Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Άκουσα με μεγάλη προσοχή τις τοποθετήσεις όλων των συναδέλφων, των Εισηγητών των Κομμάτων, των Κοινοβουλευτικών Εκπροσώπων. Θα σημειώσω μόνο κάποια τοποθέτηση που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση. Αυτή ήταν η τοποθέτηση του συναδέλφου του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού που στα οκτώ λεπτά της αγόρευσης του δεν αναφέρθηκε καθόλου στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου. Άκουσα μόνο να εκτοξεύει κάποιες λαϊκίστικες κορώνες. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να πω ότι το μόνο που βλάπτει κυρίως και πρώτιστα ο λαϊκισμός είναι το πολιτικό μας σύστημα, το οποίο έσπευσε κάπως να υποστηρίξει στην αρχή της ομιλίας του. Εξάλλου, ο λαϊκισμός έχει πολύ κοντά πόδια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
το σχέδιο νόμου για την εκδίκαση πράξεων πολιτικών και κρατικών αξιωματούχων έρχεται για να καλύψει το κενό που παρατηρείται και έχει σαν αποτέλεσμα τις απαράδεκτα μεγάλες χρονικά καθυστερήσεις στις δικαστικές αίθουσες ιδιαίτερα γι’ αυτές τις υποθέσεις.
Παρόλα τα νέα μέτρα για την επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης, οι υποθέσεις ιδιαίτερης σημασίας και βαρύτητας πρέπει να δικάζονται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Η δυνατότητα αυτή δίνεται ήδη στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου όπως και στον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που μπορούν να ζητήσουν τη διεξαγωγή της παραπάνω διαδικασίας. Όλες αυτές οι διατάξεις, όμως, δεν έχουν αποδώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Γι’ αυτό και η εκδίκαση σκανδάλων που ταλανίζουν για χρόνια την πολιτική, οικονομική, και κοινωνική ζωή του τόπου δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Δεν υπάρχει τελεσιδικία σε κανένα από αυτά τα σκάνδαλα. Αποτέλεσμα είναι να έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στην πολιτική και στους πολιτικούς και να επιδεινώνεται και γι’ αυτό το λόγο η σημερινή δύσκολη και κρίσιμη οικονομική συγκυρία.
Θα πρέπει, λοιπόν, να οριστεί με σαφήνεια με ποιες προϋποθέσεις θα δικάζονται κατά προτεραιότητα και ποιο θα είναι το περιεχόμενο της κατά προτεραιότητα εκδίκασης τους, καθώς και η διαδικασία. Αυτό το σκοπό έρχεται να υπηρετήσει το παρόν σχέδιο νόμου.
Αφού, λοιπόν, τέθηκε το σχέδιο νόμου σε δημόσια διαβούλευση και εξέφρασαν την άποψή τους και τη γνώμη τους οι πολίτες, ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων και η ένωση Εισαγγελέων Ελλάδας, αυτό το σχέδιο νόμου ορίζει με ακριβή και σαφή τρόπο και τα εγκλήματα που εντάσσονται στις συγκεκριμένες ρυθμίσεις, αλλά και τη διαδικασία που ακολουθείται.
Συγκεκριμένα, εντάσσονται:
· Τα εγκλήματα κακουργηματικού και μόνο χαρακτήρα, όχι πλημμελήματα, τα οποία δεν υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου 86, παρ.1 του Συντάγματος και διαπράττουν υπουργοί ή υφυπουργοί κατά τη διάρκεια της θητείας τους ακόμη και αν οι υπαίτιοι έχουν παύσει να φέρουν την ιδιότητα αυτή, και εφόσον τα κακουργήματα αυτά υπάγονται καθύλην στην αρμοδιότητα του Τριμελούς Εφετείου, επωφελούμενοι από την ιδιότητά τους, δηλαδή εκείνα που τους δίνεται η ευκαιρία να τελέσουν «εξαιτίας της ιδιότητας τους και των πλεονεκτημάτων που τους προσφέρει αυτή». Επίσης, θα μπορούσαν να ενταχθούν κακουργήματα που σχετίζονται απλώς με την εκτέλεση των υπουργικών καθηκόντων, αρμοδιότητας προφανώς Τριμελούς Εφετείου.
· Δεν υπάγονται εγκλήματα αρμοδιότητας του Μεικτού Ορκωτού Δικαστηρίου.
· Επίσης εντάσσονται τα κακουργήματα τα οποία διαπράττουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους οι επωφελούμενοι από την ιδιότητά τους γενικοί και ειδικοί γραμματείς Υπουργείων, διοικητές, υποδιοικητές ή πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων ή διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι ΝΠΔΔ, δημοσίων επιχειρήσεων, δημοσίων οργανισμών και ΝΠΙΔ, που η διοίκηση ορίζεται άμεσα ή έμμεσα από το κράτος, καθώς και αιρετά μονοπρόσωπα όργανα των ΟΤΑ, εφόσον τα κακουργήματα αυτά εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Τριμελούς Εφετείου.
· Ακόμη, όλα τα εγκλήματα εκείνα που διαπράττει ο υπάλληλος κατά την άσκηση της ανατεθείσας σε αυτόν από το νόμο ή την αρμόδια αρχή υπηρεσίας, κατά το χρόνο δηλαδή που ασκεί τα καθήκοντα του και στο πλαίσιο των υπηρεσιακών του καθηκόντων αλλά και γι’ αυτά που τελεί εκμεταλλευόμενος την ιδιότητα του και ας είναι άσχετα προς την υπηρεσία του.
· Κακουργήματα ιδιαίτερα μεγάλου κοινωνικού ενδιαφέροντος ή μείζονος δημοσίου συμφέροντος που συνταράσσουν την κοινωνική ζωή της χώρας ή αντίστοιχα κατάχρηση χρημάτων του δημοσίου. Ο χαρακτηρισμός της υπόθεσης γίνεται με πράξη από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και υπάγονται στην παρούσα ειδική διαδικασία μόνο εφόσον ανήκουν στην αρμοδιότητα του Τριμελούς Εφετείου.
Η διαδικασία της ανάκρισης διενεργείται κατά προτεραιότητα από πρόεδρο πρωτοδικών και πρέπει να ολοκληρωθεί –και πολύ σωστά μπαίνουν προθεσμίες- μέσα σε προθεσμία 4 μηνών. Το δικαστικό συμβούλιο μπορεί με βούλευμα να παρατείνει τη διαδικασία το πολύ για δύο μήνες, αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι. Σε δυσχερείς υποθέσεις προβλέπεται να μπορούν να ορισθούν επιπλέον μέχρι δύο ανακριτές – πρόεδροι πρωτοδικών και ένας εισαγγελέας. Οι ανωτέρω δικαστικοί λειτουργοί απαλλάσσονται από όλα τα άλλα καθήκοντα τους έτσι ώστε να αφοσιωθούν απερίσπαστα στην ανακριτική διαδικασία και έτσι να τελειώνει το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το νομοσχέδιο αυτό που συζητάμε σήμερα κινείται προς την κατεύθυνση ενίσχυσης εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς, προς την πολιτική, τους πολιτικούς και την ίδια τη δικαιοσύνη. Είναι ένα νομοσχέδιο-τομή του Υπουργείου δικαιοσύνης και γι’ αυτό θα πρέπει να συγχαρώ την ηγεσία του υπουργείου και τους συνεργάτες του και είναι ενταγμένο στο μεταρρυθμιστικό έργο του Υπουργείου που τα δύο τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει. Είναι ένα νομοσχέδιο που θα επηρεάσει θετικά τη δημόσια διοίκηση, θα επηρεάσει θετικά τη δικαιοσύνη και την κοινωνία στο σύνολο της.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
το σχέδιο νόμου για την εκδίκαση πράξεων πολιτικών και κρατικών αξιωματούχων έρχεται για να καλύψει το κενό που παρατηρείται και έχει σαν αποτέλεσμα τις απαράδεκτα μεγάλες χρονικά καθυστερήσεις στις δικαστικές αίθουσες ιδιαίτερα γι’ αυτές τις υποθέσεις.
Παρόλα τα νέα μέτρα για την επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης, οι υποθέσεις ιδιαίτερης σημασίας και βαρύτητας πρέπει να δικάζονται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Η δυνατότητα αυτή δίνεται ήδη στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου όπως και στον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που μπορούν να ζητήσουν τη διεξαγωγή της παραπάνω διαδικασίας. Όλες αυτές οι διατάξεις, όμως, δεν έχουν αποδώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Γι’ αυτό και η εκδίκαση σκανδάλων που ταλανίζουν για χρόνια την πολιτική, οικονομική, και κοινωνική ζωή του τόπου δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Δεν υπάρχει τελεσιδικία σε κανένα από αυτά τα σκάνδαλα. Αποτέλεσμα είναι να έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στην πολιτική και στους πολιτικούς και να επιδεινώνεται και γι’ αυτό το λόγο η σημερινή δύσκολη και κρίσιμη οικονομική συγκυρία.
Θα πρέπει, λοιπόν, να οριστεί με σαφήνεια με ποιες προϋποθέσεις θα δικάζονται κατά προτεραιότητα και ποιο θα είναι το περιεχόμενο της κατά προτεραιότητα εκδίκασης τους, καθώς και η διαδικασία. Αυτό το σκοπό έρχεται να υπηρετήσει το παρόν σχέδιο νόμου.
Αφού, λοιπόν, τέθηκε το σχέδιο νόμου σε δημόσια διαβούλευση και εξέφρασαν την άποψή τους και τη γνώμη τους οι πολίτες, ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων και η ένωση Εισαγγελέων Ελλάδας, αυτό το σχέδιο νόμου ορίζει με ακριβή και σαφή τρόπο και τα εγκλήματα που εντάσσονται στις συγκεκριμένες ρυθμίσεις, αλλά και τη διαδικασία που ακολουθείται.
Συγκεκριμένα, εντάσσονται:
· Τα εγκλήματα κακουργηματικού και μόνο χαρακτήρα, όχι πλημμελήματα, τα οποία δεν υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου 86, παρ.1 του Συντάγματος και διαπράττουν υπουργοί ή υφυπουργοί κατά τη διάρκεια της θητείας τους ακόμη και αν οι υπαίτιοι έχουν παύσει να φέρουν την ιδιότητα αυτή, και εφόσον τα κακουργήματα αυτά υπάγονται καθύλην στην αρμοδιότητα του Τριμελούς Εφετείου, επωφελούμενοι από την ιδιότητά τους, δηλαδή εκείνα που τους δίνεται η ευκαιρία να τελέσουν «εξαιτίας της ιδιότητας τους και των πλεονεκτημάτων που τους προσφέρει αυτή». Επίσης, θα μπορούσαν να ενταχθούν κακουργήματα που σχετίζονται απλώς με την εκτέλεση των υπουργικών καθηκόντων, αρμοδιότητας προφανώς Τριμελούς Εφετείου.
· Δεν υπάγονται εγκλήματα αρμοδιότητας του Μεικτού Ορκωτού Δικαστηρίου.
· Επίσης εντάσσονται τα κακουργήματα τα οποία διαπράττουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους οι επωφελούμενοι από την ιδιότητά τους γενικοί και ειδικοί γραμματείς Υπουργείων, διοικητές, υποδιοικητές ή πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων ή διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι ΝΠΔΔ, δημοσίων επιχειρήσεων, δημοσίων οργανισμών και ΝΠΙΔ, που η διοίκηση ορίζεται άμεσα ή έμμεσα από το κράτος, καθώς και αιρετά μονοπρόσωπα όργανα των ΟΤΑ, εφόσον τα κακουργήματα αυτά εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Τριμελούς Εφετείου.
· Ακόμη, όλα τα εγκλήματα εκείνα που διαπράττει ο υπάλληλος κατά την άσκηση της ανατεθείσας σε αυτόν από το νόμο ή την αρμόδια αρχή υπηρεσίας, κατά το χρόνο δηλαδή που ασκεί τα καθήκοντα του και στο πλαίσιο των υπηρεσιακών του καθηκόντων αλλά και γι’ αυτά που τελεί εκμεταλλευόμενος την ιδιότητα του και ας είναι άσχετα προς την υπηρεσία του.
· Κακουργήματα ιδιαίτερα μεγάλου κοινωνικού ενδιαφέροντος ή μείζονος δημοσίου συμφέροντος που συνταράσσουν την κοινωνική ζωή της χώρας ή αντίστοιχα κατάχρηση χρημάτων του δημοσίου. Ο χαρακτηρισμός της υπόθεσης γίνεται με πράξη από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και υπάγονται στην παρούσα ειδική διαδικασία μόνο εφόσον ανήκουν στην αρμοδιότητα του Τριμελούς Εφετείου.
Η διαδικασία της ανάκρισης διενεργείται κατά προτεραιότητα από πρόεδρο πρωτοδικών και πρέπει να ολοκληρωθεί –και πολύ σωστά μπαίνουν προθεσμίες- μέσα σε προθεσμία 4 μηνών. Το δικαστικό συμβούλιο μπορεί με βούλευμα να παρατείνει τη διαδικασία το πολύ για δύο μήνες, αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι. Σε δυσχερείς υποθέσεις προβλέπεται να μπορούν να ορισθούν επιπλέον μέχρι δύο ανακριτές – πρόεδροι πρωτοδικών και ένας εισαγγελέας. Οι ανωτέρω δικαστικοί λειτουργοί απαλλάσσονται από όλα τα άλλα καθήκοντα τους έτσι ώστε να αφοσιωθούν απερίσπαστα στην ανακριτική διαδικασία και έτσι να τελειώνει το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το νομοσχέδιο αυτό που συζητάμε σήμερα κινείται προς την κατεύθυνση ενίσχυσης εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς, προς την πολιτική, τους πολιτικούς και την ίδια τη δικαιοσύνη. Είναι ένα νομοσχέδιο-τομή του Υπουργείου δικαιοσύνης και γι’ αυτό θα πρέπει να συγχαρώ την ηγεσία του υπουργείου και τους συνεργάτες του και είναι ενταγμένο στο μεταρρυθμιστικό έργο του Υπουργείου που τα δύο τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει. Είναι ένα νομοσχέδιο που θα επηρεάσει θετικά τη δημόσια διοίκηση, θα επηρεάσει θετικά τη δικαιοσύνη και την κοινωνία στο σύνολο της.
