Μέσα στην πνευματική στειρότητα της εποχής που διανύουμε, φαίνεται ότι πάντα υπάρχει η ελπίδα για κάτι διαφορετικό. Σαν όαση στη σύγχρονη έρημο της διαλεκτικής των αλγορίθμων, σαν κατάφυτο τροπικό νησί μέσα στον ωκεανό των χρηματοοικονομικών, ήρθε ένα νεωτερικό βιβλίο να εμπλουτίσει τις βιβλιοθήκες μας, αλλά κυρίως την ίδια τη ζωή και τη σκέψη μας. Πρόκειται για την Κριτική της Τέχνης-Κριτική της Κοινωνίας, με επιμέλεια του καθηγητή Φιλοσοφίας της Τέχνης Βασίλη Φιοραβάντε, από τις εκδόσεις «Νησίδες». Σήμερα, ίσως περισσότερο από ποτέ, ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων αναζητούν μία διέξοδο, έναν τρόπο να ανασυρθούν από τα συντρίμμια του οικοδομήματος των τελευταίων δεκαετιών, τον μετέωρο και έωλο πια ναό της θεοποίησης του κέρδους.
Ο Βασίλης Φιοραβάντες αφιερώνει το βιβλίο στη μνήμη του καθηγητή του, Olivier Revault d’ Allonnes, ο οποίος ήταν ελληνικής καταγωγής (εγγονός του Ψυχάρη) και αφοσιωμένος στην Κριτική και την Αισθητική θεωρία. Έκανε υπεράνθρωπες προσπάθειες να καθιερώσει την Αισθητική ως πανεπιστημιακό μάθημα, στην εγγενή απόπειρα να αποτρέψει αυτό που κάθε πνευματικός άνθρωπος διέβλεπε ότι θα συμβεί. Η γέννηση και η δημιουργία δηλαδή του αισθητικά και συναισθηματικά σύγχρονου «λοβοτομημένου» ανθρώπου, με επικυριαρχία του στείρου ορθολογικού λόγου και με κατακυρίευση των αριθμών. Ο πρώην φοιτητής του και σημερινός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, αναφέρεται στο Σεμινάριο Αισθητικής που οργάνωνε ο καθηγητής του, Olivier Revault d’Allonnes στη Σορβόννη κάθε Τετάρτη. Μέσα από το Σεμινάριο αναδυόταν η ελεύθερη σκέψη, ο ελεύθερος στοχασμός, η κατάργηση της από καθέδρας διδασκαλίας, με αναφορές στο σπάσιμο των ορίων της Τέχνης, της θεωρητικής του Μπένγιαμιν, της Σχολής της Φρανκφούρτης κ.α. Σαν ατέρμονη πνευματική τροφή, οι συζητήσεις συνεχίζονταν σε καφενεία και φοιτητικά δωμάτια μέχρι τις πρωινές ώρες και θα ήταν ευτύχημα να φθάσουν και να προσεγγίσουν στην ίδια κατάσταση ξανά τις μέρες μας.
Το βιβλίο είναι μια συλλογική έκδοση που φιλοξενεί κεφάλαια γραμμένα από καθηγητές, καλλιτέχνες, ερευνητές, επικοινωνιολόγους και γενικά ανθρώπους που συμπάσχουν, που συμμετέχουν στη θεώρηση μιας άλλης πνευματικότητας, μιας άλλης πολιτισμικής κουλτούρας, μακράν της σημερινής άνευρης και αποκλειστικά υλιστικής ευημερίας και ευφορίας. Τα κεφάλαια αποτελούν φόρο τιμής στην χειραφέτηση του ανθρώπου, στην τετραπλή υπερβασιακή ανθρώπινη φύση. Στην Αισθητική σαν αναγκαιότητα και καθόλου σαν ουτοπία. Καλλιτέχνες αναφέρονται στην έναρξη της μορφικής εικόνας, για να φθάσουμε στην ανεικονική απεικόνιση, μέχρι και στην mail art. Η διεπιστημονικότητα προβάλλει σαν λύση αρχαίας τραγωδίας, η τραγωδία της σύγχρονης ζωής. Η χαμπεμαρσιανή σκέψη και δράση πλαισιώνει τα ιδεολογήματα και μας στρέφει προς την υλοποίηση μέσα από τον Μοντερνισμό και την Κουλτούρα, σαν μετάλλαξη του σημερινού ανθρώπου, του περίφημου uncult τεχνοκράτη.
Ο Βασίλης Φιοραβάντες, χωρίς να αγνοήσει τον πνευματικό ομφάλιο λώρο που τον έθρεψε, προσφέρει σε όλους εμάς τους συγγραφείς, μια μήτρα να εκφράσουμε την εσωτερικότητα, τη διανόηση και την αγωνία μας για την τύχη-ατυχία τού σύγχρονου ανθρώπου. Εντέλει, σε έναν εκπληκτικό «Λόγο Μazore», προτείνει ο ίδιος τη δημιουργία Θερινού Σχολείου Φιλοσοφίας στην Ελλάδα, για την ανάδυση της φιλοσοφικής σκέψης σε όλο της το εύρος των ρευμάτων και των τάσεών της στην Μεσόγειο. Δίνει έμφαση στην σημερινή ολοκληρωτικά αρνητική κατάσταση της αλλοτρίωσης, της πραγμοποίησης, χωρίς να ξεχνούμε την πλήρη κυριαρχία των Επενδυτικών Τραπεζών. Μας καλεί στην επανανθρωποποίηση του ανθρώπου, στην αποπαγκοσμιοποίηση. Τονίζει τις αντιστοιχίες της σημερινής πλανητικής κυριαρχίας με την ηγεμονία της αρχαίας Αθήνας, αλλά με την καταλυτική της διαφορετικότητα ως προς τη στήριξη των Γραμμάτων και των Τεχνών. Καταλήγει, καλώντας μας στην Πρωτοσωκρατική Φιλοσοφία, την φιλοσοφία χωρίς σύστημα και θεωρητικούς δογματικούς περιορισμούς, χωρίς αυστηρές πειθαρχίες: στην απορητική, τη μήτρα του διαλόγου και της διαλεκτικής. Μήπως καταφέρουμε και ευτυχήσουμε να μετατρέψουμε τις στρατιές των αριθμολογικά και ποσοτικά αρίστων, σε στρατιές σκεπτόμενων…
