Πόσο άλλο θα στερείται λαός, χρήστες και φίλοι της Κεφαλλονιάς και του ιστορικού παρελθόντος της την πνευματική ‘τροφή’ που για χρόνια ολόκληρα με συνέπεια και αδιάλειπτα παρείχε τόσο η Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη, όσο και το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο; Στη συνείδηση όλων μας είναι εδραιωμένα τα δυο αυτά καθιδρύματα και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του διαχρονικού πολιτισμικού μας βίου. Έχοντας για χρόνια διανύσει ώρες πολλές και στους δυο αυτούς ιερούς χώρους, τους νοιώθω οικείους.
Ό,τι αναφέρω το γράφω μέσα από την καρδιά μου και η αδυναμία πρόσβασης στα πολιτιστικά αυτά κελύφη με πονά τόσο, που αποφεύγω πλέον να περνώ και έξω από εκεί. Το Ίδρυμα αυτό το οφείλουμε αρχικά στον Μαρίνο Κοργιαλένειο. Στη συνέχεια στους αείμνηστους Μαρίνο και Ελένη Κοσμετάτου και τον άοκνο Γραμματέα κ. Γεράσιμο Σταματάτο. … Τα πλέον σημαντικά κεφάλαιά του το Κοργιαλένειο Ίδρυμα τα έχασε όταν, με τον αναγκαστικό Νόμο 1069/1938 με την ανακατανομή των κεφαλαίων των Κοργιαλενείων Κληροδοτημάτων αφαιρέθηκε η δυνατότητα επιχορήγησης από άλλα αδελφά κληροδοτήματα.
Ο μετακατοχικός Νόμος 18/1944 εξανέμισε τις τραπεζικές καταθέσεις, και στη συνέχεια, στα νεώτερα χρόνια, μετά τους σεισμούς του ’53, δαπανήθηκαν ποσά για την ανοικοδόμηση του νυν κτιρίου και κλυδωνίστηκαν εντελώς τα οικονομικά. Μουσείο και Βιβλιοθήκη έμειναν να εξαρτώνται μόνον από τις επιχορηγήσεις. Το μεν Μουσείο μέχρι το 2004 επιχορηγείτο κανονικά και με αρκετά μεγάλο ποσό από το ΥΠ.ΠΟ, τόσο ώστε βοηθούσε και την Βιβλιοθήκη. Όμως μετά το 2004 άρχισαν να δημιουργούνται σοβαρότατα προβλήματα λόγω μη συχνής επιχορήγησης και λόγω χαμηλών ποσών. Παράλληλα όμως, το Υπουργείο Παιδείας συνέχισε να επιχορηγεί κανονικά τη Βιβλιοθήκη, η οποία αναγκαζόταν να στηρίζει το Μουσείο. …
Όταν ήταν Υπουργός Παιδείας ο κ. Γεράσιμος Αρσένης -και συγκεκριμένα το 1998- και μόλις έγινε κοινωνός του προβλήματος απέστειλε επιτροπή, η έκθεση της οποίας οδήγησε στην άμεση πρόταση του Κεφαλλονίτη υπουργού ώστε η Βιβλιοθήκη να γίνει Δημόσια. Ο κ. Πέτρος Ευθυμίου που τον διαδέχθηκε επανήλθε στην πρόταση. Μάλιστα η συνάντηση με το Δ.Σ. έγινε το καλοκαίρι του 2003 στην Ι. Μητρόπολη. Η πρόταση αυτή δεν τελεσφόρησε λόγω των γνωστών αγκυλώσεων που διέπουν όλα τα παλαιά Ιδρύματα και λόγω αδυναμίας υπερβατικών ενεργειών. …
Δεν θα αναφερθώ λεπτομερώς στον ατελείωτο καταιγισμό δημοσιευμάτων (από τον Μάϊο του 2008 και μετά) μεταξύ του ιστορικού κ. Πέτρου Πετράτου –ο οποίος στήριξε επανειλημμένως την κρατικοποίηση της Βιβλιοθήκης(1) - και του Δ.Σ. του Ιδρύματος, Δελτία Τύπου του οποίου ξέφευγαν από την πνευματική χροιά του σκοπού που υπηρετούσε και, απειλώντας ορισμένες φορές, ‘κολυμπούσαν’ στον … πολιτικό ωκεανό (π.χ. Δ. Τύπου 8.5.2008, 9.5.2008). Όμως και ιδιώτες (2), αλλά και ο τύπος των ημερών (3) επικεντρώνονται στο πρόβλημα, ασκούν κριτική, που όπως τελικά φάνηκε, αποδείχθηκαν, δυστυχώς, προάγγελοι «κακών».
«Φωτιές» όμως άναψε τον Οκτώβριο του 2008 νέα επιστολή του Ταμία του Δ.Σ. κ. Παγουλάτου όταν αρνήθηκε να συνυπογράψει την καταγγελία των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Δεν είμαι διατεθειμένος να συνεισφέρω σε πολιτική των άκρων εκ μέρους του Κοργαλενείου Δ.Σ.,… … Τα οικονομικά προβλήματα του Ιδρύματος συσσωρεύθηκαν, κορυφώθηκαν και έφθασαν σε αδιέξοδο το 2011. Τα πρόσφατα δημοσιεύματα ιδιωτών αλλά και των επί μήνες απλήρωτων υπαλλήλων του Ιδρύματος είναι τόσα πολλά που δεν χρειάζεται να γίνει καμμιά υπενθύμιση. …
Δεν μπορώ να αμφισβητήσω ότι το Δ.Σ. είναι εγκλωβισμένο σε πεπαλαιωμένα standards, σε ξεπερασμένο καθεστώς και νοοτροπία και αδυνατεί να εκσυγχρονισθεί γιατί δεν του το επιτρέπουν οι αγκυλώσεις του χθες. …. Τώρα που μπήκαμε σε άλλη περίοδο, είναι καιρός να αποτινάξουμε θεσμούς του παρελθόντος που δημιουργήθηκαν σε μια άλλη εποχή, για τα δεδομένα της οποίας ήταν δόκιμοι ή και άριστοι. Σήμερα όμως είναι ξεπερασμένοι. Σήμερα, με δεδομένη πάντα την καλή διάθεση, μπορούν οι εμπλεκόμενοι να καθίσουν σε ένα τραπέζι και με σύνεση, νηφαλιότητα, γνώση και θετικότητα να αποφασίσουν σε καλό κλίμα κοινή δράση για την λύση του προβλήματος που ταλανίζει, μήνες τώρα, τον τόπο ολόκληρο. Τα χρόνια που η υλοποίηση οικονομικών αιτημάτων ή η αυθόρμητη προσφορά κεφαλαίων από ευπατρίδες ήταν στην πρώτη γραμμή, έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Αυτό πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό.
ΗΔΗ ΕΧΟΥΝ ΜΠΕΙ ΛΟΥΚΕΤΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Μετά από 4 μήνες περίπου επίσχεση εργασίας και αφού εξαντλήθηκε όλων η αντοχή και υπομονή και αφού όλο αυτό το διάστημα προέκυψαν :
• Ομόφωνη απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου για επίλυση του προβλήματος.
• Ομόφωνη απόφαση Περιφερειακού Συμβουλίου για το ίδιο θέμα.
• Τοποθετήσεις, διαβήματα, διαμαρτυρίες κλπ όλων των πολιτικών, επιστημονικών, επαγγελματικών και κοινωνικών φορέων του τόπου αλλά και μεμονωμένων ατόμων, που δεν μπορούν να δεχθούν, έτσι αβίαστα, το κλείσιμο και εξαφάνιση της Κοργιαλενείου Βιβλιοθήκης και του Κοργιαλενείου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου .
• Αντιδράσεις από πολύ κόσμο, ανώνυμο και επώνυμο, και συμπαράσταση στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσης από πολλούς, εκτός βέβαια από το ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, που όλο αυτό το διάστημα δεν έκρινε αναγκαίο να συνεδριάσει για να συζητήσει το θέμα. Στις 22 Νοέμβρη 2011, διαπιστώθηκε η πρώτη ενέργεια του ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, ύστερα από τετράμηνο απραξίας, που είναι η εξής: Αποκλεισμός των υπαλλήλων από τους χώρους του Μουσείου και της Βιβλιοθήκης, αυθαίρετα, πραξικοπηματικά και εν κρυπτώ, τοποθετώντας λουκέτα στις κεντρικές πόρτες και αντικαθιστώντας τις κλειδαριές.
Ευρυδίκη Λειβαδά