Οι τελευταίες τρεις δεκαετίες μας κληρονόμησαν ένα μοντέλο ανάπτυξης το οποίο σήμερα περισσότερο από ποτέ δείχνει όχι μόνο τις αδυναμίες του αλλά και τα αδιέξοδα που έχει δημιουργήσει. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα οι πολιτικές επιλογές οδήγησαν σε μια στρεβλή ανάπτυξη που απονεύρωσε τη βιομηχανική και την πρωτογενή παραγωγή και γιγάντωσε το μεταπρατισμό, την τσιμεντοποίηση των αστικών κέντρων και την εγκατάλειψη της υπαίθρου και την ανάδειξη του καταναλωτισμού ως κυρίαρχη κοινωνική αξία.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, το 1980, η ενεργειακή δαπάνη που αντιστοιχούσε στο Βιομηχανικό Τομέα σήμερα αντιστοιχεί στον Κτιριακό Τομέα και το αντίστροφο, χωρίς να έχει αυξηθεί τόσο ο πληθυσμός της Ελλάδας αλλά ούτε και να έχει βελτιωθεί η Βιομηχανική Παραγωγή ώστε να συντελεστεί αυτή η ανατροπή. Είναι ίσως και ένας σοβαρός δείκτης ο οποίος αποδεικνύει το πώς οι επιλογές του παρελθόντος οδήγησαν σε μια σημερινή κατάσταση όπου δεν υπάρχει παραγωγική βάση και η χώρα είναι απολύτως εξαρτώμενη (ίσως και καταδικασμένη αν δεν αλλάξει κάτι άρδην) από τις εξαγωγικές χώρες.
Επιπλέον, είναι πλέον σαφές ότι η Μνημονιακή πολιτική οδηγεί σε μια άνευ προηγουμένου λιτότητα η οποία ως βασικό στόχο έχει τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος και την εσωτερική υποτίμηση του εργατικού δυναμικού στα πλαίσια της κοινής νομισματικής στρατηγικής. Η ανεργία όλων των κλάδων εκτινάσσεται στα επίπεδα του 1960 και οι νέοι καταδικάζονται σε ποσοστά ανεργίας που αγγίζουν το 40%, την ώρα που οι Κρατικά ή Ευρωπαϊκά διαρκώς ενισχυόμενες Τράπεζες λειτουργούν ως καρτέλ που αποστραγγίζουν όλο και περισσότερο τη ρευστότητα της πραγματικής οικονομίας, ενώ ο κλάδος των Μηχανικών αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη ύφεση στα Ιδιωτικά και Δημόσια Τεχνικά Έργα με την εσωτερική στάση πληρωμών από πλευράς Δημοσίου να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Σε αυτήν την κατεύθυνση η νομοθέτηση περί ασκήσεως Ελεύθερου Επαγγέλματος από τα μέλη ΔΕΠ και ΕΠ και της δυνατότητας πραγματοποίησης Δωρεάν Μελετών κατόπιν Υπουργικής απόφασης αποτελεί ίσως το τελευταίο και ολοκληρωτικό πλήγμα για τους Μηχανικούς μέσω της δημιουργίας μιας νέας πραγματικότητας στην οποία ο αθέμιτος ανταγωνισμός θα είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.
Πέραν από τις διαπιστώσεις, το ΤΕΕ οφείλει
να δείξει το δρόμο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της Χώρας αλλά και την ανάκαμψη του τόπου που θα ξεπερνάει τη σημερινή κρίση και θα ανατρέπει την αντι-αναπτυξιακή πολιτική που ακολουθείται.
να προωθήσει πολιτικές, ώστε τα προβλήματα να ειδωθούν ως μελλοντικά προτερήματα και να δρομολογήσουμε τις πρωτοβουλίες οι οποίες θα δώσουν πραγματική διέξοδο από την κρίση.
να διαμορφώσει το πλαίσιο στο οποίο θα γίνει εφικτή η Ανάπτυξη λαμβάνοντας, όμως, άμεσες δράσεις για τη διασφάλιση των Μηχανικών που βιώνουν την κρίση με όρους που θίγουν τον πυρήνα της ύπαρξης τους στο κοινωνικό σύνολο.
Να προωθήσουμε πολιτικές για:
Καινοτομία- Παραγωγική Ανασυγκρότηση- Βιώσιμη Ανάπτυξη-Κοινωνική Προστασία
Η Ελλάδα κατέχει τα χαμηλότερα ποσοστά σε βασική έρευνα και αποδοτικότητα καινοτομίας σε ευρωπαϊκή κλίμακα (European Trend Chart on Innovation, 2001). Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας έχει κυρίως βασιστεί στη μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας από το εξωτερικό. Παρ’ όλα αυτά, το ποσοστό του διαθέσιμου επιστημονικού δυναμικού που σχετίζεται άμεσα με την ανάπτυξη (Science and Engineering Degrees as % of all new degrees) στην Ελλάδα είναι από τα υψηλότερα στις χώρες του ΟΟΣΑ, γεγονός το οποίο δείχνει ότι, ποιοτικά και ποσοτικά, η απαιτούμενη μάζα είναι υπαρκτή ώστε να γίνει εφικτή η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε οικονομία της γνώσης και ποιοτικής παραγωγής μέσω της επένδυσης στην έρευνα και καινοτομία η οποία μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Εάν πραγματικά θέλουμε να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα της “ραχοκοκαλιάς” της Ελληνικής Οικονομίας οφείλουμε να περάσουμε στην ανασυγκρότηση τους μέσα από καινοτόμα προγράμματα και συστάδες στον πρωτογενή και μεταποιητικό Τομέα που θα μετασχηματίσουν την τεχνολογική και οικονομική αλυσίδα.
Κατά την προηγούμενη δεκαετία, η χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας αποτέλεσε μια χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα λόγω της μη διορατικότητας του Κράτους, ώστε να αποτελέσουμε πρωτοπόρα δύναμη σε αυτόν τον αμιγώς αναπτυξιακό και φιλικό προς το περιβάλλον οικονομικό και επιστημονικό Τομέα. Κατά αυτήν την έννοια, η επένδυση όχι μόνο στην εγκατάσταση αλλά στην παραγωγή-κατασκευή συστημάτων ΑΠΕ αποτελεί βασική προτεραιότητα γιατί η εισαγωγή τεχνογνωσίας και συστημάτων παραγωγής δημιουργεί περαιτέρω εξαρτήσεις οι οποίες λόγω της προοπτικής των ΑΠΕ πρέπει οπωσδήποτε να αντιμετωπισθούν έστω και τώρα. Ούτως ή άλλως, η σημερινή κατάσταση στο χώρο των ΑΠΕ (κυρίως στα Φ/Β) πιο πολύ ως “φούσκα” λειτουργεί παρά ως συγκροτημένη προσπάθεια, γεγονός το οποίο σύντομα θα αποδειχθεί ότι θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο διασυνδεμένο δίκτυο. Άρα βασιζόμενοι στην :Εκπαίδευση- Κατασκευή- Πιστοποίηση-Σχεδιασμένη Μεταφορά μπορούμε να δημιουργήσουμε καινοτόμες συστάδες επιχειρήσεων οι οποίες θα μπορέσουν να αποτελέσουν πόλο ανάπτυξης και εξαγωγών σε ένα πεδίο το οποίο είναι προνομιακό για την Ελλάδα.
Η περιβαλλοντική προστασία και η διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα βιωσιμότητας και οικονομικού κόστους λειτουργίας τόσο για τα αστικά κέντρα όσο και για τις αγροτικές-κτηνοτροφικές περιοχές. Είναι πλέον εμφανές ότι μέσω κεντρικού σχεδιασμού η εξεύρεση νέων ενεργειακών πόρων είναι απολύτως εφικτή δημιουργώντας θέσεις εργασίας και βελτιώνοντας κατά πολύ τόσο την παραγωγική δραστηριότητα στον πρωτογενή τομέα όσο και την ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Μπροστά στη διαπίστωση ότι η οικοδομική δραστηριότητα, πλέον, δεν αποτελεί αναπτυξιακή διέξοδο λόγω της ύφεσης αλλά και του κορεσμού στα αστικά κέντρα πολλοί θα μπορούσαν να πουν ότι το Επάγγελμα του Μηχανικού θα αφορά στο μέλλον πολύ λίγους και η συντριπτική πλειοψηφία των Μηχανικών θα οδηγηθεί είτε σε αλλαγή επαγγέλματος είτε σε οικονομικό και κοινωνικό μαρασμό. Ούτως ή άλλως η σημερινή κατάσταση τροφοδοτεί και τα δύο με την προσθήκη της δημιουργίας ενός κύματος επιστημονική μετανάστευσης. Όμως, μια χώρα όπως η Ελλάδα με το προφίλ του κτιριακού αποθέματος που έχει και το γεγονός ότι κατατάσσεται στις πλέον σεισμογενείς στην Ευρώπη δημιουργεί ένα σαφές και συγκεκριμένο πλαίσιο. Το υπάρχον κτιριακό απόθεμα επιβάλλεται να συντηρηθεί και να θωρακισθεί αντισεισμικά. Αλλιώς, κάθε φορά που θα έχουμε έντονα σεισμικά φαινόμενα τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα, και όχι μόνο, θα υπόκεινται τις ανθρώπινες και κοινωνικές συνέπειες. Ούτως ή άλλως αποτελεί φενάκη το να πιστεύει κανείς ότι τα Σχέδια Πόλης μπορούν να επεκτείνονται για πάντα…. Πόσο μάλλον όταν η ολοκλήρωση του Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού παραμένει στόχος μακρινός από πλευράς Πολιτείας.
Σε αντιστοιχία με τα προαναφερθέντα, η εκτέλεση των Δημοσίων Έργων και των Μεγάλων Έργων Υποδομής (Συνδυασμένες Μεταφορές-Φυσικό Αέριο) δεν αποτελεί προϋπόθεση μελλοντικής ανάπτυξης μόνο. Η ολοκλήρωση των μεγάλων έργων υποδομής είναι το τελευταίο κατώφλι πριν την ολοκληρωτική αποβιομηχάνιση της χώρας μιας και η σημερινή κατάσταση αποτελεί βασικό συστατικό από-επενδύσεων. Σε αυτήν την κατεύθυνση η υλοποίηση του ΕΣΠΑ και ο επανακαθορισμός του Σχεδίου Δράσης σε Κεντρικό και Περιφερειακό Επίπεδο πρέπει να γίνει με σαφή επιτάχυνση ωρίμανσης της ένταξης των Έργων, γεγονός το οποίο η Κυβερνητική Πολιτική απαξίωσης και διάλυσης των Δημόσιων Τεχνικών Υπηρεσιών και των Επιστημονικών Φορέων οφείλει να αναδειχθεί από το ΤΕΕ και να αντιμετωπιστεί σε κεντρικό επίπεδο και σε συνεργασία με την ΕΜΔΥΔΑΣ και τις Εργοληπτικές-Μελετητικές Ενώσεις.
Η σημερινή κατάσταση επιβάλλει και άμεσες δράσεις οι οποίες θα δώσουν είτε την προωθητική δύναμη για την αναστροφή της ύφεσης είτε το απαραίτητο δίκτυ προστασίας για τους Μηχανικούς.
Σε αυτήν την κατεύθυνση το ΤΕΕ οφείλει να αναλάβει δράσεις για :
Τη ρύθμιση οφειλών προς το ίδιο και το ΤΣΜΕΔΕ των Νέων και των Ανέργων Μηχανικών μέσω της διασφάλισης της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και της καθιέρωσης διακανονισμού δόσεων χωρίς τοκισμό.
Τη δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύης Μηχανικών
Την ουσιαστική στήριξη των Νέων Μηχανικών από την Τράπεζα Αττικής με άτοκα δάνεια για την επαγγελματική τους έναρξη
Την επαγγελματική υποστήριξη των Μηχανικών μέσω προγραμμάτων δωρεάν κατάρτισης και της δημιουργίας Γραφείου Εργασίας που θα λειτουργήσει στην πράξη και όχι στα χαρτιά.
Το άμεσο άνοιγμα του Μητρώου Ενεργειακών Επιθεωρητών με την προσθήκη Μηχανικών άνω πενταετούς επαγγελματικής εμπειρίας και την επιτάχυνση της πιστοποίησης των Ενεργειακών Επιθεωρητών
Την άμεση προώθηση του ΜΗΣΙΕ
Τη δημιουργία Εθνικού Παρατηρητηρίου Δημοσίων Έργων
Την άμεση προώθηση Προγραμμάτων Αντισεισμικής Θωράκισης των Κτιρίων
Την καταπολέμηση των καρτέλ που έχουν διαμορφωθεί από τις Τράπεζες και τα Μεσιτικά Γραφεία στα πλαίσια της απαιτητής Ενεργειακής Επιθεώρησης
Τη στήριξη του αγώνα των Μηχανικών στο Δημόσιο ενάντια στην οικονομική και θεσμική υποβάθμιση τους.
Η σημερινή αγανάκτηση για την κατάσταση που επικρατεί δεν μπορεί και δεν πρέπει να μας απονευρώσει. Η αμφισβήτηση της ακολουθούμενης πολιτικής γίνεται ισχυρότερη όταν παλεύουμε για οράματα και ιδανικά. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα κίνημα το οποίο όχι μόνο θα αμφισβητεί αλλά θα θέτει τους άξονες για την παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση της Χώρας.
Οι αγώνες δεν πρέπει να αποτελούν μέσο εκτόνωσης αλλά δημιουργίας ενός ρεύματος αμφισβήτησης και δημιουργίας.
Η Ελλάδα δεν πρέπει και δε θα γίνει το εξιλαστήριο θύμα της Παγκόσμιας Καπιταλιστικής-Χρηματοπιστωτικής Κρίσης.