του Μάκη Φόρτε
ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007 – 2013, γνωστό ως ΕΣΠΑ, τέσσερα χρόνια μετά την έναρξή του βρίσκεται στο κρισιμότερο σημείο του αφού απομένουν μόνο τρία χρόνια από το τέλος του.
Σε μια εποχή βαθιάς οικονομικής ύφεσης, το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα θα μπορούσε να βοηθήσει τα μέγιστα στην αναθέρμανση της τοπικής οικονομίας.
ΚΑΙ ΟΜΩΣ……
Το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) των Ιονίων Νήσων 2007 – 2013 (το ΕΣΠΑ των νησιών μας) έχει απορροφήσει μόλις το 25% και αυτό σχεδόν αποκλειστικά από έργα «γέφυρες» του Γ΄ ΚΠΣ!!!
Ούτε ένα νέο έργο, τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη του ΕΣΠΑ, δεν έχει ξεκινήσει, πολύ περισσότερο δεν έχει ολοκληρωθεί !!!
Περίπου 120 εκατομμύρια έχουν μέχρι τώρα πλασματικά απορροφηθεί από το ΕΣΠΑ, πραγματικά από έργα του Γ΄ΚΠΣ !!!
Το καλοκαίρι του 2009 το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση, προσωπικά η μετέπειτα αρμόδια Υπουργός για το ΕΣΠΑ κ. Λούκα Κατσέλη και ο υποψήφιος Περιφερειάρχης του ΠΑΣΟΚ κ. Ηλίας Μπεριάτος (τότε Βουλευτής Επικρατείας), είχαν καταγγείλει ως «απάτη εθνικής κλίμακας με υπεξαίρεση χρημάτων του ΕΣΠΑ βάσει σχεδίου του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών» τη μεταφορά εκτελεσμένων και πληρωμένων έργων από το Γ΄ΚΠΣ στο ΕΣΠΑ!!! Περίπου 120 εκατομμύρια έχουν μέχρι τώρα πλασματικά απορροφηθεί από το ΕΣΠΑ, πραγματικά από έργα του Γ΄ΚΠΣ !!!
Ο κ. Μπεριάτος μάλιστα (σε ερώτηση του στη Βουλή) είχε συνδέσει τις πλασματικές εντάξεις με «απώλεια σημαντικών πόρων για την Κεφαλονιά και τα Ιόνια νησιά»!
ΕΣΤΩ ΚΙ ΕΤΣΙ, σήμερα τρία χρόνια πριν τη λήξη του ΕΣΠΑ, περίπου 180 εκατομμύρια βρίσκονται στα ταμεία της Περιφέρειας και περιμένουν !!!
Το 59% του προγράμματος είναι δεσμευμένο (με έργα «γέφυρες» από το Γ΄ΚΠΣ) !!!
Το 40% έχει συμβασιοποιηθεί και μόλις το 25% έχει πληρωθεί – απορροφηθεί !!!
Τώρα, για να υπάρξει ελπίδα ότι τα εναπομείναντα τρία χρόνια δεν θα χαθεί ούτε ένα ευρώ από τα (περίπου) 180 εκατομμύρια του ΕΣΠΑ που έχουν μείνει, πρέπει μέχρι το τέλος του 2011 (δηλαδή μέσα σε 11 μήνες !!!) να έχουν συμβασιοποιηθεί – ξεκινήσει νέα έργα συνολικού προϋπολογισμού περί τα 100 εκατομμύρια!!!
Το παραπάνω επιδιωκόμενο γεγονός είναι αν όχι ανέφικτο, τουλάχιστον πολύ δύσκολο, έτσι που τα έχουνε καταφέρει.
ΣΑΝ ΝΑ μην έφθανε, λοιπόν, η εγγενής ανεπάρκεια των φορέων υλοποίησης – δικαιούχων και η παροιμιώδης γραφειοκρατία του ίδιου του ΕΣΠΑ, ήλθε και η Κυβέρνηση με τον «Καλλικράτη» να κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα απ’ότι τα παρέλαβε.
Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση παίρνει μεν την ευθύνη του ΕΣΠΑ, αλλά μετά από 6 μήνες, την 1η Ιουλίου 2011!
Επί πλέον η αρμοδιότητα έρχεται στο νέο θεσμό με συγκεντροποίηση των διαδικασιών υλοποίησης, μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και περισσότερη γραφειοκρατία!
Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν αποκεντρωμένες υπηρεσίες (στις περιφερειακές ενότητες) για το σχεδιασμό και την υποβολή των προτάσεων στο ΕΣΠΑ και τα άλλα προγράμματα (η γνωστή υπηρεσία προγραμματισμού στις πρώην Νομαρχίες) και το αρμόδιο για αυτές τις διαδικασίες «Τμήμα Σχεδιασμού Περιφερειακής Πολιτικής» έχει έδρα την Κέρκυρα και τοπική αρμοδιότητα σε όλη την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων !!!
ΜΕΣΑ ΣΕ αυτό το άδηλο για το μέλλον του ΕΣΠΑ πλαίσιο, η κατάσταση για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη είναι άκρως απογοητευτική και «ευτυχώς» που υπάρχει και…. η Λευκάδα για να παρηγορούμαστε ότι δεν είμαστε ουραγοί.
Μόλις 28 εκατομμύρια των ενταγμένων έργων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (το 23%) ανήκουν στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη, όταν η Κέρκυρα έχει 60 εκατομμύρια (το 50%), η Ζάκυνθος 30 εκατομμύρια (το 25%) και η Λευκάδα μόλις…. 1,7 εκατομμύρια (το 1,4%) !!!
Οι προβλέψεις των ειδημόνων περί το ΕΣΠΑ, λένε πως αν τα πράγματα πάνε με το ίδιο ρυθμό μέχρι το τέλος η Κέρκυρα θα βρεθεί με το 60 % του προγράμματος, αφού οι μελέτες και η ωριμότητα έργων στα άλλα νησιά είναι σχεδόν ανύπαρκτη !!!
Τότε όλοι αυτοί που σήμερα οικτίρουν την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων θα σηκώσουν τη σημαία της διάλυσης της, λες και η Κέρκυρα φταίει για τις ανεπάρκειες των υπολοίπων…..
ΠΟΙΑ ΟΜΩΣ είναι η πραγματικότητα;
Εννιά έργα συνολικού προϋπολογισμού 28.355.070 ευρώ είναι ενταγμένα στο ΕΣΠΑ των Ιονίων Νήσων και αφορούν τις περιφερειακές ενότητες Κεφαλονιάς και Ιθάκης.
Από αυτά:
Τέσσερα έργα, ο δρόμος Ρουπάκι – Διγαλέτο, το μπαστούνι των κρουαζιερόπλοιων στο Αργοστόλι, το μοναστήρι στην Άτρο και το 6ο Δημοτικό Σχολείο Αργοστολίου, είναι «γέφυρες» από το Γ΄ΠΕΠ – κατασκευάστηκαν την χρηματοδοτική περίοδο 2000 – 2006 και πλασματικά πέρασαν στην περίοδο 2007 – 2013 !!!
Είναι τα έργα που καταγγέλθηκαν από την αντιπολίτευση του Νομαρχιακού Συμβουλίου το καλοκαίρι του 2009 και ονομαστικά δύο εξ αυτών («το μπαστούνι» και το 6ο Δημοτικό) από….το ΠΑΣΟΚ, τη Λ. Κατσέλη και τον Η. Μπεριάτο !!!
ΠΕΝΤΕ ΝΕΑ έργα έχουν μπει στο ΕΣΠΑ, αλλά εμφανίζουν αν όχι πισωγύρισμα τουλάχιστον στασιμότητα.
Ο δρόμος του Χάρακα, προϋπολογισμού 7.000.000 ευρώ, έχει ενταχθεί από τις 27/9/2010 και τέσσαρους μήνες τώρα βολοδέρνει στα γρανάζια της γραφειοκρατίας προκειμένου να δημοπρατηθεί !!!
Το λιμάνι του Πισαετού στην Ιθάκη, έχει ενταχθεί από τις 28/5/2010 με προϋπολογισμό 6.990.000 ευρώ, έχει δημοπρατηθεί στις 28/9/2010 με έκπτωση 39%, αλλά τέσσαρους μήνες μετά ακόμη δεν έχει υπογραφεί η σύμβαση λόγω γραφειοκρατίας !!!
Η γέφυρα Δεβοσέτου κινδυνεύει να γίνει το γεφύρι….της Άρτας.
Μετά την αποτυχημένη δημοπρασία του έργου πριν τρία χρόνια από το Γ΄ΚΠΣ, τώρα κινδυνεύει να χαθεί και από το ΕΣΠΑ. Το έργο με προϋπολογισμό 3.100.000 ευρώ εντάχθηκε στις 28/5/2010, δημοπρατήθηκε στις 12/10/2010 με έκπτωση 49%, αλλά κινδυνεύει να μείνει και πάλι «στο ράφι» αφού έχει μπλέξει στον κυκεώνα της γραφειοκρατίας και των ενστάσεων !!!
Ακόμη και «το μικρό» έργο (400.000 προϋπολογισμός) του εξοπλισμού των Φιλαρμονικών που δημοπρατήθηκε στις 30/11/2010, βρίσκεται «στον αέρα», λόγω γραφειοκρατίας και ενστάσεων και το πιθανότερο θα ξαναδημοπρατηθεί !!!
ΤΙ ΜΕΝΕΙ ΤΩΡΑ; Οι νέες προτάσεις, οι οποίες βρίσκονται υπό αξιολόγηση.
Δύο από τον (πρώην) Δήμο Αργοστολίου.
Το δίκτυο ύδρευσης προϋπολογισμού 6.145.000 ευρώ και μία πρόταση για την πολιτιστική κληρονομιά (σε συνεργασία με την Κοργιαλένιο Βιβλιοθήκη) προϋπολογισμού 1.170.000 ευρώ.
Μία από τον (πρώην) Δήμο Παλλικής.
Η αποκατάσταση του Δημοτικού Σχολείου Ληξουρίου προϋπολογισμού 3.425.000 ευρώ.
Όμως ακόμη και να εγκριθούν τα τρία παραπάνω έργα, αποτελούν μόνο το 4 με 5 % του εναπομείναντος προϋπολογισμού του ΕΣΠΑ της Περιφέρειας !!!
Εκτός αυτών τίποτε άλλο σε ωριμότητα για ένταξη!
ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ πάντως οδυνηρή κατάσταση δεν φτάσαμε ξαφνικά.
Σίγουρα, για παράδειγμα, υπάρχει ζήτημα που τέσσερα χρόνια από το 2007 που ξεκίνησε το ΕΣΠΑ, δεν έχει ξεκινήσει ΟΥΤΕ ΕΝΑ νέο έργο.
Κάποιοι ευθύνονται – αρέσει δεν αρέσει – που το καλοκαίρι του 2009 αν και είχε γίνει αντιστάθμιση τεσσάρων εκτελεσμένων έργων που περάστηκαν ως «γέφυρες» από το Γ ΄ ΚΠΣ στο ΕΣΠΑ με τέσσερα νέα έργα, μόνο ….. ένα προχώρησε.
Η Νομαρχία, τότε, δέχτηκε τέσσερα έργα του Γ΄ΚΠΣ να περάσουν στο ΕΣΠΑ εξασφαλίζοντας παράλληλα την υπόσχεση για τέσσερα νέα.
Την οδοποιία Παλλικής, το δρόμο Αγίας Ευφημίας – Σάμης, το αστεροσκοπείο ΕΥΔΟΞΟΣ και το Χάρακα.
Δύο χρόνια μετά μόνο «ο Χάρακας» έχει ενταχθεί, ενώ ο δρόμος της Αγίας Ευφημίας – Σάμης αν και εγκρίθηκε στο νομαρχιακό συμβούλιο τις 8 Δεκεμβρίου 2010 δεν κατατέθηκε ως πρόταση!
ΚΑΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ακόμη ευθύνες που από τα 13 έργα που απεντάχθηκαν (για διαφορετικούς λόγους το καθένα) το 2009 και το 2010 από την Διαχειριστική Αρχή του ΠΕΠ, μόνο δύο – η ύδρευση Αργοστολίου και ο δρόμος του Χάρακα – επανυποβλήθηκαν!
Για τα υπόλοιπα 11 έργα αγνοείται ο λόγος της εγκατάλειψής τους!
Ποια είναι αυτά τα έργα; Τα εξής:
Έξι έργα της (πρώην) Ν.Α. Κεφαλληνίας.
1. Το έργο της οδικής ασφάλειας, προϋπολογισμού 3.180.000 ευρώ απεντάχθηκε εδώ και δύο χρόνια στις 10/3/2009!
2. Ο δρόμος Αλειματάς – Φανιές – Ασπρογέρακας – Πόρος, προϋπολογισμού 6.692.000 ευρώ απεντάχθηκε εδώ και δύο χρόνια στις 10/3/2009!
3. Ο περιφερειακός δρόμος της Αγίας Ευφημίας, προϋπολογισμού 4.235.000 ευρώ απεντάχθηκε εδώ και δύο χρόνια στις 10/3/2009!
4. Ο δρόμος Καραβομύλου – Αγίας Ευφημίας, προϋπολογισμού 5.555.000 ευρώ απεντάχθηκε εδώ και δύο χρόνια στις 10/3/2009!
5. Η βελτίωση των οδικών συνδέσεων κέντρων και ενδοχώρας, προϋπολογισμού 2.029.188 ευρώ απεντάχθηκε στις 23/9/2010!
6. Οι δεξαμενές Μακρυωτίκων – Λουκάτων, προϋπολογισμού 677.000 ευρώ απεντάχθηκε στις 26/8/2010!
Ένα έργο του (πρώην) Δήμου Ερίσου, ο δρόμος προς το φρούριο της Άσσου, προϋπολογισμού 662.700 ευρώ απεντάχθηκε στις 26/8/2010!
Τρία έργα του (πρώην) Δήμου Παλικής.
1. Η αποχέτευση του Αγίου Δημητρίου, προϋπολογισμού 2.977.346 ευρώ απεντάχθηκε στις 3/8/2010!
2. Η αποχέτευση του Αγίου Βασιλείου, προϋπολογισμού 2.347.482 ευρώ απεντάχθηκε στις 3/8/2010!
3. Η αντικατάσταση αμιαντοσωλήνων Ληξουρίου, προϋπολογισμού 894.477 ευρώ απεντάχθηκε στις 3/8/2010!
Ένα έργο του (πρώην) Δήμου Λειβαθούς, το ειδικό Δημοτικό Σχολείο Περατάτων, προϋπολογισμού 722.530 ευρώ απεντάχθηκε στις 27/5/2010!
Ο συνολικός προϋπολογισμός των παραπάνω αγνοουμένων και εγκαταλελειμμένων (;) έργων είναι 30 εκατομμύρια !
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Την πρώτη τετραετία του ΕΣΠΑ 2007 – 2010 μόνο τέσσερα νέα έργα (ο Χάρακας, ο Πισαετός και η Γέφυρα και οι Φιλαρμονικές) συνολικού προϋπολογισμού 17,5 εκατομμυρίων έχουν ενταχθεί στο ΠΕΠ και από αυτά δεν έχει εκταμιευθεί ούτε ένα ευρώ ακόμη, αφού βολοδέρνουν στο αποπνικτικό περιβάλλον της γραφειοκρατίας!!!
Και όμως……λεφτά υπάρχουν – όπως παραπάνω επισημάνθηκε.
Γιαυτό και στο επόμενο διάστημα δεν πρέπει να χαθεί ούτε ώρα.
Δυστυχώς το «Καλλικράτειο» Εθνικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Αυτοδιοίκησης «ΕΛΛ.Α.Δ.Α.» που θα μπορούσε να δώσει λύση με μελέτες ωρίμανσης έργων του ΕΣΠΑ, αλλά και σε συγκοινωνιακά και λιμενικά έργα, είναι άγνωστο πότε θα ξεκινήσει – προς το παρόν βρίσκεται σε επίπεδο σχεδίου του σχετικού προεδρικού διατάγματος.
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ : Έργα όπως τα φράγματα Γριζάτων και Κατωγής – η ύδρευση της Ιθάκης, και της Ερίσου – το εμπορικό λιμάνι του Αργοστολίου – η αποχέτευση και ο βιολογικός καθαρισμός σε Λειβαθώ, Ιθάκη, Έρισο και Πύλαρο – το σχολείο της δευτεροβάθμιας στο Αργοστόλι και άλλα ακόμη ζωτικής σημασίας έργα για τα νησιά μας που θα μπορούσαν να ενταχθούν στα Τομεακά προγράμματα του ΕΣΠΑ των Υπουργείων, μάλλον αγνοούνται αφού πάει καιρός τώρα που κανένας αρμόδιος δεν ασχολείται μαζί τους……
