Δεν είναι μόνο το διεθνές ρεζιλίκι που πάθαμε με τα δάνεια των δύο δήμων (Αχαρνών και Ζωγράφου), όταν παρ’ ολίγον να μπλοκάρει η 5η δόση του δανείου, λίγο πριν συνεδριάσει το Δ.Σ. του ΔΝΤ την περασμένη εβδομάδα, είναι και τα χρέη και άλλων δήμων από δάνεια και όχι μόνο, οι οποίοι ήδη βρίσκονται στο κόκκινο και ένα βήμα πριν από την επιτήρησή τους από την πολιτεία, έτοιμοι να υπογράψουν ένα ειδικό μνημόνιο που θα περιγράφει τις υποχρεώσεις τους, προκειμένου να βγουν από το οικονομικό χάος που βρίσκονται…
Στην όλη υπόθεση άρχισε να εμπλέκεται δυναμικά και ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής, ο οποίος ξεκίνησε έλεγχο και στους 58 υπερχρεωμένους δήμους της χώρας βάσει της λίστας του υπουργείου Εσωτερικών. Πιο αναλυτικά, ο Λ. Ρακιντζής αναζητά τις ευθύνες για την οικονομική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι δήμοι. Μάλιστα, όπως αναφέρουν έγκυρες πληροφορίες, ήδη έχει λάβει απαντήσεις από κάποιους «κόκκινους» δήμους και τις μελετά. Πάντως η κατάσταση που επικρατεί σε αυτούς είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η απάντηση που έστειλε στον Λ. Ρακιντζή για τα χρέη του ο δήμαρχος Φυλής Δημήτρης Μπουραΐμης, ο οποίος χρωστά περί τα 13.000.000 ευρώ σε τράπεζες και ασφαλιστικούς οργανισμούς. «Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια εντός των οικονομικών δυνατοτήτων του δήμου να εκπληρώσουμε τις εν λόγω υποχρεώσεις μας. Για την περαιτέρω επίσπευση εξόφλησης των υποχρεώσεων αυτών, ένας μόνος τρόπος υπάρχει, η μη καταβολή των αποδοχώντων εργαζομένων και η μη προμήθεια των απαραίτητων υλικών για τη λειτουργία του δήμου. Αλλά όπως πιστεύουμε αυτή την εκδοχή ούτε την επιθυμείτε, ούτε την υποδεικνύετε».
Δήμοι σε... δίαιτα
Ήδη το υπουργείο Εσωτερικών έχει αποφασίσει, καθώς γνωρίζει ότι η υπερχρεωμένη Αυτοδιοίκηση προκαλεί προβλήματα στο μνημόνιο και στη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας, να επιβάλει τη δικιά του τρόικα, η οποία θα ακούει στο όνομα του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.
Οι δήμοι αυτοί, με βάση το αυτοδιοικητικό μνημόνιο, θα μπουν σε πρόγραμμα αυστηρής οικονομικής «δίαιτας» με στόχο να γίνουν υγιείς. Αρχικά θα ενταχθούν εντός του καλοκαιριού οι 24 πιο υπερχρεωμένοι δήμοι της χώρας, ενώ πιθανότατα τον ίδιο δρόμο θα ακολουθήσουν άλλοι 34 δήμοι, οι οποίοι δεν βρίσκονται μεν στο «κόκκινο», αλλά δεν απέχουν και πολύ από αυτό. Από τα στοιχεία της Κεντρικής Βάσης Δεδομένων προκύπτει ότι σε 58 από τους 325 δήμους της χώρας τα συνολικά χρέη ξεπερνούν τα τακτικά τους έσοδα. Οι 20 από τους πλέον χρεωμένους δήμους βρίσκονται στο λεκανοπέδιο Αττικής, με τη Φυλή, το Μαρούσι, το Πέραμα, τις Αχαρνές και τον Πειραιά να αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα.
Οι δύο μεγαλύτεροι δήμοι της χώρας, Αθήνας και Θεσσαλονίκης, μπορεί να ανήκουν στην «πράσινη» ζώνη, αλλά όχι στο πιο υγιές τμήμα της. Συγκεκριμένα εντάσσονται στην υποκατηγορία των 45 δήμων των οποίων τα χρέη κινούνται στο 80% - 100% των τακτικών τους εσόδων, με τον Δήμο της Αθήνας να πληρώνει τεράστια ποσά κάθε εξάμηνο για τοκοχρεωλύσια από δάνεια που έχει πάρει από ξένες τράπεζες.
Όσοι δήμοι ενταχθούν στο «πρόγραμμα εξυγίανσης» θα πρέπει μέχρι το τέλος αυτής της τρέχουσας θητείας (2014) να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό τους ακολουθώντας ένα αυστηρό... μενού πειθαρχίας, το οποίο περιλαμβάνει απαγόρευση και περιορισμό προσλήψεων και συμβάσεων, κατάργηση ή περιορισμό εγγεγραμμένων κονδυλίων για δημόσιες σχέσεις, εκδηλώσεις, ταξίδια, αλλά και πάγωμα αναπτυξιακών έργων. Εξαιρούνται οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης και επισκευών, ενώ θα υπάρχει το παράθυρο για νέα έργα μόνο μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων ΕΣΠΑ και ΕΛΛΑΔΑ.
Οι υποχρεώσεις αυτές μπορεί να αφορούν είτε όλο τον δήμο είτε μια δημοτική ενότητά του, εφόσον αυτή είναι ο φορέας των χρεών. Σε αντιστάθμισμα των «θυσιών» οι δήμοι αυτοί θα έχουν τη δυνατότητα επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής των δανείων τους από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων έως και 25 χρόνια, με παράλληλη μείωση του επιτοκίου.
Το πρόγραμμα εξυγίανσης θα ελέγχεται από τριμελή επιτροπή (τρόικα) που θα αποτελείται από ένα μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ένα μέλος της ΚΕΔΚΕ και τον γενικό διευθυντή Τοπικής Αυτοδιοίκησης του υπουργείου Εσωτερικών. Παράλληλα στο κλιμάκιο των ελεγκτών θα συμμετάσχουν στελέχη του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, το οποίο αναλαμβάνει το μεγαλύτερο βάρος της εξυγίανσης, αλλά και της ΕΕΤΑ.
Οι δήμοι που θα ενταχθούν σε πρόγραμμα εξυγίανσης
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το υπουργείο Εσωτερικών, οι δήμοι που αναμένεται μετά τις διαδικασίες ελέγχου να ενταχθούν στο πρόγραμμα εξυγίανσης ανήκουν σε τρεις κατηγορίες:
«ΟΙ ΚΟΚΚΙΝΟΙ» (με συνολικό χρέος άνω του 150% των τακτικών εσόδων και της ΣΑΤΑ): Τήλου, Φυλής, Αμαρουσίου, Περάματος, Αχαρνών, Πειραιώς, Σπάτων - Αρτέμιδος, Αγιάς, Δίου - Ολύμπου, Ρόδου, Καρδίτσας, Ασπροπύργου, Πύλης, Λυκόβρυσης - Πεύκης, Μαρκοπούλου - Μεσογαίας, Βιάννου, Βύρωνος, Τροιζηνίας, Σαλαμίνας, Παξών, Κορυδαλλού, Τρικκαίων, Κοζάνης και Σιθωνίας.
«ΑΝΟΙΚΤΟΙ ΚΟΚΚΙΝΟΙ» (με συνολικό χρέος από 120% έως 150% των τακτικών εσόδων και της ΣΑΤΑ): Ζωγράφου, Σύμης, Μεταμόρφωσης, Νίκαιας - Ρέντη, Αγίας Βαρβάρας, Κέρκυρας, Ιστιαίας - Αιδηψού, Μαντουδίου, Αλίμου, Βέλου -Βόχας, Κασσάνδρας και Σερβίων - Βελβεντού. «ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ» (με συνολικό χρέος από 100% έως 120% των τακτικών εσόδων και της ΣΑΤΑ): Αμπελοκήπων - Μενεμένης, Κύμης - Αλιβερίου, Μεγαρέων, Κισσάμου, Λαυρεωτικής, Ήλιδας, Ωρωπού, Κεφαλλονιάς, Νέας Προποντίδας, Σκιάθου, Ζακύνθου, 'Ύδρας, Κατερίνης, Ορχομενού, Περιστερίου, Καισαριανής, Ιωαννιτών, Θερμαϊκού, Αίγινας, Ρεθύμνης, Κρωπίας, Διρφύων, Μεσσαπίων. Πρόγραμμα εξυγίανσης δεν θα χρειαστούν δήμοι που έχουν συνολικό χρέος κάτω από 100% . Πρόκειται για 45 δήμους με συνολικό χρέος από 80% έως 100% των τακτικών εσόδων και της ΣΑΤΑ, 82 που είναι από 50% έως 80% και 140 το συνολικό χρέος των οποίων είναι κάτω από 50%.
Πάντως πρέπει να σημειωθεί ότι αρκετοί είναι οι δήμοι, όπως ο Πειραιάς, ο Βύρωνας και το Μαρούσι, που θεωρούν ότι μπορούν από μόνοι τους να διαχειριστούν τα χρέη τους.
