Ποιες είναι οι άμεσες προτεραιότητες για έργα ανά Περιφερειακή Ενότητα
Με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής, Jonannes Hahn και τους συνεργάτες του, είχαν συνάντηση σήμερα ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Σπυρίδων Σπύρου και ο Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης, Γιάννης Μαλακάσης, τους οποίους συνόδευαν ο Προϊστάμενος της Διαχειριστικής Αρχής Ι.Ν. Πέτρο Οικονόμου και ο Γενικός Διευθυντής Ανάπτυξης της Π.Ι.Ν. Νικήτας Καραλής.
Ο Περιφερειάρχης ενημέρωσε τον Επίτροπο για την κατάσταση και πορεία του ΕΣΠΑ στα Ιόνια Νησιά, με την απορροφητικότητα να αγγίζει το 29% έναντι του 16,3 της Δυτικής Ελλάδας και του 23% της Περιφέρειας Πελοποννήσου.
«Λειτουργούμε», τόνισε ο Περιφερειάρχης στον Επίτροπο, «μέσα σ’ ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον και καλό θα ήταν να μη μειωθεί το ποσό της χρηματοδότησης, καθώς τα έργα που αναμένουν και είναι αναγκαία για την ανάπτυξη της Π.Ι.Ν. είναι πολλά και σημαντικά».
Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο κ. Σπύρου στα προβλήματα της Περιφέρειας, όπως το κόστος μεταφορών από τη μη εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου, το αυξημένο Φ.Π.Α. που «γονατίζει» τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που δε διευκολύνονται πλέον από τις τράπεζες, καθώς και την αδυναμία να συγκρατήσει η τοπική οικονομία τον παραγόμενο πλούτο από το τουριστικό προϊόν.
Επίσης, ζήτησε από τον Επίτροπο να παραμείνουν στο Πρόγραμμα τα «έργα – σημαίες», καθώς και όσα έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί ή αναμένεται να συμβασιοποηθούν σύντομα.
Προτεραιότητες ανά Περιφερειακή Ενότητα
Ξεκινώντας από τα φράγματα, που θα επιλύσουν το υδρευτικό Κέρκυρας και Παξών, αναφέρθηκε ο Περιφερειάρχης στις προτεραιότητες για έργα που θα χρηματοδοτηθούν μέσα από το Πρόγραμμα, όπως ο προσήνεμος μόλος για την πρόσδεση κρουαζιερόπλοιων στην Κέρκυρα, το τουριστικό καταφύγιο της Βασιλικής, στη Λευκάδα, το λιμάνι Αργοστολίου και το υδρευτικό Ζακύνθου, για τα οποία, όπως είπε, δεν υπάρχει καμία αντίρρηση.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος, κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην οποία του δόθηκαν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για το πρόγραμμα, έκανε γνωστό στον Περιφερειάρχη ότι γνωρίζει τα Ιόνια Νησιά, αφού τα επισκέφτηκε ως ιστιοπλόος, ενώ την Κέρκυρα την επισκέφτηκε ως μαθητής.
Ολοκληρώνοντας τη συνεργασία που είχε μαζί του ο Περιφερειάρχης, του επέδωσε το Ψήφισμα του Περιφερειακού Συμβουλίου που αφορά στο ΕΣΠΑ και την ανάπτυξη των Ιονίων Νήσων, καθώς και γραπτό υπόμνημα (μεταφρασμένα στην αγγλική γλώσσα).
Υπόμνημα Περιφερειάρχη στον Ευρωπαίο Επίτροπο
«Θα ήθελα, καταρχήν, να εκφράσω την ικανοποίησή μου για τη συνάντηση αυτή, μέσω της οποίας ευελπιστώ ότι θα μου δοθεί η δυνατότητα να σας μεταφέρω την εικόνα της Περιφέρειάς μας, μιας νησιωτικής Περιφέρειας, που αποτελεί Σταυροδρόμι Πολιτισμών και Ιδεών που προέρχονται – κυρίως από τον ευρωπαϊκό χώρο», είπε ο Περιφερειάρχης, τονίζοντας συγκεκριμένα:
«Η αξία της γεωοπολιτικής θέση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων έχει αναγνωριστεί ανέκαθεν από όλες τις ηγεμονίες, κατακτητών και μη, αξία η οποία παραμένει μέχρι σήμερα.
Πέρα από τη φυσική ομορφιά της που έχει εκθειαστεί – δεόντως – από ποιητές και περιηγητές, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων έχει ένα ισχυρό ισοδύναμο ευρωπαϊκής ανάπτυξης, κουλτούρας και ιστορίας, ανάλογη της δυναμικής που εκφράζει η ψυχή των κατοίκων της».
Ο τζίρος από τον Τουρισμό πολύ μεγάλος – Δεν παραμένει το κέρδος στον τόπο
«Θα έλεγα», σημείωσε ο Περιφερειάρχης, «ότι, ως Επίτροπος της Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρώπης, έχετε γνώση των ιδιαιτεροτήτων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, που, αν και μικρή, αν και νησιωτική, αποτελεί ένα κόσμημα τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη.
Ωστόσο, θα σας προσκαλούσα να επισκεφτείτε τα νησιά μας, να κοινωνήσετε την ιδιαιτερότητά τους, να απολαύσετε τη φύση, να περιδιαβείτε τα μνημεία μας, να γευτείτε την τοπική κουζίνα μας, να τραγουδήσετε με τους τραγουδιστάδες μας, να χαρείτε την ξεχωριστή φιλοξενία μας.
Πέρα από την τεχνοκρατική αντίληψη για την ανάπτυξη και τα χρηματοδοτικά προγράμματα, στα νησιά του Ιονίου, μικρά και μεγάλα, διαβιούν άνθρωποι που τους διακατέχει η πεποίθηση ότι προσφέρουν δυσανάλογα με ότι επιστρέφεται στον τόπο τους.
Κι αυτό είναι αλήθεια: Ο τζίρος των νησιών μας, κυρίως, από τον Τουρισμό, είναι πολύ μεγάλος, ελάχιστοι, όμως, από αυτούς τους πόρους επανεπενδύονται στα νησιά».
Η πρόταση ανάπτυξης για την περίοδο 2007-2013
«Η πρόταση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για τη Στρατηγική Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013, είχε ως στόχο να καταστεί η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ένας διεθνής προορισμός βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, υπό την προϋπόθεση ότι θα προωθήσει μια σύνθετη πολιτική, με κινητήρια δύναμη έναν αναμορφωμένο τουριστικό τομέα, ο οποίος θα έχει έντονα τα στοιχεία της διαφοροποίησης, ικανό να διαμορφώνει το παρόν αξιοποιώντας το παρελθόν και με θετικές πρόνοιες για το μέλλον.
Στη βάση αυτή, το Περιφερειακό Συμβούλιο που προηγήθηκε της αιρετής Περιφέρειας, σχεδίασε και πρότεινε προς ένταξη στο ΕΣΠΑ έργα, δράσεις και ενέργειες, που έπρεπε να υπηρετούν το στόχο αυτό.
• Ο μεγάλος αριθμός δήμων που υπήρχαν στα νησιά μας και η υποχρέωση που είχαν οι δήμοι αυτοί, να καλύψουν βασικές ανάγκες υποδομών στην περιοχή τους, επηρέασε, κατά τη γνώμη μου, τις αποφάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου που, κάτω από τις πιέσεις των δήμων και την αναγνώριση των αναγκών τους, αποφάσισαν να εντάξουν έργα και δράσεις που ναι μεν ήταν αναγκαίες δεν υπηρετούσαν, ωστόσο, το βασικό στόχο που είχε τεθεί.
• Επιπλέον, οι μεγάλες ανάγκες σε έργα υποδομών μικρής κλίμακας, αφήρεσαν τη δυνατότητα ένταξης μεγάλων αναπτυξιακών έργων, καθώς η χρηματοδότηση υπολειπόταν των αναγκών.
• Επίσης, η αδυναμία είτε τεχνική είτε οικονομική των δήμων – ιδιαίτερα των μικρών – να συντάξουν ώριμες μελέτες, καθιστούσε αρκετές φορές αδύνατη την ένταξη έργων.
• Εκ παραλλήλου, ένα γραφειοκρατικό σύστημα, με πολλές εγκρίσεις, αναγκαίες υπογραφές υπουργών, γνωμοδοτήσεις κλπ. καθυστερούσε σημαντικά την ένταξη έργων.
Με αυτά τα δεδομένα και την αδυναμία του Κράτους να καταβάλει τη δημόσια δαπάνη, το πρόγραμμα, από τη στιγμή που πέρασε στην Αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και συγκεκριμένα την 1η Ιουλίου 2011, πριν λίγους μήνες δηλαδή, εμφάνισε την εικόνα της στασιμότητας, έργων που λίμναζαν για διαφόρους λόγους το καθένα, εντάξεις έργων που δεν ήταν ώριμα και είχαν εμπλακεί στα γρανάζια της γραφειοκρατίας ή έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης.
Από την ανάληψη των καθηκόντων μου αλλά και νωρίτερα, παρακολουθούσα την πορεία του Προγράμματος, με την πεποίθηση ότι αν εστιαστώ στην προβληματική των εντάξεων και ερευνήσω τη δυνατότητα απεμπλοκής από καθυστερήσεις, θα καταφέρω, αφενός να βάλω σε τάξη το Πρόγραμμα και αφετέρου ν’ αρχίσει άμεσα η υλοποίηση των ώριμων έργων, με υπογραφές συμβάσεων.
Διαπίστωσα στην πράξη ότι δεν επιχειρούσα το πιο εύκολο αλλά κάτι που και χρόνο χρειαζόταν αλλά, κυρίως, απαιτούσε βούληση να «ξεκαθαρίσουν» ποια έργα μπορεί να γίνουν και ποια όχι μέσα στο χρονικό διάστημα που έχει απομείνει μέχρι την ολοκλήρωση του Προγράμματος.
Μπορώ να ισχυριστώ σήμερα ότι έχω καταφέρει όχι μόνο να έχω εικόνα του Προγράμματος αλλά και να έχω εικόνα για το ποια έργα έχουν προοπτική να ολοκληρωθούν και ποια να απενταχθούν οριστικά, ως προβληματικά.
Η πίεση για αναδιάρθρωση του Προγράμματος δεν είναι πίεση κυβερνητική ή ευρωπαϊκή αλλά της ίδιας της κοινωνίας που αναμένει να παραδώσουμε έργα, αναγκαία, ολοκληρωμένα και στην κατεύθυνση εξυπηρέτησης στου στόχου.
Με την εμπειρία που διαθέτω ως πολιτικός, με την ικανότητά μου να αντιλαμβάνομαι έγκαιρα που υπάρχει το πρόβλημα και την εργατικότητα και διάθεση που έχω, προκειμένου να το επιλύσω, καταθέτω ότι: Τα έργα που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ αποτελούν συνέχιση εκείνων που – για κάποιο λόγο – είχαν σταματήσει χωρίς να ολοκληρωθούν στο προηγούμενο Πρόγραμμα (στο μεγαλύτερο μέρος τους) και υπηρετούν περισσότερο το στόχο της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου και λιγότερο της τρέχουσας.
Θεωρώ, επίσης, ότι «οι ρυθμοί χελώνας» στην κατασκευή τους οφείλεται, εν πολλοίς, στο ελληνικό γραφειοκρατικό σύστημα και στην αδυναμία του Κράτους να πληρώσει τη δημόσια συμμετοχή».
Εκπόνηση Στρατηγικού Σχεδιασμού Ανάπτυξης
Στο μικρό χρονικό διάστημα που έχει απομείνει μέχρι την υλοποίηση του συνόλου του Προγράμματος, απομένουν λίγες δυνατότητες για νέο σχεδιασμό, για έργα ανάπτυξης και κυρίως, για έργα που θα υπηρετούν τον αρχικό στόχο.
• Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων εκπονεί αυτό το χρονικό διάστημα ένα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, μέσω του οποίου θα διαπιστωθεί η προβληματικότητα, οι αδυναμίες αλλά, κυρίως, η δυναμική της!
• Είναι δύσκολο, σε μια νησιωτική Περιφέρεια σαν τη δική μας, να μιλάμε αυτή τη στιγμή για ανάπτυξη χωρίς προηγουμένως να έχουμε επιλύσει τη μεταξύ των νησιών μας σύνδεση!
Θεωρώ απαραίτητο η σύνδεση αυτή να γίνει και με την ανάπτυξη υδατοδρομίων και δρομολόγηση υδροπλάνων. Ενώ το Νομοσχέδιο είναι έτοιμο και υπήρχε η αρχική υπόσχεση ότι αυτό θα προχωρήσει άμεσα, μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάτι επ’ αυτού.
• Είναι ακατανόητο για μας, τα νησιά μας, που γειτνιάζουν με την Ιταλία να μη συνδέονται με αυτή!
• Είναι αδιανόητο οι δρόμοι που οδηγούν σε συντομότερη σύνδεση με την πρωτεύουσα να μην έχουν τελειώσει και να μην ισχύει το μεταφορικό ισοδύναμη στην ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών με τη στερεά Ελλάδα!
• Είναι δύσκολο να παραδώσουμε τον τόπο μας, ενεργειακό σταυροδρόμι προς τη Δύση, σε αποφάσεις που λαμβάνονται ερήμην μας και πλήττουν τη βασική πηγή εισοδήματος των κατοίκων της χωρίς – καν – να έχουν συζητηθεί και αποφασιστεί τα ανταποδοτικά οφέλη!
• Είναι τραγικό για τη νησιωτική μας Περιφέρεια να μη δίνονται ειδικά κίνητρα για την παραμονή των κατοίκων στα μικρά νησιά!
• Είναι ασύμφορο για μας να κατασκευάζουμε υποδομές από τις οποίες δεν ωφελούνται οι ίδιοι οι κάτοικοι, αφού, ενώ έχουμε πολύ μεγάλο κύκλο εργασιών και οικονομικό τζίρο, τα λεφτά να μην επιστρέφουν στον τόπο!
• Δεν μπορεί ν’ αναφερόμαστε σε μια τουριστική Περιφέρεια και στόχο την ανάπτυξη του βιώσιμου τουρισμού και να μη διαθέτουν μαρίνες όλα τα νησιά του Ιονίου κι αυτό γιατί ο ΕΟΤ αδιαφορεί!
• Τέλος, ένα χαρακτηριστικό που συνδέει τα νησιά μας ανέκαθεν, ο ιδιότυπος Επτανησιακός Πολιτισμός μας με ένα Μνημείο της Ουνέσκο (την πόλη της Κέρκυρας) και τα πολλαπλά οχυρά – φρούρια των νησιών να αποτελούν σημάδια περιφρόνησης από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Και μια σημείωση: Το μοναδικό αναπτυξιακό έργο, που θα έλυνε το πρόβλημα ύδρευσης δυο νησιών της Περιφέρειας (Κέρκυρα και Παξοί) και θα έδινε ώθηση στην τοπική οικονομία, ανησυχούμε μήπως περάσει στις καλένδες.
Προσπάθησα, με τον τρόπο αυτό, να σας δώσω αφενός την εικόνα της υφιστάμενης κατάστασης όχι με αριθμούς που και αυτό θα γίνει, αλλά με πολιτική προσέγγιση, μέσα από την οποία διαφαίνεται και ο στόχος μας.
Κάθε αναπτυξιακή μας πολιτική, με βάση όλα αυτά, θα επικεντρωθεί στο στόχο να επιτύχουμε την κοινωνική συνοχή, την ενίσχυση της οικονομίας, την αύξηση της παραγωγής, τη μείωση της ανεργίας και την παραμονή των κατοίκων στον τόπου τους.
Κλείνοντας, θα σας παρακαλούσα η Τεχνική Βοήθεια, που δίνεται μέσα από το Πρόγραμμα, να είναι ουσιαστική βοήθεια, θεωρώντας αναγκαία και τη χρηματοδότηση σχημάτων που θα κινούνται στην κατεύθυνση συγκέντρωσης πληροφορικών που αφορούν στην ανάπτυξη της περιοχής μας, τις αλλαγές που συντελούνται, την οργάνωση της αναγκαίας τεχνογνωσίας, προκειμένου να μην μας ξεπερνούν οι εξελίξεις και να προωθούμε ενέργειες και έργα που υπηρετούν το στόχο μας.
Επιπλέον τα σχήματα αυτά θα μπορούν να λειτουργούν ως ανεξάρτητα όργανα και να βοηθούν και στην ολοκλήρωση μελετών
Το Στρατηγικό Σχέδιο που υλοποιούμε θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, έτσι ώστε να συγκεντρώσουμε τις απόψεις και των φορέων, καθώς θεωρούμε ότι η κοινωνία έχει τη δική της προσέγγιση και δυναμική, βιώνει τα προβλήματα σε βάθος και ανιχνεύει πολύ καλύτερα τις διεξόδους.
Με τον τρόπο αυτό, θεωρούμε, ότι θα διασφαλίσουμε την κοινωνική μας συνοχή, τόσο αναγκαία σε μια νησιωτική Περιφέρεια».
