Κυρίες και κύριοι,
Βρισκόμαστε σε μια επίπονη περίοδο μετάβασης από μια ολόκληρη εποχή που τελείωσε οριστικά σε μια νέα.
Και η πορεία μας είναι δύσκολη και αυτό γιατί η χώρα μας έφτασε σε οριακό σημείο, ένα βήμα πριν από τον γκρεμό.
Θυμίζω σε όλους μας την τεράστια μάχη που χρειάστηκε να δώσουμε πέρυσι για να μην εγκαταλειφθεί η Ελλάδα από τους εταίρους της, για να μη ζήσουμε εγκαταλελειμμένοι το φάσμα της χρεοκοπίας.
Και παρά την μέχρι τότε αναξιοπιστία μας, παρά τις κακές αφορμές που είχαμε δώσει, παρά την απόκρυψη της πραγματικότητας από τους Έλληνες πολίτες και τους εταίρους μας, καταφέραμε να δώσουμε δείγματα μιας άλλης γραφής, καταφέραμε να αλλάξουμε το κλίμα, καταφέραμε τελικά να πείσουμε τους εταίρους μας να στηρίξουν την Ελλάδα στην δύσκολη αυτή στιγμή. Να προστατέψουν την Ελλάδα από τις ορέξεις και φόβους των αγορών.
Εξασφαλίσαμε το δάνειο των 110 δις ευρώ που μας επιτρέπει σήμερα ακόμα να λειτουργούμε ως κράτος και να μην έχουμε θρηνήσει καταστάσεις που δεν χωράει ο νους μας.
Θυμίζω δε σε όλους μας ότι πέρυσι τέτοια εποχή εισπράξαμε την πρώτη δόση του δανείου αυτού, μόλις την παραμονή της λήξης ενός ομολόγου μεγάλης αξίας. Αν αυτό δεν είχε συμβεί, η Ελλάδα την επομένη θα κήρυττε στάση πληρωμών και εμείς εδώ σήμερα δεν θα είχαμε καν την πολυτέλεια να κάνουμε αυτή τη συζήτηση.
Να ανταλλάσσουμε ιδέες και καλές προτάσεις με τον τρόπο και το περιεχόμενο που την κάνουμε.
Κυρίες και κύριοι,
Το γιατί φτάσαμε στο σημείο αυτό, το ξέρουμε όλοι πολύ καλά.
Για αυτό και δεν θα πω πολλά.
Παρά μόνο τούτο. Δεν θα βγούμε με βιώσιμο τρόπο από τη σημερινή κρίση αν δεν ανατρέψουμε τα βαθύτερα αίτια, τις εσφαλμένες πρακτικές και νοοτροπίες που μας οδήγησαν εδώ, πολύ περισσότερο αν επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος.
Γι’ αυτό δεν υπάρχει σωτηρία της χώρας, χωρίς παράλληλα μεγάλες αλλαγές.
Αυτό συνεπάγεται ανατροπή των χρόνιων στρεβλώσεων και αδυναμιών, όχι μόνο της οικονομίας μας, αλλά και του τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας μας και του πολιτικού μας συστήματος, που οδήγησαν την Ελλάδα στο χείλος της καταστροφής.
Η αλήθεια είναι ότι όλες οι χρόνιες παθογένειες διογκώθηκαν σε πρωτόγνωρο βαθμό την πενταετία 2004 -2009. Σε ένα απόλυτα ρευστό και φοβικό διεθνές οικονομικό περιβάλλον, η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση βρήκε την χώρα μας εντελώς ακάλυπτη, απροστάτευτη και απροετοίμαστη.
Η απόκρυψη της πραγματικής δημοσιονομικής κατάστασης ήταν η χαριστική βολή σε μια αξιοπιστία της χώρας που είχε ήδη υποστεί πλήγματα.
Όλοι μας, ολόκληρη η Ελληνική κοινωνία, βρέθηκε αντιμέτωπη με το δίλημμα τι κάνουμε από εδώ και στο εξής.
Μπροστά στο μεγαλύτερο κίνδυνο που γνώρισε ποτέ η χώρα μας εδώ και δεκαετίες - τον κίνδυνο της χρεοκοπίας - η κυβέρνησή μου και εγώ προσωπικά κληθήκαμε να λάβουμε δύσκολες και ιστορικές αποφάσεις.
Τις λάβαμε τις αποφάσεις αυτές, προτάσσοντας το υπέρτατο συμφέρον της χώρας. να αλάβαμε τις ευθύνες μας, απολύτως αποφασισμένοι να κάνουμε το καθήκον μας για τη χώρα.
Με τις αποφάσεις αυτές, με τις θυσίες, τις προσπάθειες και την ωριμότητα του Ελληνικού Λαού, η χώρα μας στάθηκε όρθια.
Καταρχήν διότι δεν ζήσαμε τη χρεοκοπία.
Εκατομμύρια οικογένειες χωρίς εισόδημα.
Χιλιάδες επιχειρήσεις οριστικά κλειστές.
Συνταξιούχους χωρίς σύνταξη.
Νοσοκομεία και σχολεία να κλειστά.
Απόλυτη δυστυχία και χάος για χρόνια.
Το μέλλον των επόμενων γενεών, ξεγραμμένο.
Με αυτούς τους δαίμονες παλέψαμε και παλεύουμε.
Και δεν έκανα πίσω ούτε στιγμή σ αυτήν την πορεία.
Και ούτε πρόκειται να κάνω πίσω και στο μέλλον.
Όμως δεν είναι μόνο αυτά που αποφύγαμε, τα οποία αποδεικνύουν ότι είμαστε στο δύσκολο αλλά σωστό δρόμο.
Κάποιοι λένε με μεγάλη ευκολία - εντός και εκτός Ελλάδας, ότι αποτύχαμε.
Λάθος.
Η προσπάθεια έπιασε και πιάνει τόπο.
Οι θυσίες των Ελλήνων πολιτών δεν πάνε χαμένες.
Φανήκαμε μέχρι τώρα συνεπείς σχεδόν στο σύνολο των δεσμεύσεών μας.
Την ώρα που πολλοί διεθνώς θεωρούσαν ότι είμαστε ανίκανοι και απρόθυμοι να βάλουμε τάξη στα του οίκου μας, ότι δεν θα πετύχουμε ούτε τα μισά από όσα λέμε.
Θυμίζω :
· Πετύχαμε το 2010 μείωση του ελλείμματος που καμία άλλη χώρα δεν έχει πετύχει, 5 μονάδες του ΑΕΠ, μόλις μισή μονάδα λιγότερο από το στόχο.
· Το κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές έλλειμμα (δηλ. το έλλειμμα χωρίς την επίδραση της ύφεσης και των τόκων) μειώθηκε κατά 7,2 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Είναι και πάλι η μεγαλύτερη μείωση στην Ευρώπη, τριπλάσια από την 2η καλύτερη επίδοση που είναι της Ισπανίας.
· Κάποιοι μας λένε ότι δεν αυξήθηκαν τα έσοδα, και πάλι λάθος! Παρά την ύφεση, τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 1,8 μονάδα του ΑΕΠ –η μεγαλύτερη αύξηση στην Ευρωζώνη μαζί με την Πορτογαλία.
· Μετά από πολλά τρίμηνα αρνητικών ρυθμών ανάπτυξης, το πρώτο τρίμηνο του 2011 έχουμε ένα πρώτο θετικό σημάδι με ανάκαμψη κατά 0,8%.
· Η ύφεση ρηχαίνει: το -7,5% του τετάρτου τριμήνου του 2010 σε ετήσια βάση μειώθηκε στο -4,8% το πρώτο τρίμηνο του 2011.
· Οι εξαγωγές αυξάνονται με μέσο ρυθμό 35% τους τελευταίους έξι μήνες. Δείχνοντας πόσο εσείς οι ίδιοι, οι δημιουργικές δυνάμεις της χώρας μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια που κάνει η πατρίδα μας σήμερα.
· Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε από το 14% το 2009 σε 11.8% το 2010 και το 2011 προβλέπεται να είναι το μικρότερο της δεκαετίας.
Επίσης πετύχαμε:
· Μείωση καταναλωτικών δαπανών κατά 35% πάνω από 1 δισ. Ευρώ
· Μείωση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου κατά 38% ή 29.500 συμβασιούχοι το 2010
· Σημαντική συρρίκνωση του Δημοσίου: καθαρή μείωση 82.400 υπαλλήλων το 2010 ή 10% επί του συνόλου
· Μείωση των ελλειμμάτων των ΔΕΚΟ κατά 20% το 2010 και επιπλέον μείωση 35% το πρώτο τρίμηνο του 2011.
Άρα καλώ όλους εντός και εκτός Ελλάδος να μην αδικούν εαυτούς.
Μην αδικούμε τις θυσίες του Ελληνικού λαού .
Να σταματήσει αυτή η αυτομαστίγωση και η ισοπέδωση των πάντων.
Που απειλεί και την ίδια την προσπάθεια της πατρίδας μας να ανακτήσει την αξιοπιστία της, υπονομεύοντάς την και στα μάτια μας και στα μάτια των άλλων, διεθνώς.
Επειδή όμως γνωρίζουμε όλοι καλά ότι το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας είναι το αποτέλεσμα μιας βαθύτερης και πολύπλευρης κρίσης, πέρα από τη διαμόρφωση του ελλείμματος και των χρεών δρομολογήσαμε παράλληλα τις αναγκαίες μεγάλες αλλαγές που αντιμετωπίζουν τα βαθύτερα αίτια που μας έφεραν εδώ.
Βάλαμε μπρος για τις μεγάλες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που η χώρα μας χρειαζόταν εδώ και πολλά χρόνια, αν όχι δεκαετίες.
Σε 19 μήνες, κάναμε όσα δεν είχαν γίνει επί πολλά χρόνια.
Αναφέρω μόνο μερικά ενδεικτικά παραδείγματα και σας καλώ να θυμηθείτε αν πότε στο παρελθόν είχαν γίνει τόσα πολλά σε τόσο λίγο διάστημα.
· Ανεξάρτητη Στατιστική Αρχή
· Πολυετής δημοσιονομικός προγραμματισμός για έλεγχο και λογοδοσία στις δημόσιες δαπάνες
· Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού και αγοράς εργασίας
· Παρακολούθηση και έλεγχος στη δαπάνη φαρμάκου
· Έλεγχος δαπανών στην υγεία και συγχωνεύσεις νοσοκομείων
· Ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
· Μεταρρύθμιση στο φορολογικό σύστημα
· Καλλικράτης - Αυτοδιοίκηση
· Διαύγεια για διαφάνεια σε όλες τις αποφάσεις της δημόσιας διοίκησης
· Τομές στην εκπαίδευση και συγχωνεύσεις σχολείων
· Ίδρυση επιχείρησης σε 1 ημέρα και one-stop-shop
· Fast track για μεγάλες επενδύσεις
· Άνοιγμα εκατοντάδων κλειστών επαγγελμάτων
· Αναδιοργάνωση ΟΣΕ και αστικών συγκοινωνιών
· Άρση του καμποτάζ
· Αντικειμενικό σύστημα προσλήψεων και προαγωγών στο Δημόσιο.
Και όλα αυτά μέσα σε ακραίες συνθήκες διαχείρισης μιας εθνικής κρίσης.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα
· Μιας προσπάθειας νοικοκυρέματος χωρίς προηγούμενο
· Μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών και τομών στο κράτος και την οικονομία.
· Θυσιών του ελληνικού λαού τις οποίες όλοι πρέπει να σεβαστούν Και είναι αποτέλεσμα σε ένα έτος εφαρμογής του προγράμματος - ενός 3ετούς προγράμματος.
Ακούω ότι κάποιοι δεν τα θεωρούν αυτά επιτυχία.
Να διαχειριστούμε δηλαδή από τη μια την κρίση χρέους και αξιοπιστίας , προωθώντας παράλληλα τομές.
Όχι κύριοι δεν τελείωσε η ιστορία των αλλαγών.
Σε εξέλιξη είναι.
Και έχουμε μπροστά μας πολλά.
Αλλά όσοι μιλούν για αποτυχία είτε φοβούνται τις αλλαγές είτε θέλουν να μη γνωρίζουν ότι αν δεν τελειώσουμε με τα ελλείμματα, αν δε δημιουργήσουμε πρωτογενή πλεονάσματα δεν πρόκειται ούτε στις αγορές να βγούμε εύκολα.
Ούτε και οι Τράπεζες και άρα και η πραγματική οικονομία δε θα μπορέσει να ανασάνει.
Χωρίς προσπάθεια, χωρίς περιστολή δαπανών, χωρίς αποκρατικοποιήσεις, χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές, χωρίς κόπο, χωρίς όλοι να βάλουμε πλάτη και αναλογικά με τις δυνατότητες μας, δεν θα δούμε προκοπή.
Κάποιοι μας λένε ότι δήθεν χώρες όπως η Πορτογαλία διαπραγματεύτηκαν καλύτερα από εμάς τους όρους για τη χρηματοδότησή τους.
Ας είμαστε απόλυτα ειλικρινείς και ας συγκρίνουμε την Ελλάδα με τη Πορτογαλία.
Η Πορτογαλία μπήκε στο μνημόνιο με χρέος 90% του ΑΕΠ της εμείς με 130%.
Με έλλειμμα 9% του ΑΕΠ της (10 δις), ενώ εμείς με 15,4% (36 δις).
Με δαπάνες 50% του ΑΕΠ, εμείς με 53%.
Με δαπάνες τόκων 4% του ΑΕΠ, εμείς με 6,7%.
Με συνολικά έσοδα στο 42% του ΑΕΠ εμείς στο 37%.
Με έσοδα από έμμεσους φόρους στο 14% του ΑΕΠ, ενώ εμείς στο 11%.
Και με έσοδα από άμεσους φόρους στο 9% του ΑΕΠ, ενώ εμείς κάτω από 8%).
Η Πορτογαλία έπρεπε να μειώσει το έλλειμμά της 2,4 δις το πρώτο έτος (1,4% μονάδες του ΑΕΠ της), ενώ εμείς 14 δις (5,5% του ΑΕΠ μας).
Ως προς τα μισθολογικά.
Η Πορτογαλία μπήκε στο μνημόνιο με κατώτατο μισθό 565 ευρώ τον μήνα εμείς με 862 ευρώ τον μήνα, δηλαδή κατά 50% μεγαλύτερο.
Ο μέσος μισθός στο δημόσιο σε 12μηνη βάση είναι στην Πορτογαλία 1600 ευρώ μικτά, ενώ στην Ελλάδα είναι 2100 ευρώ μικτά - 31% μεγαλύτερος.
Επίσης:
Η Πορτογαλία εφάρμοζε ήδη -πολύ πριν το μνημόνιο- σχέδιο ανασυγκρότησης εδώ και σχεδόν 10 χρόνια (από την εκλογή του κ. Barroso το 2002).
Ο ίδιος ο Socrates έκανε τη μεγάλη μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό σύστημα εδώ και χρόνια.
Να τελειώνουμε με τα παραμύθια για τους «ξένους» που δήθεν διαπραγματεύονται καλύτερα.
Η για τις συνωμοσίες των εταίρων μας και του ΔΝΤ.
Να τελειώνουμε με τη λογική ότι κάποιος άλλος φταίει όταν δεν βάζουμε τάξη στα του οίκου μας.
Πριν μερικούς μήνες, κάποιοι πρόβαλαν ως δήθεν παράδειγμα προς μίμηση την Ιρλανδία «που δεν υπέγραψε μνημόνιο».
Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε.
Κάθε χώρα έχει τις ιδιαιτερότητές της.
Και εμείς, στο δικό μας μνημόνιο, διαπραγματευτήκαμε και διατηρήθηκε ο 13ος και 14ος μισθός στον ιδιωτικό τομέα, κάτι που δεν υπάρχει αλλού στην Ευρώπη.
Και για το οποίο συνέβαλε ουσιαστικά και ο ΣΕΒ μαζί με τη ΓΣΕΕ.
Χάρη σε αυτή την επιτυχή πορεία, μπορέσαμε να διαπραγματευτούμε και να πετύχουμε πριν 2 μήνες την επιμήκυνση και τη μείωση του επιτοκίου του δανείου των 110 δις ευρώ.
Και αυτή την επιτυχή προσπάθεια την αναγνωρίζουν εκτός Ελλάδας όσοι είναι καλοπροαίρετοι.
Η μηδενιστική αντιμετώπιση και το αυτομαστίγωμα δεν βοηθούν σε μια κρίσιμη εθνική στιγμή.
Και σε τελική ανάλυση συνιστά απαξίωση της επιτυχούς προσπάθειας ενός ολόκληρου Λαού.
Ναι, ζούμε μια βαθιά ύφεση –αν και ύφεση είχαμε και το 2009.
Ναι η κοινωνία μας δοκιμάζεται, πρώτος εγώ το γνωρίζω.
Αλλά αυτό είναι το αναπόφευκτο τίμημα των λαθών του παρελθόντος.
Και τα όσα ζούμε σήμερα δεν αποτελούν έκπληξη, είναι πάνω-κάτω αυτό που αναμενόταν να συμβεί.
Διότι είμαστε μόλις στον πρώτο χρόνο ενός τριετούς προγράμματος.
Γνωρίζω πολύ καλά ότι καμία διαδικασία μετάβασης δεν είναι εύκολη, ιδιαίτερα μάλιστα όταν γίνεται μέσα σε ακραίες συνθήκες, όπως αυτές που βιώνουμε.
Ιδιαίτερα για εκείνους που για χρόνια είχαν μάθει αλλιώς.
Είχαν μάθει σε ένα πολιτικό σύστημα και σε Κυβερνήσεις, που για δεκαετίες ασκούσαν την πολιτική με έναν τρόπο απόλυτα απαξιωτικό γα το δημόσιο συμφέρον και το κοινό καλό, με κανόνες αδιαφανείς και υπόγειες σχέσεις.
Πολλοί από αυτούς προσπαθούν σήμερα να απαξιώσουν την προσπάθεια της πατρίδας μας.
Με αυτή την Ελλάδα, όμως, τελειώνουμε.
Οι κανόνες αλλάζουν, όπως αλλάζουν και οι προτεραιότητες, τουλάχιστον όσο εγώ είμαι εδώ.
Το μοναδικό για το οποίο αγωνίζομαι είναι η Ελλάδα και οι πολίτες της.
Ολόκληρος ο Ελληνικός λαός και κανένας άλλος.
Και αυτόν θα εξακολουθήσω να υπηρετώ μέχρι τέλους.
Τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τα παιδιά μας, που αύριο θα ψάξουν για δουλειά, τους νέους, που σήμερα ψάχνουν για δουλειά και δε βρίσκουν σε μια οικονομία που για χρόνια αναπτυσσόταν με δανεικά.
Τους επιχειρηματίες, που με εντιμότητα και όραμα θέλουν να δουν το Κράτος να αλλάζει, τις διαδικασίες να απλοποιούνται, τις Τράπεζες να ανοίγουν τις πόρτες τους στα υγιή επενδυτικά σχέδια, όλους εσάς, που σήμερα ξέρω καλά πόσο αγωνιάτε για το μέλλον μας, για το αν και πώς θα τα καταφέρουμε.
Ποτέ μου δε θα κάνω πίσω σ’ αυτή την πορεία για τη μεταρρύθμιση στη χώρα.
Η Ελλάδα και θα σωθεί και θα αλλάξει.
Και όσο είμαι εδώ τίποτε άλλο δε με απασχολεί.
Αυτό γίνεται και επί έναν χρόνο, προσπαθώντας παράλληλα να σώσουμε την πατρίδα μας από μια χρεοκοπία, που τότε, μόλις πριν από λίγους μήνες θεωρήθηκε από πολλούς απολύτως βέβαιη.
Ναι με δυσκολίες.
Ναι, με ύφεση.
Ναι, με περιορισμούς.
Όμως άλλος δρόμος δεν υπάρχει.
Και αν συνεχίζαμε να ασκούμε την πολιτική, όπως έκαναν όλοι στο παρελθόν, πολλοί από τους οποίους σήμερα ή διαμαρτύρονται ή χαϊδεύουν αυτιά, σήμερα δε θα μπορούσαμε να μιλάμε για πολιτικές, για επιλογές, για συναινέσεις, για έξοδο στις αγορές όταν σταθούμε στα πόδια μας.
Γιατί απλούστατα θα είχαμε καταρρεύσει ολοκληρωτικά.
Σημαίνουν όλα αυτά ότι τελείωσε η προσπάθεια;
Σαφέστατα όχι.
Σημαίνουν όμως ότι έτσι όπως ξεκινήσαμε έτσι πρέπει κα να συνεχίσουμε, αψηφώντας το πολιτικό κόστος, αγνοώντας τις σειρήνες των δήθεν «εύκολων δρόμων» ή των εναλλακτικών διαδρομών.
Προσαρμοζόμαστε στις συνθήκες, δεν αλλάζουμε όμως στόχο.
Πολλοί κάνουν μια εύκολη κριτική, λέγοντας ότι «προβλέπατε ότι θα βγείτε το 2012 στις αγορές και τώρα μας λέτε ότι δε μπορείτε».
Χωρίς να ισχυρίζομαι ότι όλα έγιναν στην εντέλεια, η αλήθεια είναι ότι οι αγορές δεν άνοιξαν για δικούς τους λόγους, και όχι γιατί το 2010 πετύχαμε μείωση του ελλείμματος κατά 5 αντί για 5,5 μονάδες.
Σας θυμίζω ότι ένα χρόνο πριν, οι λεγόμενες «αγορές» ούτε αυτή την επίδοση δεν πίστευαν ότι μπορεί η Ελλάδα να πετύχει.
Και δικαιολογημένα πολλοί ρωτούν: «Γιατί βρισκόμαστε σήμερα σε σταυροδρόμι κρίσιμο»;
«Γιατί αφού μειώσατε όπως λέτε το έλλειμμα και κάνετε μεταρρυθμίσεις, οι αγορές δεν πιστεύουν ακόμα στην Ελλάδα»;
Κυρίες και κύριοι, το έχουμε πει πολλές φορές και το επαναλαμβάνω.
Μπορεί η Ελλάδα να πρέπει να αντιμετωπίσει πολλά, χρόνια και διαρθρωτικά προβλήματά της - και αυτό κάνει - όμως το πρόβλημα είναι πολύ ευρύτερο και οι διαστάσεις του πολύπλοκες και υπερεθνικές.
Τρεις είναι οι βασικοί λόγοι:
Πρώτο, παρά τις σημαντικές κινήσεις της ΕΕ, δεν είναι μέχρι τώρα πειστικές για τις αγορές, ότι γίνεται η αποτελεσματική διαχείριση του προβλήματος που λέγεται χρέος στην ΕΕ.
Δεύτερο, οι αγορές ενώ θα έπρεπε να ανταποκριθούν σχετικά γρήγορα, σήμερα συνεχίζουν να βρίσκονται σε κατάσταση φόβου γύρω από το ελληνικό χρέος.
Αυτό έχει εξαπλωθεί και σε άλλα κράτη -δύο ακόμα ήδη στον Μηχανισμό Στήριξης- στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία.
Όμως συνεχώς συζητούνται και πιέσεις ασκούνται και άλλα κράτη.
Τρίτο, τα απόνερα ενός τσουνάμι, της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, είναι ακόμα γύρω μας.
Βλέπουμε τη μάχη ακόμα και στις ΗΠΑ γύρω από το δικό τους χρέος και χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Σε αυτό να προσθέσουμε και την αδιαφανή κερδοσκοπία, τα CDS's αλλά και την λειτουργία των οκων αξιολόγησης μαζί και με αναλυτές που προφητεύουν την καταστροφή.
Και έχουμε την εικόνα της σημερινής κρίσιμης κατάστασης.
Αυτό που έχει σημασία, όμως και η καλύτερη απάντηση στο ρευστό περιβάλλον , είναι εμείς να κάνουμε τη δική μας δουλειά.
Να γίνουμε εμείς σημείο σταθερότητας στη φουρτούνα.
Να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας στο εσωτερικό της χώρας μας και να βάλουμε τάξη εκεί που μπορούμε.
Και να στεκόμαστε στις δικές μας δυνάμεις
Ανεξάρτητα από τις διεθνείς εξελίξεις, ανεξάρτητα από τη μάχη που δίνουμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκό και εμείς και πολλοί από τους εταίρους μας.
Έχουμε ήδη διανύσει ένα σημαντικό κομμάτι της διαδρομής μας στην Ελλάδα.
Έχουμε βέβαια ακόμα δρόμο.
Και αν λυγίσουμε τώρα, αν μας εγκαταλείψει το κουράγιο μας, τότε όλες οι θυσίες που έγιναν θα πάνε χαμένες.
Τίποτα μα τίποτα δεν αλλάζει από τη μια μέρα σ την άλλη. Ούτε από την μια χρονιά στην άλλη.
Η έξοδος από την κρίση και η αλλαγή της πατρίδας μας θέλουν υπομονή, επιμονή και αφοσίωση απ’ όλους μας.
Το ξέρετε καλύτερα απ’ όλους εσείς, που ασχολείστε με τον πυρήνα της πραγματικής οικονομίας, που ξέρετε τα μεγέθη, αλλά και τα προβλήματα, ότι η κατάσταση που ζήσαμε για 30 και πλέον χρόνια, δεν αλλάξει μέσα σε μια μέρα.
Αυτό που είναι αλήθεια και συμφωνούν όλες οι υγιείς δυνάμεις της κοινωνίας είναι ότι εδώ και δεκαετίες το πολιτικό μας σύστημα απέτυχε να δημιουργήσει ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος και μια εξωστρεφή και δημιουργική οικονομία και αυτό είναι που σήμερα διορθώνουμε.
Γι’ αυτό και σήμερα αλλάζουμε τα πάντα και αυτό απαιτεί υπομονή και πολύ δουλειά απ’ όλους μας, μέτωπα παντού αλλάζοντας τον ίδιο μας τον εαυτό, την Πολιτεία.
Όμως η αρχή έχει γίνει και έτσι θα συνεχίσουμε.
Όσο δύσκολο κι αν είναι.
Όσο κι αν χρειαστεί να συγκρουστούμε με κάθε έναν που επιμένει να μην αλλάξει τίποτα στη χώρα.
Σήμερα η επιλογή που έχουμε μπροστά μας δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρη:
Είτε δίνουμε τη μάχη μέχρι τέλους, χωρίς δεύτερη σκέψη.
Με στόχο να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της χώρας και να κάνουμε μεγάλες αλλαγές παντού - κόβοντας με το μαχαίρι κάθε απόπειρα να θιγεί η Ελλάδα.
Για να μη δώσουμε ποτέ και σε κανέναν ούτε το δικαίωμα, ούτε την αφορμή να θεωρήσει ότι η πατρίδα μας μπορεί να τεθεί στο περιθώριο στην ΕΕ.
Είτε πετάμε την ασπίδα μας, υποχωρούμε μπροστά στο πολιτικό κόστος, υιοθετούμε την πολιτική των εύκολων λόγων, εγκαταλείπουμε τις επάλξεις και περνάμε στην ιστορία ως άνθρωποι μικροί, σπιθαμιαίοι ηγέτες, οι οποίοι οδήγησαν την χώρα τους στον γκρεμό, προκειμένου να κρατήσουν τις καρέκλες τους και να επανεκλεγούν.
Τίποτα δεν μας χαρίζεται.
Και τίποτα δεν θα μας χαριστεί σε τούτο τον πόλεμο.
Τίποτα δεν είναι δεδομένο.
Και τίποτα δεν θα έρθει εύκολα.
Η περίοδος που περνάμε είναι περίοδος αποφάσεων.
Και θα τις λάβουμε, όποιο κι αν είναι το δήθεν πολιτικό κόστος.
Ήδη χτες ανακοινώσαμε:
· Την άμεση υιοθέτηση επιπρόσθετων παρεμβάσεων για το 2011 ύψους άνω των 6 δις Ευρώ ώστε να επιτευχθεί η μείωση του ελλείμματος στο 7,5% του ΑΕΠ στο τέλος του έτους και να δημιουργήσουμε ταχύτερα πρωτογενή πλεονάσματα..
· Την υιοθέτηση παρεμβάσεων ύψους περίπου 22 δις Ευρώ στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου για την περίοδο 2012-2015 ώστε το δημοσιονομικό έλλειμμα να μειωθεί κάτω του 3% το 2014 και κοντά στο 1% του ΑΕΠ το 2015 δημιουργώντας έτσι πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 6% τα οποία θα οδηγήσουν στη μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Στο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο θα συμπεριληφθούν επίσης πρωτοβουλίες για τη μείωση και πιο αποτελεσματική λειτουργία του δημοσίου τομέα (μείωση απασχολούμενων και μισθολογικού κόστους, συγχώνευση και κατάργηση φορέων, εξυγίανση ΔΕΚΟ, μείωση λειτουργικών δαπανών, μείωση αμυντικών δαπανών), την καλύτερη στόχευση των κοινωνικών δαπανών και εξορθολογισμό των δαπανών υγείας, τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής.
· Την επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου ύψους 50 δις ως το 2015 που θα στηρίξει την ανάπτυξη και θα μειώσει έως και 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ το δημόσιο χρέος ενώ θα μειώσει σημαντικά και τις ετήσιες δαπάνες για τόκους.
Παράλληλα εγκρίναμε τη δημιουργία ειδικού φορέα («Ταμείο Δημόσιας Περιουσίας») στον οποίο θα δημιουργηθούν ειδικά χαρτοφυλάκια αξιοποίησης της κινητής και ακίνητης περιουσίας του δημοσίου.
· Τη συμπλήρωση του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου με σειρά πολιτικών πρωτοβουλιών για την επιτάχυνση των μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών που φέρνουν επενδύσεις, θέσεις εργασίας και ανάπτυξη, και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ταχύτερη ανάκαμψη αλλά και στήριξης των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Οι μεγάλες αλλαγές για την χώρα αποτελούν αδήριτη εθνική ανάγκη.
Είναι ο βασικός λόγος που επιδιώκω – όχι μόνο σήμερα αλλά διαχρονικά όπως και την ίδια εποχή πέρυσι – την ευρύτερη δυνατή συναίνεση.
Δεν μπορεί μια Κυβέρνηση – με όποια πλειοψηφία – να δίνει μάχη σε όλα τα μέτωπα, με τα θηρία και διεθνώς, και στις αγορές, και να υπάρχει η συνεχής μικροκομματική πλαγιοκόπηση και λιθοβολισμό εντός της χώρας, μάλιστα και από κόμματα που είναι κατά τα άλλα υπεύθυνα.
Σήμερα είχα για πολλοστή φορά συνάντηση με αρχηγούς κομμάτων. αλλά σήμερα έδωσα το στίγμα της κρισιμότητας της συγκυρίας.
Όπου χρειάζεται να περάσουμε τον δύσκολο κάβο των επόμενων βδομάδων δείχνοντας συνευθύνη και σοβαρότητα μπροστά στις θυσίες και τις προσπάθειες της χώρας.
Και στο πλαίσιο των στόχων μας, δημοσιονομικών, μείωσης ελλείμματος, διαχείρισης χρέους, στήριξης της υγιούς αναπτυξιακής πορείας, τόνισα με έμφαση την βούλησή μας για εθνική συνεννόηση.
Μια συνεννόηση μέσα από την οποία μπορούμε να επεξεργαστούμε τις καλύτερες δυνατές λύσεις, τις πιο δίκαιες, τις πιο αποτελεσματικές, τις πιο αναπτυξιακές.
Είμαι ανοικτός σε οποιαδήποτε πρόταση που είναι ρεαλιστική και συμβάλλει στη μεγάλη εθνική προσπάθεια.
Αρκεί όμως να τείνουν όλες οι προτάσεις στην ίδια κατεύθυνση.
Της ενίσχυσης αξιοπιστίας της χώρας μας στην επίτευξη των δύσκολων στόχων που έχουμε θέσει και που έχουμε συμφωνήσει με τους εταίρους μας.
Η συναίνεση δεν επιβάλλεται μόνο για εθνικού λόγους.
Είναι και εφικτή στην πράξη σε πολλά θέματα.
Και ήδη μπορώ να σας παραθέσω πολλές από τις προτάσεις που είτε ήδη προωθούμε είτε μπορούμε να αποδεχτούμε ή ακόμα και να συζητήσουμε.
Με τη ΝΔ, για παράδειγμα, συμφωνούμε και ήδη υλοποιούμε μία σειρά από όσα προτείνουν ή και που μπορούμε να τις εξετάσουμε.
Μερικά παραδείγματα;
· Αποκρατικοποιήσεις
· Διευκόλυνση εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου/ συμψηφισμός (ήδη το έχουμε ξεκινήσει)
· Περιουσιολόγιο
· Ηλεκτρονική συνταγογράφηση
· Παραθεριστική κατοικία
· Επαναπατρισμός κεφαλαίων
· Σταδιακή κατάργηση «φόρων υπέρ τρίτων»
· Ρύθμιση των αυθαίρετων κτισμάτων
· «Fast track» στη δικαιοσύνη
· Πρόταση για «εργασιακή εφεδρεία» –έχουμε άλλη άποψη αλλά μπορούμε να το συζητήσουμε
Και επαναλαμβάνω ότι αυτές είναι μόνο μερικά παραδείγματα.
Μπορούμε όλοι μαζί να συμφωνήσουμε στα βασικά για να αλλάξει η πατρίδα μας.
Σε σχέση με τα φορολογικά έσοδα, υπάρχουν βέβαια διαφορετικές παραδοχές.
Μην ξεχνάτε όμως που βρισκόμαστε σε σχέση με την υπόλοιπη ΕΕ.
Τα φορολογικά έσοδα στη χώρα μας είναι χαμηλά σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, στο 39% του ΑΕΠ έναντι 42% κατά μέσο όρο στην ΕΕ.
Αλλά ακόμα και εδώ, είμαι έτοιμος να συζητήσω και μαζί να διαπραγματευτούμε με τους δανειστές μας καινοτόμες προσεγγίσεις.
Προσεγγίσεις που μειώνουν το βάρος στις επιχειρήσεις αλλά που όμως δίνουν ισοδύναμο ή και καλύτερο αποτέλεσμα στα έσοδα.
Πολύ απλά αυτό μεταφράζεται στην αποτελεσματική διεύρυνση της φορολογικής βάσης δηλαδή στην αποτελεσματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Για να είμαστε όμως πειστικοί ότι και βελτιώνουμε τους όρους της φορολογίας αλλά και εξασφαλίζουμε τα απαραίτητα έσοδα χρειάζεται τουλάχιστον η ευρύτατη συναίνεση, εγγύηση θα έλεγα, του επιχειρηματικού κόσμου, του επαγγελματία – αλλά και της πολιτικής ηγεσίας του τόπου – ότι αυτό που αποφασίζουμε αυτό και θα κάνουμε.
Ότι είναι εθνική επιταγή και όχι κόλπο αποφυγής.
Αυτό ζήτησα και εάν αυτό είναι εφικτό μαζί να επεξεργαστούμε νέες προσεγγίσεις το φορολογικό μας σύστημα.
Αλλιώς θα πάμε συμβατικά και αναγκαστικά σε μέτρα που ξέρω είναι δυσάρεστα αλλά εθνικά αναγκαία.
Αυτό που κάνουμε όμως σήμερα ξεπερνάει κατά πολύ τη δημοσιονομική διάσταση.
Αλλάζουμε την Ελλάδα σε όλους τους τομείς, με ένα συνολικό εθνικό σχέδιο, τον Οδικό Χάρτη για την Ελλάδα της δημιουργίας, που έχουμε ήδη δώσει στη δημοσιότητα, ο οποίος περιλαμβάνει κυριολεκτικά τεράστιες μεταρρυθμίσεις σε τέσσερις κρίσιμους τομείς.
- το δημοσιονομικό νοικοκύρεμα,
- το κράτος ως εργαλείο στην υπηρεσία του πολίτη, - την ανάπτυξη με επένδυση στη γνώση και τον πολιτισμό, την καινοτομία με σεβασμό στο περιβάλλον - και το αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος. Αλλάζοντας τις δομές και τους κανόνες παντού.
Με πολιτικές που αλλάζουν εντελώς το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας μας, στρέφοντάς το στην αξιοποίηση των μεγάλων συγκριτικών πλεονεκτημάτων μας, με επίκεντρο την πράσινη ανάπτυξη, την επένδυση στη γνώση και την καινοτομία.
Πάνω απ’ όλα τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Με πολιτικές που θα χτίσουν ένα αντίστοιχα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα σε όλες του τις βαθμίδες, το οποίο δίνει στους νέους τη δυνατότητα να αναπτύξουν τις ικανότητές τους.
Με παρεμβάσεις για ένα αποδοτικό για τον πολίτη σύστημα υγείας και ένα σύστημα επιθετικής πολιτικής για την καταπολέμηση τα ανεργίας και την προστασία των αδύναμων συμπολιτών μας.
Αλλάζοντας οριστικά και αμετάκλητα το κράτος, τη δημόσια διοίκηση και το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης στη χώρα μας.
Το ίδιο πολιτικό μας σύστημα.
Είναι ένα ολοκληρωμένο και αναλυτικό σχέδιο για να αλλάξουμε οριστικά την πατρίδα μας, κάνοντας άλματα, που δεν είχαν γίνει για δεκαετίες.
Κυρίες και κύριοι,
Έχει γίνει κοινός τόπος πλέον να επιρρίπτουμε όλες τις ευθύνες στο κράτος για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα.
Και βέβαια δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κρατικός μηχανισμός υπήρξε μνημείο αναποτελεσματικότητας και γραφειοκρατίας, έρμαιο της διαφθοράς και των πελατειακών σχέσεων, εργαλείο για την εξυπηρέτηση κομματικών ημετέρων.
Εντούτοις, στο πλαίσιο της αναγκαίας αυτοκριτικής για το τι έφταιξε και φτάσαμε ως εδώ, αλλά και της αναζήτησης λύσεων για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, οφείλει και ο επιχειρηματικός κόσμος να αναγνωρίσει τις ευθύνες του.
Διότι και ο ιδιωτικός τομέας στην Ελλάδα ακολούθησε ένα μοντέλο ανάπτυξης στρεβλό και αντιπαραγωγικό.
Η γραφειοκρατία ίσως να ανάγκασε πολλούς σε αθέμιτες πρακτικές.
Αν σήμερα αναγνωρίζουμε όλοι ότι το πολιτικό σύστημα ευνόησε τη αδιαφάνεια τις μίζες, τους στημένους διαγωνισμούς, την επιχειρηματικότητα των πελατειακών επιδοτήσεων προς κάποιες επιχειρήσεις, θαλασσοδάνεια άλλη τόση ευθύνη έχουν και οι επιχειρηματίες εκείνοι, που εξέθρεψαν και διόγκωσαν αυτέ τις πρακτικές.
Να είμαστε ειλικρινείς.
Στο παιχνίδι αυτό υπάρχουν πάντα τουλάχιστον δύο.
Ευθύνη υπήρξε για το κατάντημα της χώρας και της ανάπτυξης απ’ όλες τις μεριές.
Και όλοι μας καλούμαστε να συμβάλλουμε, ώστε αυτές τις μαύρες σελίδες της ιστορίας μας να τις αφήσουμε στο παρελθόν.
Πρωταρχικός σκοπός μας είναι να αφήσουμε για πάντα πίσω μας το μοντέλο υπ-ανάπτυξης τελικά και όχι ανάπτυξης που εξαρτιόταν αποκλειστικά από τα φθηνά δανεικά, την κατανάλωση και τη Διαφθορά .Η αλλαγή σημαίνει να ταυτίζεται η Ελλάδα με την ποιότητα ποιότητα παντού .
Από τους θεσμούς μέχρι τα προϊόντα μας.
Να στραφούμε με καινοτομία στον ποιοτικό τουρισμό την πράσινη ανάπτυξη, και τις εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων του
Το κράτος να γίνει εργαλείο για την βιώσιμη ανάπτυξη δίνοντας οξυγόνο στην ιδιωτική πρωτοβουλία.
Και τις προθέσεις μας, τις κάνουμε πράξη.
Αλλάζουμε τους κανόνες λειτουργίας, τόσο του κράτους, όσο και της αγοράς, προς την κατεύθυνση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας:
Όπως για παράδειγμα με το πρόγραμμα fast track για μεγάλες επενδύσεις, αλλά και το νέο μίνι fast track για αδειοδοτήσεις στη μεταποίηση, μειώνοντας δραστικά τις μνημειώδεις ελληνικές καθυστερήσεις, με τις οποίες έρχονταν αντιμέτωποι ξένοι και Έλληνες επενδυτές.
Με την αλλαγή της φιλοσοφίας αδειοδότησης των επιχειρήσεων (αντί για πρώτα ελέγχουμε και μετά αδειοδοτούμε, τώρα πρώτα αδειοδοτούμε και μετά ελέγχουμε), αλλάζουμε και τον τρόπο που λειτουργεί το κράτος απέναντι στην αγορά και βέβαια μειώνουμε και τους χρόνους και την άκρατη γραφειοκρατία, που ταλαιπωρούσε τις επιχειρήσεις μέχρι σήμερα.
Τέλος, με το ευρύ πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που προωθούμε, το κράτος παύει να παίζει το ρόλο του επιχειρηματία.
Το τρίτο μέτωπο στο οποίο επικεντρώνουμε τις προσπάθειές μας είναι αυτό των κινήτρων και των χρηματοδοτήσεων.
Όπως γνωρίζετε, ο νέος επενδυτικός νόμος είναι ήδη ανοικτός.
Ρίχνουμε 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ στην αγορά για φέτος, σε επιδοτήσεις και στοχευμένα φορολογικά κίνητρα.
Με τη διαφορά όμως ότι πλέον η έμφασή μας στρέφεται στο δεύτερο σκέλος, αυτό των κινήτρων, και όχι στις επιδοτήσεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν αποδείχθηκαν πεταμένα λεφτά, χωρίς αναπτυξιακό αποτέλεσμα, χωρίς να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας.
Και εκεί που επιδοτούμε, το κάνουμε πολύ προσεκτικά και μόνο όταν αυτή μας η επιλογή υπηρετεί την πραγματική ανάπτυξη.
Παράλληλα, στα πλαίσια της στροφής που πραγματοποιούμε προς ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης που γυρίζει οριστικά σελίδα στις στρεβλώσεις, τις παθογένειες και τις ατέλειωτες γραφειοκρατικές διαδικασίες του παρελθόντος, προωθούμε ένα καινοτόμο σχέδιο δράσης για την ουσιαστική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Που όχι μόνο θα ευνοήσει την ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά θα αποτελεί και πόλο έλξης κεφαλαίων από το εξωτερικό, έχοντας ήδη σε μεγάλο βαθμό ενσωματώσει και τις δικές προτάσεις, τις προτάσεις του ΣΕΒ.
Έρευνες του Ι.Ο.Β.Ε., αλλά και άλλων εγχώριων και διεθνών ερευνητικών οργανισμών, έχουν δείξει ότι το άνοιγμα των επαγγελμάτων και των αγορών και η κατάργηση των αναχρονιστικών εμποδίων στην επιχειρηματικότητα κατά τρόπο ώστε η Ελλάδα να συγκλίνει στο μέσο ρυθμιστικό επίπεδο της Ευρωζώνης, μπορούν να επιφέρουν (εφάπαξ) αύξηση του Α.Ε.Π. άνω του 17% μακροπρόθεσμα, και περίπου 10% σε ορίζοντα πενταετίας.
Μέσα στο επόμενο τρίμηνο παρουσιάζουμε ένα θεσμικό πλαίσιο που αλλάζει άπαξ και δια παντός το επιχειρηματικό περιβάλλον και τις διαδικασίες που σήμερα ταλαιπωρούν τον επιχειρηματία.
Και γνωρίζω καλά ότι ο ΣΕΒ συνεργάζεται στενά και διαρκώς με το Υπουργείο Ανάπτυξης για το πρόγραμμα «Επιχειρηματικά φιλική Ελλάδα», που πρόκειται να παρουσιάσουμε.
Σε αυτήν την πορεία αλλαγής της χώρας που ξεκίνησε πριν από ενάμιση χρόνο, θέλω να ξέρετε ότι το κράτος είναι δίπλα στην επιχειρηματικότητα.
Βήμα – βήμα η Ελλάδα θα γίνει μια χώρα με οικονομία εξωστρεφή, με σας, τους επιχειρηματίες της πατρίδας μας να αισθάνεστε ότι πατάτε σε γερές βάσεις.
Αυτό επιδιώκουμε.
Κυρίες και κύριοι,
Το μόνο πράγμα που έχουμε να φοβόμαστε, είναι ο ίδιος ο φόβος.
Ο φόβος για την αλλαγή.
Ο φόβος για να υπερβούμε τους εαυτούς μας. Να ξεβολευτούμε.
φόβος που μας καταλαμβάνει όταν μια εποχή τελειώνει.
Και αυτή την ώρα αυτό συμβαίνει στην πατρίδα μας.
Κλείνει ένας κύκλος δεκαετιών και ξεκινάει ένας καινούριος.
Κλείνουμε την πόρτα στο παρελθόν.
Αφήνουμε πίσω σειρά από συνήθειες. Λειτουργίες και μεθόδους.
Και τελικά αλλάζουμε καθημερινά.
Δεν αντιμετωπίζουμε απλά την κρίση.
Δεν αποτρέπουμε απλά την χρεοκοπία της οικονομίας μας. Μεταμορφώνουμε την Ελλάδα.
Δεν πρόκειται στην πορεία αυτή να κάνω πίσω ούτε λεπτό.
Ξέρω καλά πως στην μάχη που δίνω καθημερινά δεν είμαι μόνος.
Ξέρω πως οι συμπολίτες μου, νιώθετε το που βρισκόμαστε.
Ξέρω πως κάθε Έλληνας, κάθε Ελληνίδα δίνετε αγώνα στην καθημερινότητα σας.
Και ξέρω πως είναι το ίδιο δύσκολη με την μάχη που δίνουμε σαν κυβέρνηση.
Όμως η διαδρομή για την σωτηρία της πατρίδας μας δεν έχει τελειώσει. Είμαστε στο μέσο της πρείας μας.
Και η πατρίδα μας χρειάζεται, για να επιβιώσει κι άλλη δουλειά.
Συ-στράτευση και δουλειά απ όλους.
Χρειάζεται συνέχεια στη μάχη, πιο δυνατά, πιο αποφασιστικά για να αντιμετωπίσουμε τις κοινές μας δυσκολίες.
Απ όλους. Όλους τους Έλληνες.
Πιστεύω ακράδαντα πως ο Ελληνικός λαός θα επιμείνει, θα αναζωογονηθεί και θα ευημερήσει ξανά.
Θα γίνει γιατί μαζί παλεύουμε και μαζί θα συνεχίσουμε να παλεύουμε.
Γιατί μόνο όλοι μαζί θα το καταφέρουμε.
