Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Εδώ και ένα χρόνο, έχουμε ξεκινήσει έναν αγώνα για να καλύψουμε τις τεράστιες δανειακές μας ανάγκες. Να ανατρέψουμε το μεγάλο έλλειμμα αξιοπιστίας, αυτό το οποίο μας κληροδότησε η προηγούμενη κυβέρνηση, της Νέας Δημοκρατίας. Μια χώρα αθωράκιστη στην κρίση που ερχόταν.
Με τεράστια προσπάθεια, με την κατανόηση και στήριξη του Ελληνικού λαού, κατορθώσαμε να πείσουμε τους Ευρωπαίους εταίρους μας, πρώτον, ότι έπρεπε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός σταθερότητας, δεύτερον, ότι έπρεπε να καλύπτονται δανειακά οι χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα ανάλογα με τα δικά μας και, τρίτον και κυρίως, ότι αυτή η δομή θα έπρεπε να προσλάβει μονιμότερα χαρακτηριστικά, για να αντιμετωπίσει οριστικά και αποφασιστικά την κρίση χρέους, που αντιμετώπισαν ή αντιμετωπίζουν αρκετές χώρες.
Όταν ξεκινήσαμε την προσπάθεια, εμείς οι Έλληνες αναλάβαμε τη δική μας ευθύνη. Ευθύνη, να αλλάξουμε τη χώρα. Αλλά καταστήσαμε επίσης σαφές στους εταίρους μας, ότι θα αναδεικνυόταν σε μικρό χρονικό διάστημα, η ανάγκη μιας συνολικής ευρωπαϊκής απάντησης, αφού ήταν θέμα που αφορούσε συλλήβδην την ευρωπαϊκή ολότητα, συστηματικά προβλήματα που αναδείχθηκαν στην ευρωζώνη, δηλαδή και τη σταθερότητα του ευρώ.
Οι τότε εκτιμήσεις μας αποδείχθηκαν και βάσιμες και αληθείς. Εν τω μεταξύ, η Κυβέρνησή μας, αντιμετωπίζοντας αυτή την εθνική πρόκληση για σωτηρία της χώρας, σωτηρία από τη χρεοκοπία, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα πήρε αποφάσεις άμεσες, αρκετές εκ των οποίων ήταν επώδυνες για τον Έλληνα πολίτη, παράλληλα όμως, δείξαμε και τη βούλησή μας να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές. Δηλαδή, να αντιμετωπίσουμε ανάγκες και παθογένειες δεκαετιών.
Να μπορούμε να στηριχθούμε στις δικές μας και όχι σε δάνειες δυνάμεις. Αλλαγές, για τις οποίες είχαμε δεσμευτεί ήδη από τις εκλογές, αλλά που ήταν τελικά και εντολή του Ελληνικού λαού να υλοποιήσουμε αυτές τις αλλαγές στη χώρα μας. Και αυτές είναι που σήμερα υλοποιούμε.
Όμως, με αυτές τις πραγματικά σημαντικές αποφάσεις, η Ελλάδα, από μεμονωμένη περίπτωση και πρόβλημα στην ευρωζώνη, έχει γίνει πια μέρος της λύσης. Σε μια δύσκολη περίοδο, αλλά αποφασιστική για όλους, δείξαμε σαφή αποτελέσματα, τα οποία δημιουργούν ήδη προοπτική και ελπίδα για την Ελλάδα, αλλά και συνέβαλαν ώστε να συμμετέχουμε σε ένα συλλογικό ευρωπαϊκό προβληματισμό και να συνδιαμορφώνουμε πολιτικές, για να μπορέσουμε ειδικότερα να διαμορφώσουμε και έναν εύρωστο, αποτελεσματικό και μόνιμο μηχανισμό σταθερότητας σε όλη την Ευρώπη.
Σήμερα, η Ελλάδα έχει αποκτήσει και κύρος και εμπειρία. Συμβάλλουμε με συγκεκριμένες λύσεις που προτείνουμε, για την υπέρβαση της κρίσης και την πιο ορθολογική λειτουργία των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με καθορισμένες πάντα αρχές, καθώς και για την απόκρουση των κερδοσκοπικών επιθέσεων, που κοστίζουν υπέρμετρα στις χώρες μας.
Όπως είπα, στόχος μας - και αυτή είναι η απόφαση σήμερα - είναι να πάρουμε τις επόμενες εβδομάδες αποφάσεις, δηλαδή ένα συνολικό πακέτο, μια συνολική προσέγγιση και λύση, που θα βάλει τέρμα στην κρίση χρέους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι αποφάσεις αυτές βεβαίως αφορούν, από τη μια μεριά, την ευθύνη κάθε κράτους-μέλους στην ευρωζώνη – και ήδη, αυτά τα οποία εμείς κάνουμε είναι ακριβώς σε αυτό το πνεύμα. Και από την άλλη μεριά, αφορούν βεβαίως τον τραπεζικό τομέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα θέματα διαφάνειας, ρυθμίσεων, αντιμετώπισης οίκων αξιολόγησης, κερδοσκοπίας στα παράγωγα και, βεβαίως, έναν ισχυρό πια μηχανισμό διαχείρισης του ευρωπαϊκού χρέους, ώστε να έχει αποτελέσματα.
Ένα δεύτερο θέμα που συζητήσαμε και είναι όντως επίκαιρο και πολύ σημαντικό, είναι το θέμα της Αιγύπτου. Ταχθήκαμε υπέρ μιας άμεσης μετάβασης, με αλλαγές δημοκρατικές, πάντα χωρίς βία και με ομαλό τρόπο. Εγώ είχα την ευκαιρία να τονίσω ότι, για μας, η Αίγυπτος έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Ξεχωριστό ενδιαφέρον, γιατί είναι γειτονιά μας, αφορά άμεσα την ασφάλειά μας και την οικονομία μας. Και βεβαίως, αρνητικά σενάρια στην εξέλιξη των εσωτερικών διαδικασιών της Αιγύπτου θα σήμαιναν και άλλα προβλήματα, όπως π.χ. μια πιθανή μεγάλη έκρηξη προσφυγιάς και προς τη δική μας χώρα.
Έχουμε και ιδιαίτερα συμφέροντα, επίσης, διότι υπάρχει και Ελληνισμός στην Αίγυπτο, όπως υπάρχει βεβαίως και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας.
Είναι σημαντική η δική μας θέση, όπως είναι σημαντική βεβαίως η Αίγυπτος για τη σταθερότητα σε όλη την περιοχή, στη Μέση Ανατολή, στην ειρηνευτική διαδικασία και σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο.
Εμείς δεν έχουμε περιθώρια, ούτε την πολυτέλεια απλά να παρακολουθούμε. Γι΄ αυτό, είμαστε συνεχώς σε επαφή με όλους, όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στην περιοχή, ώστε να μην κυλούν οι εξελίξεις από μόνες τους.
Θέλουμε και θα σταθούμε δίπλα στον Αιγυπτιακό λαό, στην Αίγυπτο, στις προσπάθειες και το αίτημά τους, ιδιαίτερα της νεολαίας, για τη μεταμόρφωση της Αιγύπτου σε μία πραγματική Δημοκρατία, πάντα με τρόπο ομαλό, άμεσο, ειρηνικό και αξιόπιστο.
Είχα και σήμερα επικοινωνία με όλες τις ηγετικές προσωπικότητες στην Αίγυπτο, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Μίλησα με τον Πρόεδρο Μουμπάρακ, τον Αντιπρόεδρο τον κ. Σουλεϊμάν, τον Αμρ Μούσα, που είναι και Γενικός Γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου, καθώς και τον Ελ Μπαραντέι.
Είχα επίσης την ευκαιρία να συζητήσω - και είχαμε βεβαίως ανοιχτή συζήτηση σήμερα - και διμερώς, με αρκετούς από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με την Κάθυ Άστον, που έχει και την αρμοδιότητα να εκπροσωπεί την Ευρωπαϊκή Ένωση στα διεθνή ζητήματα. Είχα επίσης επαφή με την κυρία Κλίντον και με τον κ. Λαβρόφ.
Αποφάσισα, ακριβώς λόγω της σημασίας που έχει η Αίγυπτος για μας, να μεταβώ στο Κάιρο, μάλλον την Κυριακή, για να μεταφέρω και το πνεύμα και τη συζήτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να μεταφέρω και προσωπικά τα μηνύματα, τα οποία εκπέμπουμε, αλλά και τις δικές μας σκέψεις, βεβαίως, ως γειτονική χώρα, που θέλει την ομαλή αλλαγή. Θα σας ενημερώσουμε για το ταξίδι αυτό.
Συζητήσαμε βεβαίως για την ενεργειακή πολιτική μας, καθώς και για την καινοτομία - αν και λόγω των εξελίξεων, είχαμε μικρής διάρκειας συζήτηση για την καινοτομία. Αλλά για την ενεργειακή πολιτική, είχαμε μια χρήσιμη και αποτελεσματική συζήτηση, κατά την οποία εμείς τονίσαμε την ανάγκη να προχωρήσουμε συστηματικά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, σε ό,τι αφορά την ενεργειακή ασφάλεια.
Τονίσαμε τις πρωτοβουλίες που έχουμε πάρει στην Ανατολική Μεσόγειο και πόσο σημαντική ήταν η ανταπόκριση πολλών χωρών στην πρωτοβουλία μας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και η συνεργασία των χωρών της περιοχής στο θέμα της ενέργειας.
Επεσήμανα ότι αυτή η πρωτοβουλία ξεκίνησε ως μια πρωτοβουλία Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά έχει πλέον διευρυνθεί και τώρα θα πάρουν τη σκυτάλη η Μάλτα και άλλες χώρες, πάντα βεβαίως με τη δική μας υποστήριξη.
Τόνισα επίσης ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι και ένα στοιχείο ανταγωνιστικότητας, επειδή το θέμα που έχει τεθεί είναι πώς η ευρωπαϊκή οικονομία θα είναι ανταγωνιστική. Πιστεύω ότι ένας σημαντικός τρόπος είναι να επενδύσουμε στην καινοτομία, στη νέα τεχνολογία και στην εκπαίδευση γύρω από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε να έχουμε μια πράσινη οικονομία, αλλά και μια πράσινη τεχνογνωσία, που θα μας κάνει ανταγωνιστικούς.
Δεύτερον, είπα ότι για να μπορούμε να έχουμε μια ουσιαστική ενεργειακή ασφάλεια, θα χρειαστεί να στηριχθούν οι υποδομές, οι αγωγοί, αλλά βεβαίως και το ενεργειακό δίκτυο του ηλεκτρισμού σε όλη την Ευρώπη. Να μην αποκλειστούν περιοχές, ιδιαίτερα περιοχές που είναι απομακρυσμένες ή νησιωτικές, όπως είναι η Μάλτα, η Κύπρος, αλλά και τα δικά μας νησιά, πράγμα που τόνισαν και οι άλλες χώρες που είχαν παρόμοια ζητήματα.
Και αυτά βεβαίως καλύπτονται και από τις δύο Συνθήκες, και του Άμστερνταμ, και της Λισαβόνας, καθώς η Συνθήκη του Άμστερνταμ μιλά για τα νησιά μας γενικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και της Λισαβόνας για την εδαφική συνοχή.
Τόνισα ότι και εδώ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα ευρωομόλογα ως πηγή δανεισμού, για την υποστήριξη της ανάπτυξης των ενεργειακών υποδομών. Τέλος, σ’ αυτό το θέμα, επεσήμανα ότι είναι πολύ σημαντικό το ενεργειακό ζήτημα και για την ασφάλεια της δικής μας περιοχής, ότι εμείς βλέπουμε την ενέργεια ως πηγή και παράγοντα ειρήνης και ότι έτσι θα πρέπει να κινηθεί και η Ευρώπη.
Μάλιστα, αν υπάρχουν σημαντικά κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο, αυτά τα οποία ακούμε ότι υπάρχουν σε διάφορες περιοχές, όπως πρόσφατα, που συζητήθηκε για το Ισραήλ, την Κύπρο κ.λπ., τόνισα ακριβώς ότι η ένταξη της Ανατολικής Μεσογείου στο ευρωπαϊκό δίκτυο ενέργειας, στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, θα μπορούσε να είναι στρατηγικής σημασίας για την ειρήνη και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.
Μ. ΚΟΥΤΡΑΣ («ΣΚΑΙ»): Κύριε Πρόεδρε, θέλω να σας ρωτήσω, υπάρχουν αυτά τα σενάρια που είχαν βγει από τον γαλλογερμανικό άξονα, αναφορικά και με το μηχανισμό στήριξης και με τη λύση στην κρίση χρέους. Ένα σενάριο που κυκλοφορεί στην Ελλάδα, το έχετε ακούσει κι εσείς, είναι ότι πριν συμφωνήσετε, ή αφού συμφωνήσετε, αμέσως μετά θα προσφύγετε σε πρόωρες εκλογές.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Δεν έχω ακούσει αυτό το σενάριο και δεν είναι στο μυαλό μου αυτό το σενάριο.
Β. ΠΕΤΟΥΡΗ («ΝΕΤ»): Κύριε Πρόεδρε, εγώ θα σας μιλήσω για ένα άλλο σενάριο. Η αντιμετώπιση του χρέους στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης γεννά κάποιες ανησυχίες, σίγουρα έχετε ακούσει και διαβάσει τα δημοσιεύματα, σε σχέση με μια πολύ σφικτή δημοσιονομική πολιτική που προτείνει το Βερολίνο και η οποία ενδέχεται να επιφέρει νέα μέτρα στην Ελλάδα.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Ναι, είναι μια ερώτηση που ακούω κι εγώ, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και αλλού. Πρώτα απ’ όλα, δεν υπάρχει πολύ συγκεκριμένη πρόταση του γαλλογερμανικού άξονα, όπως είπες. Υπάρχουν διάφορες σκέψεις, προφανώς. Ήταν και η κυρία Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί αρκετά σαφείς, ότι δεν έχουν συγκεκριμένες, πολύ συγκεκριμένες προτάσεις επί της αρχής. Κάποιες γενικές θέσεις έχουν, τις οποίες ανέφεραν, για τη σύγκλιση των φορολογικών συστημάτων, για τη σύγκλιση των ασφαλιστικών συστημάτων, για θέματα που αφορούν τη μη τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών. Για τέτοια θέματα, όπως είναι οι νομικές δεσμεύσεις των χωρών, δεν μίλησαν ειδικά, ή δεν ετέθησαν ειδικά ότι θα πρέπει να είναι συνταγματικές οι αλλαγές. Και μάλιστα, η κατάληξη, θα έλεγα, ήταν ότι θα πρέπει να υπάρξει μια σύγκλιση των κρατών-μελών της ευρωζώνης σε σειρά ζητημάτων, για να υπάρξει ανταγωνιστικότητα.
Εγώ τόνισα ότι η ανταγωνιστικότητα, όπως σας είπα και προηγουμένως, δεν αφορά μόνο στο θέμα των ελλειμμάτων. Είναι ένα σημαντικό θέμα και αυτό, καθώς και η βιωσιμότητα των ασφαλιστικών μας συστημάτων, ή των φορολογικών μας συστημάτων, αλλά η ανταγωνιστικότητά μας αφορά βεβαίως και στην επένδυσή μας στην ποιότητα. Μάλιστα, τόνισα ότι η αύξηση που φαίνεται ότι έχουμε στις εξαγωγές στην Ελλάδα, ένα θετικό σημείο, που φαίνεται ότι είναι από 25% μέχρι και 40% τους τελευταίους μήνες - μια αυξητική πορεία – παρατηρείται ειδικότερα σε ελληνικά είδη που έχουν ποιότητα.
Εμείς δεν μπορούμε, το τόνισα αυτό, να ανταγωνιστούμε με βάση τη λογική ότι θα έχουμε τους μισθούς της Κίνας ή της Ινδίας. Θα επενδύσουμε στην ποιότητα. Και το θετικό νομίζω απ’ αυτή τη συζήτηση είναι ότι, αυτά τα οποία ειπώθηκαν γύρω από το τραπέζι, η Ελλάδα, στο 90-95% τα έχει κάνει ήδη. Δεν έχει δηλαδή κάτι άλλο να κάνει, σε ό,τι αφορά αυτά τα οποία αναφέρθηκαν.
Εγώ είπα ότι εμείς έχουμε κάνει αυτά τα οποία έπρεπε να κάνουμε, για να αντιμετωπίσουμε πρώτα απ’ όλα μια κρίση χρέους που είχαμε, το φάσμα της χρεοκοπίας, με άμεσα μέτρα. Και ότι πέρα απ’ αυτά, κάνουμε και πολλές άλλες αλλαγές και πέραν του Μνημονίου, πέραν των συμβατικών μας υποχρεώσεων, τις οποίες εμείς θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικές. Και χρέος να μην είχαμε, θα έπρεπε να κάνουμε αυτές τις αλλαγές, για να μπορούμε να γίνουμε μια ανταγωνιστική οικονομία και για να είναι βιώσιμη αυτή η οικονομία. Όμως, το βάρος πέφτει πια στις ευρωπαϊκές συλλογικές αποφάσεις, για να αντιμετωπίσουμε τα θέματα και τις ανησυχίες των αγορών, σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του χρέους πολλών χωρών.
Και σε αυτό, τόνισα ότι υπάρχει ανάγκη να έχουμε ένα ισχυρό μηχανισμό, με ευελιξία και με δυνατότητες, που να μπορεί να αντιμετωπίζει παρόμοια φαινόμενα.
Θα έλεγα, μάλιστα, ότι εμείς δεν έχουμε να φοβηθούμε κάτι από αυτές τις προτάσεις και, ακόμα περισσότερο, μπορώ να το πω αυτό, μετά από τη συζήτηση που κάναμε και σήμερα. Η Ελλάδα έχει κάνει το χρέος της και με το παραπάνω. Και σαφώς, όλα αυτά τα οποία συζητήθηκαν σήμερα, δεν μεταφράζονται επ’ ουδενί σε νέα μέτρα για την Ελλάδα.
Κάποιες άλλες χώρες, πιθανώς, να πρέπει να κάνουν αλλαγές, αλλά εμείς έχουμε κάνει το χρέος μας.
Σ. ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΣ («ΑΘΗΝΑ 9.84»): Κύριε Πρόεδρε καλησπέρα σας. Πέραν της συζήτησης για πιθανές επιπτώσεις από το σύμφωνο ανταγωνιστικότητας που φαίνεται ότι προωθούν Γερμανία και Γαλλία, εμείς ενδιαφερόμαστε και για τη λεγόμενη επιμήκυνση της αποπληρωμής του ελληνικού δανείου και τη συνεπακόλουθη μείωση των δικών μας επιτοκίων. Γι’ αυτό, έχουμε κάτι νεότερο;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Καταρχήν, υπήρξαν θετικές αναφορές σε αυτά τα θέματα. Δεν μπήκαμε στην ουσία του θέματος αυτού, αλλά υπήρξαν θετικές αναφορές από πολλές χώρες, μεταξύ άλλων και της Γερμανίας. Όλα αυτά θα είναι μέρος ενός ευρύτερου πακέτου, μιας συνολικής λύσης, που θα αφορά βεβαίως και στο δικό μας χρέος και όχι μόνο. Θα αφορά και στο χρέος της Ιρλανδίας, αλλά και στη διαχείριση του χρέους, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πιθανώς, και άλλων χωρών, ή χωρών που, κάποια στιγμή, εάν χρειαστεί, θα πρέπει να υπάρξει κάποια ιδιαίτερη διαχείριση.
Άρα, λοιπόν, θεωρώ ότι καταρχήν έχουμε μια θετική βούληση, θα έλεγα πολύ πιο θετική απ’ ό,τι έχω δει σε άλλες συναντήσεις, ώστε πραγματικά να υπάρξει ένα συνολικό πακέτο, που θα αντιμετωπίσει και τα δικά μας θέματα, ελπίζω, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Θα έχουμε διαβουλεύσεις τις επόμενες εβδομάδες και πιστεύω ότι το θέμα της επιμήκυνσης, βεβαίως, είναι ένα θέμα που το θεωρώ δεδομένο. Αλλά ελπίζω ότι και οι αποφάσεις μας θα συμβάλλουν ακόμα περισσότερο σε ένα κλίμα ασφάλειας και σιγουριάς, που θα μας επιτρέψει π.χ. να διασφαλίσουμε ότι το τραπεζικό σύστημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα λειτουργήσει αποτελεσματικά, θα δώσει ρευστότητα στην αγορά, θα βοηθήσει την πραγματική οικονομία και θα φύγει από το φόβο του ρίσκου. Και αυτό, νομίζω ότι θα έχει πολύ θετικές και ευεργετικές επιπτώσεις και στη δική μας οικονομία.
Ε. ΚΑΡΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ («ΤΑ ΝΕΑ»): Κύριε Πρόεδρε, να γυρίσω λίγο στο θέμα της Αιγύπτου και στην πρωτοβουλία σας να μεταβείτε στο Κάιρο, εξ όσων αντιλαμβάνομαι, την Κυριακή κατά πάσα πιθανότητα. Είπατε ότι θα μεταφέρετε τα μηνύματα και των Ευρωπαίων εταίρων, αλλά και τα δικά μας, που έχουμε λογικά ενδιαφέροντα και συμφέροντα σε αυτή τη χώρα.
Ήθελα κάποιες διευκρινίσεις. Θα πάτε ως απεσταλμένος της Ένωσης ή πρόκειται για πρωτοβουλία του Έλληνα Πρωθυπουργού; Αυτό είναι το ένα μου ερώτημα.
Και το δεύτερο, σε συνέχεια των επικοινωνιών που είχατε, των τηλεφωνικών, ήθελα να μάθω εάν, ή κατά τις προσεχείς επαφές σας, ή κατά την παραμονή σας στο Κάιρο, προτίθεστε να συνομιλήσετε με εκπροσώπους των Μουσουλμάνων Αδελφών.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Πρώτα απ’ όλα, θεσμικά βεβαίως είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πια είναι η Κάθυ Άστον και έχει αυτή τον θεσμικό ρόλο. Έχουμε, όμως, μια στενή συνεργασία. Είχαμε την ευκαιρία και σήμερα να συζητήσουμε και να συντονίσουμε τις ενέργειές μας, ώστε και εγώ να βοηθήσω στις προσπάθειες που κάνουν.
Ενημέρωσα τους συναδέλφους μου, οι οποίοι θεωρούν θετική την πρωτοβουλία αυτή, όπως βεβαίως και οι άλλοι συνομιλητές που είχα, άλλων χωρών, εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και εντός της Αιγύπτου.
Για τις συναντήσεις στην Αίγυπτο, αυτό είναι ένα θέμα που θα το δούμε. Εγώ τονίζω ότι θέλω να μεταφέρω ένα μήνυμα ιδιαίτερα προς τον Πρόεδρο Μουμπάρακ και να έχω συζητήσεις μαζί του γύρω από τις εξελίξεις. Αλλά δεν νομίζω ότι είναι πρέπον να μπω σε λεπτομέρειες.
Π. ΣΩΚΟΣ («ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ»): Κύριε Πρόεδρε, είπατε προηγουμένως, στην ερώτηση για την επιμήκυνση αποπληρωμής του δανείου, ότι είναι μέρος ενός ευρύτερου πακέτου μιας συνολικής λύσης που αφορά στα χρέη και άλλων χωρών. Αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζεται η επιμήκυνση αποπλήρωσης του δανείου, με το συνολικό χρέος της χώρας μας; Με μια πιθανή αναδιάρθρωση του συνολικού χρέους της χώρας μας; Υπάρχει τέτοιο θέμα;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Αυτά δεν συζητήθηκαν καν στην κουβέντα που είχαμε σήμερα. Αυτό που συζητήθηκε, είναι να δοθεί μια ευελιξία - και θα έχετε διαβάσει διάφορες ιδέες, άλλες θετικές, άλλες βεβαίως αβάσιμες - που θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κρίσης του χρέους.
Αυτό που εμείς έχουμε αποκλείσει - και το λέω επανειλημμένως - είναι η αναδιάρθρωση του χρέους. Υπάρχουν όμως πολλά άλλα, τα οποία μπορούν να γίνουν, που θα είναι θετικά. Μερικά από αυτά, δεν έχουν σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλα αυτά, όμως, πιστεύω ότι έχουν σχέση με τις πολιτικές μας. Και άλλα, βεβαίως, έχουν σχέση και με τη λειτουργία του Ταμείου, του EFSF ή, όπως θα ονομαστεί αργότερα, του Ταμείου Σταθερότητας.
Θέλω να τονίσω, όπως είπα, ότι το θέμα της επιμήκυνσης είναι δεδομένο. Και όταν μιλώ για άλλες χώρες με χρέος, η άλλη χώρα είναι αυτή τη στιγμή η Ιρλανδία, η οποία έχει ένα σημαντικό χρέος και έχει βοηθηθεί, και αυτή, από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύω ότι οι όροι αυτής της βοήθειας μπορούν να βελτιωθούν - αυτή είναι η διεκδίκησή μας - ώστε να συμβάλουν σε μία πιο ομαλή αντιμετώπιση της αποπληρωμής του χρέους, με τρόπο που θα βοηθήσει και τις αγορές να ηρεμήσουν, και εμάς να ξαναβγούμε στις αγορές το συντομότερο.
Γ. ΠΙΤΤΑΡΑΣ («ALPHA»): Κύριε Πρόεδρε, είπατε ότι δεν σκοπεύετε να κάνετε εκλογές, δεν είναι στο μυαλό σας. Τερματισμό των κινητοποιήσεων, που είναι σε εξέλιξη στη χώρα μας βλέπετε; Κάθε φορά που παίρνετε μια απόφαση, βλέπετε ότι παραλύει η χώρα. Και το λέω αυτό, γιατί μπορεί όλα αυτά τα γεγονότα να δημιουργήσουν ένα κλίμα, που να προκαλέσει ένα ντόμινο εξελίξεων και ακόμα και αν εσείς δεν έχετε στο μυαλό σας ένα ενδεχόμενο να στήσετε κάλπες, να οδηγηθείτε να το κάνετε.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Η ερώτηση ποια ήταν; Διότι μάλλον ήταν δήλωση αυτή!
Γ. ΠΙΤΤΑΡΑΣ («ALPHA»): Φοβάστε μη τυχόν πιεστείτε από τον κόσμο και προβείτε σε απόφαση για εκλογές, ακόμα και αν δεν έχετε αυτό το ενδεχόμενο στο μυαλό σας;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Κοιτάξτε, επειδή με ρωτήσατε αν φοβάμαι, εμείς, με ιδιαίτερη τόλμη, όχι μόνο εγώ προσωπικά, αλλά και η Κυβέρνηση, παίρνουμε αποφάσεις για μεγάλες αλλαγές στη χώρα. Είναι απαραίτητες αυτές οι αλλαγές. Ξέρουμε ότι υπάρχουν αντιδράσεις. Όπως έχουμε πει, καμία κυβέρνηση δεν θα ήθελε να πάρει πολλά από τα μέτρα που αναγκαστήκαμε πέρυσι να πάρουμε, κάποια άλλα, όμως, είναι απαραίτητα και έχουμε δεσμευτεί.
Όταν λέμε «άνοιγμα επαγγελμάτων», όταν λέμε ότι θα πρέπει να αναδιοργανώσουμε τις συγκοινωνίες, όταν λέμε ότι θα πρέπει να αναδιοργανώσουμε τα νοσοκομεία μας, όταν λέμε ότι θα πρέπει να σπάσουμε την αδιαφάνεια, που ξέρουμε ότι υπάρχει στο σύστημα υγείας και όχι μόνο, όταν λέμε ότι θα πρέπει να αναμορφώσουμε το πολιτικό σύστημα, ώστε να έχει την αίσθηση ο Ελληνικός λαός ότι είναι ένα πολιτικό σύστημα, που υπηρετεί τα συμφέροντα του Έλληνα πολίτη και κανενός άλλου, όταν λέμε ότι χρειάζεται να αλλάξουμε το εκπαιδευτικό σύστημα, αυτές είναι αλλαγές, βεβαίως, που θα συναντήσουν και αντιδράσεις.
Εμείς είμαστε αποφασισμένοι, βεβαίως, πάντα μέσα από διαβούλευση, πάντα μέσα από δημοκρατικό διάλογο, αλλά είμαστε αποφασισμένοι να γίνουν αυτές οι αλλαγές. Είναι μια κρίση, που πρέπει να είναι, και είναι για μας, ευκαιρία, όχι μόνο για την Κυβέρνησή μας - δεν είναι εκεί το ζήτημα – αλλά για τον Ελληνικό λαό.
Πιστεύω ότι αυτό το κατανόησε και το κατανοεί ο Ελληνικός λαός και έχει τεθεί αυτό το δίλημμα περί εκλογών, στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Αυτό έκλεισε. Εμείς θα εξαντλήσουμε την τετραετία, κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές. Και ο Ελληνικός λαός θα κρίνει βεβαίως, στο τέλος της τετραετίας, αυτή την Κυβέρνηση.
Κ. ΠΑΡΗΣ («DOW JONES»): Κύριε Πρόεδρε, μας είπατε ότι δεν υπήρχαν συγκεκριμένες προτάσεις από τη Γαλλία ή τη Γερμανία, όσον αφορά το «comparing invest pack». Ο Γάλλος ομόλογός σας, όμως, είπε «on the record», ότι 18 ή 19 χώρες διαφώνησαν έντονα με τις προτάσεις των Γάλλων και των Γερμανών, όσον αφορά αυτή τη συμφωνία και, μάλιστα, είπε ποιες χώρες διαφωνούν σε τι. Το Βέλγιο, όσον αφορά την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή, η Αυστρία για τις συντάξεις και ούτω καθ’ εξής.
Η ερώτησή μου είναι η εξής: επειδή η αλλαγή στο EFSF θα παίξει ένα πολύ μεγαλύτερο ρόλο όσον αφορά το δανεισμό κάποιων χωρών όπως είναι η Ελλάδα, πιστεύετε ότι υπάρχει αρκετός χρόνος μέχρι τις 25 Μαρτίου, που έχετε δεσμευτεί να συγκλίνετε σε αυτό το οποίο ζητάει το γαλλογερμανικό σχέδιο, ώστε να περάσετε στο επόμενο βήμα, που είναι η ενίσχυση του EFSF;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Σωστό ερώτημα, και εγώ το έθεσα αυτό. Είπα «αυτά είναι φιλόδοξα σχέδια». Όπως σας είπα, δεν κατατέθηκε πρόταση. Το να λέμε γενικά, να υπάρχει σύγκλιση στο ασφαλιστικό και στα όρια ηλικίας, δεν αποτελεί συγκεκριμένη πρόταση. Το πιο συγκεκριμένο, ήταν αυτό το οποίο είπατε, να μην υπάρχει Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή.
Υπήρχαν άλλα θέματα γενικά, περί εναρμόνισης της φορολογίας, αλλά πολύ γενικά. Υπήρξαν οι συμφωνίες και οι διαφωνίες. Θεωρώ ότι εμείς έχουμε κάνει τόσες πολλές αλλαγές στη χώρα μας, που δεν μας αγγίζουν αυτά. Δηλαδή, δεν δημιουργούν κάποιο ζήτημα.
Έχετε όμως δίκιο σε κάτι: εγώ τόνισα ότι, αν πάμε με στόχο την 25η Μαρτίου - εθνική μας γιορτή κιόλας - θα πρέπει να έχουμε ως στόχο να πάρουμε αποφάσεις. Και βεβαίως, το να συγκλίνουν όλοι σε μια χάρτα, σε ένα πακέτο γύρω από την ανταγωνιστικότητα, δεν είναι απολύτως σίγουρο. Είπα, όμως, ότι προτεραιότητά μας είναι να αντιμετωπίσουμε το άμεσο θέμα της διαχείρισης του χρέους μέσα από το EFSF και, βεβαίως, να δούμε και τις υποχρεώσεις κάθε χώρας απέναντι στις δεσμεύσεις στην κοινή νομισματική μας πολιτική.
Ελπίζω ότι αυτό το μήνυμα ήταν σαφές, ώστε πράγματι να δουλέψουμε προς αυτή την κατεύθυνση, γιατί θεωρώ ότι έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία και ως Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε αυτή η κρίση, που ξεκίνησε βεβαίως το 2008, αλλά με αφορμή και την Ελλάδα πέρυσι, να είναι μια ουσιαστική αφορμή μιας πιο στενής και συντονισμένης οικονομικής διακυβέρνησης.
Πιστεύω ότι υπάρχει βούληση, παρά τις δυσκολίες που μπορεί να έχει η μία ή η άλλη χώρα σε επιμέρους θέματα. Γι’ αυτό, νομίζω ότι ήταν θετικό το αποτέλεσμα, όταν ειπώθηκε στο τέλος ότι, βεβαίως, δεν υπάρχει ένα κοστούμι για όλους. Κάθε χώρα έχει τις ιδιαιτερότητές της. Μέσα όμως στο πλαίσιο αυτών των ιδιαιτεροτήτων, θα πρέπει να υπάρχουν κάποιες πολιτικές που συγκλίνουν, στο να μπορούμε να είμαστε όλοι πιο ανταγωνιστικοί. Και αυτό δεν αφορά μόνο στις μεταξύ μας σχέσεις, αλλά και στη σχέση της Ευρώπης με την παγκόσμια οικονομία.
Μ. ΣΠΙΝΘΟΥΡΑΚΗΣ («ΜΕGΑ»-«ΑΠΕ»): Κύριε Πρόεδρε, να επιστρέψω λίγο στην Αίγυπτο. Θα ήθελα κατ’ αρχήν να μου διευκρινίσετε αν θα έχει προηγηθεί ή θα ακολουθήσει η επίσκεψη της κυρίας Άστον στην Αίγυπτο, διότι αν κατάλαβα καλά, αποφασίσατε σήμερα ότι πρέπει να πάει η κυρία Άστον στο Κάιρο. Ένα σημείο αυτό.
Το δεύτερο σημείο είναι, από τις συνομιλίες που είχατε με τους παράγοντες της αιγυπτιακής ζωής, με τον Μουμπάρακ και τον Ελ Μπαραντέι, πιστεύετε ότι υπάρχει κάποια λύση που να την αποδέχονται και οι δύο;
Και το τρίτο σημείο, πιο γενικά, πιστεύετε ότι αυτή η πολύ διαδεδομένη άποψη στη Δύση, ότι στον αραβικό κόσμο, ή δικτατορικά ή θεοκρατικά καθεστώτα μπορούν να υπάρξουν, είναι σωστή; Πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρχει και τρίτος δρόμος;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Με την κυρία Άστον, έχουμε μια συνεννόηση. Νομίζω ότι θα είναι στην Αίγυπτο μετά τη δική μου επίσκεψη, αλλά δεν ξέρω ποια θα είναι η ημερομηνία.
Σε ό,τι αφορά τη λύση, εάν ήταν έτοιμη, θα είχε πραγματοποιηθεί και βεβαίως πιστεύω ότι δεν θα είχαμε καν ανάγκη να επισκεφτούμε την Αίγυπτο ή να κάνουμε δηλώσεις. Είναι προς αναζήτηση, όπως είπα, μέσα σε αυτά τα πλαίσια, στα οποία πια νομίζω ότι όλοι συγκλίνουμε, οπωσδήποτε για μια δημοκρατική αλλαγή, για μια μετάβαση που ξεκινά ήδη από τώρα. Μια μεταβατική περίοδος, που πρέπει να χαρακτηριστεί από μη βίαιες πράξεις, και ιδιαίτερα αυτό πρέπει να εγγυηθεί το σημερινό καθεστώς, και με τις πράξεις του, και με την αυτοσυγκράτησή του, αλλά και παράλληλα θα πρέπει να υπάρξει μια προσπάθεια να εκπροσωπηθούν σε αυτή τη μετάβαση όσο γίνεται ευρύτερες δυνάμεις του Αιγυπτιακού λαού.
Τώρα, σε ό,τι αφορά αυτή τη θεωρητική άποψη περί θεοκρατικών ή δικτατορικών καθεστώτων, λόγω του ότι είναι αραβικά ή μουσουλμανικά κράτη, ποτέ μου δεν το πίστεψα αυτό. Δεν θεωρώ ότι η έννοια της Δημοκρατίας έχει οποιαδήποτε εθνοτική ή φυλετική ή θρησκευτική βάση.
Η έννοια της Δημοκρατίας είναι μια πανανθρώπινη και οικουμενική έννοια. Ας μην ξεχνάμε ότι η έννοια της Δημοκρατίας δεν ξεκίνησε από μία χριστιανική χώρα, ξεκίνησε από μία χώρα πολυθεϊστική, με το δωδεκάθεο της Αρχαίας Ελλάδας. Και δεν ήταν η Δύση ή η Ανατολή, ήταν μια χώρα με τα δικά της χαρακτηριστικά, εκείνης της εποχής.
Άρα, λοιπόν, πιστεύω ακράδαντα - και αυτό νομίζω είναι και το μήνυμα αυτής της νέας γενιάς του αραβικού κόσμου, που δεν βγήκε με συνθήματα φονταμενταλιστικά, ούτε αναζητά κάποιο νέο σωτήρα ή ηγέτη τύπου δικτάτορα, ζητά δημοκρατικές αλλαγές – ότι αυτός ο λαός, οι Άραβες, οι μουσουλμάνοι, ζητάνε δημοκρατικές αλλαγές. Αυτή είναι η καλύτερη απόδειξη ότι η έννοια της Δημοκρατίας είναι μια οικουμενική έννοια.
Χαίρομαι που το ρωτήσετε αυτό, διότι ήταν και ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στο τραπέζι σήμερα, σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα αυτών των χωρών να έχουν μια τέτοια δημοκρατική εξέλιξη. Αυτή είναι πάντως η άποψή μου και την πιστεύω ακράδαντα.
