ΜΑΓΓΑΝΟΠΗΓΑΔΟ
“φιλοκαλούμεν τε γαρ τη πόλει μετ ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας”
Κοντοστάθηκα παίζοντας με τις πολλαπλές σημασίες μια λέξης από αυτή τη φράση που κατέληξε επιγραφή, για να σφραγίσει ότι απέμεινε από τον πολιτισμό της Αρχαίας Αθήνας,
“Εμείς οι Αθηναίοι,τα παιδιά της Ελληνίδας γης, παιδιά της ομορφιάς...φιλοκαλούμεν τε γαρ τη πόλει μετ ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας”
(Θουκιδίδου, Περικλέους επιτάφιος 40)
Μαλακία- και στην ιωνική, μαλακίη- μιά λέξη,που έχει μπει στην καθημερινότητα μας ,χαρακτηρίζοντας ανθρώπους και καταστάσεις και που αρκετές φορές παρασύρει κάποιους σε ερμηνείες μπανανόφλουδες.
Ερμηνεία μπανανόφλουδα σημαίνει 2 πράγματα:
η παραποιείς την έννοια της και εκτίθεσαι απαντώντας,
η δεν συλλαμβάνεις την έννοια της και το παίζεις ψύχραιμος, οπότε και πάλι εκτίθεσαι.
Παρερμήνευσε ο κ. Θεοφιλάτος Ευάγγελος την αναφορά του Ρουχωτά Βασίλειου στο τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο και εξεράγει;
¨Έχω έναν προβληματισμό, όσον αφορά το ξεκίνημα...
Ξεκίνησαν ήπια με οίνο, σίτο και μετά πέρασαν στο φάρμακο και το φαρμάκι;(Γεράσιμος Ρηγάτος)
Εν πάσει περιπτώσει, από πολλές απόψεις η θερμοκρασία ήταν ,είναι και θα παραμείνει υψηλή στην τοπική πολιτική σκηνή και μάλιστα σε σημείο κοχλασμού και εξατμίσεως υδάτων και μετατροπής τους σε αέρια και καθόλου ευγενή..!
Για να μη υπάρξουν παρερμεινίες, η φράση του Θουκιδίδη, ερμηνεύεται:
“είμαστε φίλοι του ωραίου στην πόλη(αλλά) με απλότητα και αγαπούμε την πνευματική ενασχόληση (αλλά) χωρίς μαλθακότητα-(χωρίς να χάνουμε τον ανδρισμό μας),ο Θουκιδίδης αποτυπώνει την φωνή του Περικλή να ζωγραφίζει το θαύμα των πολιτισμών του κόσμου, ένα ιδανικό ψηφιδωτό ζωής και τέχνης, μέσα στην αγκαλιά του ωραίου και η λέξη μαλακία, έχει την έννοια της μαλθακότητας.
Ο Γεράσιμος Ρηγάτος -γιατρός και συγγραφέας-έχει εκδώσει περισσότερα από 40 βιβλία.
“Θεών και ανθρώπων πάθη” ο τίτλος ενός βιβλίου του.
¨Ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου είναι αφιερωμένο στον Αυνάν και τον ¨Ηφαιστο.
Επέλεξα το συγκεκριμένο για να σταχειολογήσω κάποια πράγματα (καθόλου αναίτια και αθώα) μια και βρίσκεται σε άνθηση η μαλθακότητα, η φυγοπονία και η... μαλακία.
Του Θουκιδίδη είναι γνωστή η αναφορά από τα σχολικά μας χρόνια,, λιγότερο γνωστό είναι το (κατά της αυτοκτονίας ) απόφθεγμα του Αριστοτέλη:
“Το αποθνήσκειν φεύγοντας πενίαν ή έρωτα ή τι λυπηρόν ουκ ανδρείου, αλλά μάλλον δειλού ¨μαλακία γαρ το φεύγειν τα επίπονα”.
Επίκαιρο, σημαντικό ,με βαρύνουσα σημασία...
Η λέξη μαλακία, έχει και άλλες έννοιες.
Σήμαινε την διατροφή της ορέξεως, ιδίως εκείνη των εγκύων(όλα μοιάζουν πλέον να είναι γκαστρωμένα σήμερα) ..
Ο Αναστ. Γούδας μεταφράζοντας την “Γενικήν Παθολογίαν” του Σχομέλου, στο ”Περί συμπτωμάτων τα οποία παράγει η πέψις” γράφει για τις παρεκτροπές της ορέξεως, “...αν η ουσία αυτή είναι εκ των εν χρήσει εδωδίμων, το σύμπτωμα τότε ονομάζεται μαλάκια..” και την απαντούμε συχνά-όπως γράφει- στον “υστερισμό”(εύκολα εντοπίζονται οι υστερικοί -κακό χωριό τα λίγα σπίτια, όντως!) και την “μανία”( οι μανιακοί, γυροφέρνουν όπως οι μύγες γύρω από την λάμπα, δεν θα δυσκολευτείτε να τους εντοπίσετε.)και όχι σπάνια στις εγκύους.
Η ίδια λέξη ακόμη σημαίνει την αταραξία της θάλασσας, την νηνεμία, κοινώς κάλμα ή μπουνάτσα-αλλά κατά τον Ησύχιο τον Αλεξανδρέα και “είδος ιχθύων , τευθίδες και σηπίαι”, δηλαδή τα μαλάκια.
Στην Μήλο ακόμα και σήμερα, “μαλάκα” λένε ένα είδος τυριού, το γνωστό αλλιώς και ως μανούρι.
Υπάρχει μάλιστα και η φράση: “άκουε τυρί και φούσκωνε μαλάκα”..
Η λέξη σήμαινε ακόμη την νόσο, σωματική και πνευματική.
Με αυτή την έννοια χρησιμοποιείται και στην Καινή Διαθήκη , ο Ιησούς περιόδευε τη χώρα διδάσκοντας αλλά και “Θεραπεύων πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν εν τω λαό”.
(Ο Ιησούς δεν περιοδεύει πλέον στη γή-αλοίμονο δεν μας γλυτώνει τίποτα- και δυστυχώς δεν κατεβαίνουν πια ούτε οι ¨Αγγελοι στην γή, γιατί έχουμε πάψει να κοιτάζουμε στον ουρανό!)).
Βέβαια η λέξη είχε πάντα και την έννοια του “μαλάσσειν”
Περί “ιδίας” και “αλλότριας” αυτοικαννοποίησης ο λόγος....και ο τρόπος που κάποιοι πολιτεύονται, και αυτοπροβάλλονται ανασηκωμένοι στα ακροδάχτυλα τους για να φαίνονται αμφάς και προφίλ,)
Σήμερα, χωρίς να έχει χάσει τις βασικές προηγούμενες έννοιες(για να μην τις επαναλαμβάνω), η λέξη τείνει μάλλον να υποδουλώσει την ανόητη ή βλακώδη πράξη ,την αφελή υπόθεση ή κατάσταση, το κακής ποιότητας έργο κ.λ.π.
(ξεκίνησαν οι οδομαχίες μετά την ανακοίνωση από τον Περιφερειάρχη, ότι είναι υποχρεωμένος να προβεί σε διαχειριστικό έλεγχο με ορκωτούς λογιστές στην προηγούμενη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση-
θα ξανααναβιώσει η πολιτική αντιπαράθεση Γεωργάτου-Φόρτε;)
Πολλά “συναφή” μας έχουν τύχει, πολλοί “συναφείς” μας έχουν πετύχει,
κάποια “συναφή” είναι και δικά μας γεννήματα, δικές μας επιλογές.
Καθόλου αναίτια και αθώα ... “μωραίνει ο Κύριος ον βούλεται απωλέσαι”.
Καλό Καλοκαίρι.
Ελευθερία Κουλουριώτου Δημοσιογραφος Ε.Ρ.Κ
