Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Πέραν κάθε αμφιβολίας το παρόν νομοσχέδιο είναι πολύ σημαντικό. Η βιοποικιλότητα μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο των περιβαλλοντικών καταστροφών και κινδύνων που επαπειλούν τη χώρα μας, την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο, είναι μια δυναμική και απαραίτητη παράμετρος, για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε το αξιοβίωτο αυτού του πλανήτη.
Οι κίνδυνοι για το περιβάλλον και την ποιότητα της ζωής μας έχουν περιγραφεί και επιστημονικά τεκμηριωθεί από μεγάλους επιστήμονες και υιοθετηθεί από εθνικούς και διεθνείς αξιόπιστους Οργανισμούς. Το μέλλον της ανθρωπότητας με τον τρόπο που σήμερα το γνωρίζουμε είναι ταυτισμένο με μια λέξη: αειφορία. Χωρίς αειφορία, το μέλλον είναι αβέβαιο και ναρκοθετημένο.
Η βιοποικιλότητα έχει βίαια διαταραχθεί και σε πολλές περιπτώσεις χωρίς επιστροφή. Ο υπερφίαλος τρόπος διαχείρισης του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο είναι προκλητικός. Αν θέλουμε, λοιπόν, να θεωρούμαστε επαρκώς πολιτισμένη κοινωνία που διαθέτει στοιχειώδη αυτογνωσία, οφείλουμε να διατηρήσουμε, να προστατεύσουμε και να διευρύνουμε τη βιοποικιλότητα. Αν δεν το κάνουμε σήμερα, τα «spread» του περιβάλλοντος θα καλπάσουν αχαλίνωτα.
Το νομοσχέδιο ορθώς επιχειρεί να προσεγγίσει θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα. Δυστυχώς, όμως, αυτό το νομοσχέδιο συζητείται σήμερα στην πιο κρίσιμη στιγμή της μεταπολιτευτικής μας πορείας, όπου κρίνεται άμεσα η εθνική επιβίωση. Η σκιά των δραματικών γεγονότων στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα πέφτει βαριά σε κάθε πτυχή των δραστηριοτήτων και των προβληματισμών μας. Επιδεινώνεται καταλυτικά από τα απερίγραπτα διεθνή γεγονότα που συντελούνται στη γεωπολιτική μας περιοχή.
Κατά τη γνώμη μου το νομοσχέδιο αδικείται, καθώς θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να αποτελέσει ένα πλαίσιο έντονης συζήτησης, πεδίο πρωτοπόρων αντιλήψεων, αλλά και εφαρμογής ορθών πρακτικών, με τελικό στόχο τον προσδιορισμό και την εξασφάλιση των καλύτερων συνθηκών για τη διατήρηση και ανάπτυξη της βιοποικιλότητας.
Θα μπορούσε πραγματικά ακόμη και να απαγορευτεί εντελώς η εκτός σχεδίου δόμηση, αν μπορούσαμε βεβαία να εξασφαλίσουμε διεξόδους με επεκτάσεις οικισμών και πόλεων με συγκεκριμένο πολεοδομικό σχεδιασμό. Όμως αυτό όπου επιδιώχθηκε συνάντησε την άρνηση της γραφειοκρατίας και των συμφερόντων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πολεοδόμηση της περιοχής της Λάσσης, μιας περιοχής που γειτνιάζει στο Αργοστόλι. Το σχέδιο ξεκίνησε το 1989. Ο υπάλληλος του Υπουργείου που χρεώθηκε το θέμα νέος τότε, τώρα πήρε την τελευταία του άδεια για συνταξιοδότηση!
Ο μελετητής της συνταξιοδοτήθηκε και ακόμη το σχέδιο δεν έχει περάσει από το κεντρικό ΣΧΟΠ! Ελπίζω να μην συνταξιοδοτηθεί και ο επόμενος που θα το αναλάβει, μέχρι να τελειώσει!
Έτσι λοιπόν δεν μπορούμε να πάρουμε τολμηρές αποφάσεις.
Κύριε υπουργέ,
Το νομοσχέδιο που συζητάμε αδικείται και από τον τρόπο με τον οποίο διεξήχθη η όλη συζήτηση στην βουλή. Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε ακριβώς και ευδιάκριτα ποιες και πόσες νομοθετικές βελτιώσεις έχουν γίνει, για να μπορούμε να τοποθετηθούμε επακριβώς μετά από μελέτη. Αδικείται από τα οριζόντια απαγορευτικά μέτρα που επιβάλλονται σε όλες αυτές τις περιοχές, που κατά την γνώμη μου δεν είναι όλες ίδιες, άρα δεν απαιτείται και η ιδία αντιμετώπιση.
Αδικείται και από το τι προηγήθηκε του νομοσχεδίου σε επίπεδο μελετών και πώς διευρύνθηκαν τα όρια των περιοχών NATURA.
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη που γνωρίζω πολύ καλά, υπήρχαν τουλάχιστον τέσσερες μελέτες σχετικά πρόσφατες, δηλαδή του 1994, του 1996, του 1999 και του 2001. Αποτέλεσμα αυτών ήταν να είχαν χαρακτηριστεί τρεις προστατευόμενες ζώνες συνολικής έκτασης 5.180 εκταρίων.
Με πρόσφατη μελέτη από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον», η έκταση αυτή πενταπλασιάζεται και γίνεται 26.080 εκτάρια. Και αυτό, γιατί σύμφωνα με την μελέτη παρατηρήθηκε ένα ζευγάρι χρυσογέρακα στο βορειοδυτικό άκρο του Αίνου και ένα άτομο ακόμη σε απόσταση 18 χιλιομέτρων βόρεια.
Δεν είμαι ειδικός για να κρίνω τη μελέτη. Αυτό όμως, που γνωρίζω είναι ότι κανείς δεν αντιλήφθηκε ότι γινόταν αυτή η μελέτη, όταν γινόταν και όπως γινόταν. Δεν το αντιλήφθηκε ούτε πολίτης, ούτε φορέας του Νομού. Άραγε δεν χρειάζονταν και κάποιες μαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής ή κάποιου σχετικού με το περιβάλλον φορέα που υπήρχε στο Νομό;
Μετά από αυτή την νέα διευρυμένη οριοθέτηση έρχονται οι διατάξεις του άρθρου 9. όσο αφορά το άρθρο 9, θα ήθελα να πω τα εξής:
· Πρώτον, όσο αφορά τα 10 στρέμματα που εφαρμόζονται παντού -και με τα οποία συμφωνώ, κατανοώντας τον προβληματισμό της κυρίας Υπουργού- θα ήθελα να πω ότι τα 10 στρέμματα θα έπρεπε να είναι μέχρι να γίνουν οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες που μπορεί να δείξουν μεγαλύτερο ή και μικρότερο όριο κατάτμησης. Αυτό, λοιπόν, θα πρέπει να αναφέρεται στο σχέδιο νόμου.
· Δεύτερον, θα πρέπει να καταργηθούν όλες οι παρεκκλίσεις, δεδομένου ότι γνωρίζουμε πως έχουν προκύψει; Έχουν δαπανηθεί σημαντικά ποσά από συμπολίτες μας για νόμιμη αγορά τέτοιων οικοπέδων με την ανοχή της πολιτείας, η οποία σήμερα έρχεται να εκμηδενίσει σχεδόν η να μειώσει την άξια τους χωρίς καμιά αποζημίωση ή αντισταθμιστικά οφέλη.
· Τρίτον, ερχόμαστε να φορτώσουμε στους πολίτες την ανεπάρκεια του κράτους με μια επιπλέον χρονοβόρα γραφειοκρατική διαδικασία. Αναφέρομαι στην αυτοψία της αρμοδίας υπηρεσίας της αποκεντρωμένης περιφέρειας, που απαιτείται για οικόπεδα που βρίσκονται 300 μέτρα εκατέρωθεν των ορίων της περιοχής NATURA. Μα, αλήθεια τα τοπογραφικά διαγράμματα των γηπέδων δεν αναφέρουν συγκεκριμένες συντεταγμένες; Με μια απλή τοποθέτηση στο χάρτη και μια υπεύθυνη δήλωση του μηχανικού, του συντάκτη τοπογράφου, δεν θα μπορούσε να διευθετηθεί;
Αν συνδυάσουμε αυτά με τα ισχύοντα από την κοινή υπουργική απόφαση για τον χαρακτηρισμό της γης, που για τα νησιά είναι ιδιαίτερα αυστηρή, τότε πάνω από το 80% περίπου της έκτασης του Νομού θα τελεί σε ειδικό καθεστώς.
Είμαι σίγουρος ότι ο πολίτης δεν μπορεί να το αντέξει όλο αυτό το βάρος και όταν μάλιστα σε όλη αυτή τη διαδικασία δεν τον κάναμε συμμέτοχο, ούτε φροντίσαμε να αποκτήσει την περιβαλλοντική συνείδηση που επιβάλλεται να έχει σε μια προηγμένη κοινωνία.
Όταν συμβαίνουν αυτά, ο πολίτης καταλήγει σε αυτά που μου είπε κάποιος συμπολίτης μου: «Καλά, οι μελετητές εκτός από το χρυσογέρακα, δεν είδαν και τους ανθρώπους που κατοικούν σε αυτές τις περιοχές; Δεν είδαν όλους εμάς που πρέπει να επιβιώσουμε;»
Κύρια Υπουργέ,
μέχρι το τέλος της συζήτησης πιστεύω ότι θα υπάρξουν -και πρέπει να υπάρξουν- και άλλες νομοτεχνικές βελτιώσεις. Για παράδειγμα,
1. τα 4 στρέμματα, σύμφωνα με τις σημερινές ισχύουσες διατάξεις, θα πρέπει να υπάρχουν χωρίς ημερομηνίες, όπως προανέφεραν και άλλοι συνάδελφοι
2. επίσης, τα 300 μέτρα εκατέρωθεν των ορίων ζωνών NATURA πρέπει να καταργηθούν ή έστω να μειωθούν στα 50
3. τέλος θα πρέπει να υπάρξει επανεξέταση των ορίων των ζωνών NATURA, κάτι που θα πρέπει να γίνει πολύ σύντομα.
Αναμένω τις απαντήσεις σας, κύριε Υπουργέ, για να διαμορφώσω την τελική μου άποψη. Όσο σημαντικά είναι τέτοιου είδους θέματα, άλλο τόσο κρίσιμα είναι. Για να έχουν επιτυχία στην εφαρμογή τους τα όποια μέτρα, θα πρέπει να έχουν την μέγιστη δυνατή κοινωνική συναίνεση. Δεν πρέπει να οδηγούμαστε στα άκρα, γιατί τότε οι οποίες ρυθμίσεις όχι μόνο δεν θα έχουν επιτυχία, αλλά συνήθως καταλήγουν και στα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Με αυτές τις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τις επιφυλάξεις στις επιμέρους ειδικές περιπτώσεις, θεωρώ ότι το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου δεν παύει να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του περιβάλλοντος. Τη χρησιμότητά του θα τη βρούμε βέβαια μπροστά μας στο μέλλον, εμείς και τα παιδιά μας.
Σας ευχαριστώ.
