Πολλά Μπράβο στο ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΛΗΞΟΥΡΙΟΥ
Με πολλή επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων στο Ληξούρι, στις 10 και 11 Φεβρουαρίου 2012, το σεμινάριο κατασκευής παραδοσιακού πνευστού μουσικού οργάνου, του σκορτσάμπουνου (τσαμπούνα). Το σεμινάριο ήταν στα πλαίσια του έργου «ΙΟΝΙΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ: ΔΙΑΣΩΣΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕΣΩ ΕΝΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΙΜΑ-1)». Εντάχθηκε δε στην επί μέρους δράση 9 «Ανακατασκευές μουσικών οργάνων» η οποία επικεντρώθηκε στην ανακατασκευή του κεφαλλονίτικου σκορτσάμπουνου, μουσικού οργάνου το οποίο αποτέλεσε ακέραιο μέρος της τοπικής λαογραφίας και το οποίο συνιστά παραλλαγή της νησιώτικης τσαμπούνας, την οποία πραγματεύτηκε η εν λόγω εκδήλωση.
Το διήμερο σεμινάριο διεξήχθη στο χώρο του ΤΕΙ με εισηγητές τους: Αναστασίου Aναστάσιο, Υπεύθυνος Πολιτιστικών Θεμάτων Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, Σαρρής Χ., Δρ. Εθνομουσικολογίας, Επ. Συνεργάτης ΤΕΙ Ηπείρου, και ο Περικλής Σχοινάς, ερευνητής –ειδικός σε θέματα μουσικολογίας πάνω στο σκορτσάμπουνο.
Οι εισηγητές πέρα από το άφθονο οπτικό υλικό που παρουσίασαν (διαφάνειες και βίντεο) εξήγησαν λεπτομερώς την πορεία εξέλιξης και τις ιδιαιτερότητες που έχει το σκορτσάμπουνο (τσαμπούνα) από τόπο σε τόπο. Συζήτησαν την κάθε λεπτομέρεια και έδειξαν με πρακτικό τρόπο στοιχεία της κατασκευής του οργάνου. Εξεδήλωσαν μεγάλο ενδιαφέρον για να μάθουν πληροφορίες για τη μουσική πορεία του σκορτσάμπουνου στην Κεφαλονιά, που δυστυχώς έχει εκλείψει από την κεφαλλονίτικη λαογραφία.
Το πρόγραμμα το παρακολούθησαν με ενδιαφέρον οι φοιτητές και έδειξαν πως θα πρέπει να συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια πάνω στο συγκεκριμένο θέμα που αφορά τη τσαμπούνα.
Η συνεχής παρουσία του καθηγητή και εμπνευστή του σεμιναρίου Γιώργου Ηλιάδη καθώς και του Μηχανικού Ήχου και διδάσκοντα του τμήματος, Γιώργου Μηλιώρη και φοιτητών, βεβαίωσαν πως στο συγκεκριμένο τμήμα, γίνεται αξιόλογη προσπάθεια για ό,τι καλύτερο.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γιώργο Ηλιάδη σκοπός του σεμιναρίου ήταν να έλθουν οι φοιτητές σε πρώτη επαφή με την ιστορία, το παίξιμο και την κατασκευή του συγκεκριμένου οργάνου, του σκορτσάμπουνου ή άσκαυλου, καθώς και την προσπάθεια αναβίωσής του στον κεφαλληνιακό χώρο. Δόθηκε δε η ευκαιρία να ακουστούν παλιές ηχογραφήσεις αυτού του οργάνου από τη συλλογή του γράφοντος, και σχολιάστηκαν μουσικολογικά με πολλές εκπλήξεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα σχετικά ερευνητικά ευρήματα στην πρώτη τους αποτύπωση και συζήτηση κρίνονται ως αξιολογότατα.
Πέρα από όλη αυτή την βιωματική εκπαιδευτική διαδικασία εκδηλώθηκε ομόφωνα από όλους τους συμμετέχοντες, η πρόθεση για επίσκεψη και ηχογράφηση ανάλογου υλικού από κάποιον παλιό οργανοπαίχτη του νησιού μας.
Πράγματι, μετά το πέρας του σεμιναρίου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στην οικία του παλιού οργανοπαίκτη φλογέρας και άλλων παρόμοιων παραδοσιακών πνευστών, Δημητρίου Κωνσταντίνου Φουρνιώτη, κατοίκου της Πάστρας Κεφαλλονιάς, ο οποίος απλόχερα κατέθεσε τις εμπειρίες του και τα παλιά κεφαλλονίτικα χορευτικά παιξίματά του.
Στην όλη αυτή διαδικασία ενεργά συμμετείχαν οι φοιτητές του συγκεκριμένου τμήματος του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων και ειλικρινά την επίσκεψη - καταγραφή τη χαρήκαμε όσοι βρεθήκαμε κοντά στον παλιό οργανοπαίχτη
Δεν είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο τμήμα του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων δείχνει εμπράκτως του σκοπούς του, αφού από καιρό έχει προβεί σε κοινωνικά ανοίγματα και πολιτιστικά στηρίγματα στο νησί μας, προς όφελος των φοιτητών του και της τοπικής κοινωνίας. Μέσα από ερευνητικές εργασίες και μουσικές εκδηλώσεις, καθώς και σεμινάρια αξιοποιούνται ποικιλοτρόπως όλοι οι σκοποί, εκπαιδευτικοί και πολιτιστικοί, για το οποίο δημιουργήθηκε αυτό το τμήμα.
Είναι ευχής έργο, που στο Ληξούρι λειτουργεί το Τμήμα Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων, θαυμάσια κίνηση του τότε Κεφαλλονίτη υπουργού Γεράσιμου Αρσένη, και που προσφέρεται για κάθε συνεργασία εσωτερική και εξωτερική, πάνω από όλα να γίνει κέντρο για την στήριξη της κεφαλληνιακής μουσικής παράδοσης.
Από τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο ΤΕΙ, θα πρέπει να αναφερθεί, η αξιοποίηση της μουσικής κατάθεσης του παλιού Κεφαλλονίτη βιολιτζή Γεράσιμου Φιλήμονα Χανδρινού, με πρωτοβουλία του καθηγητή Νικολάου Μπούκα και έκδοση σε ψηφιακό δίσκο.
Επίσης στο ΤΕΙ έγινε, η ηχοληψία και η μουσική στήριξη της κασετίνας με δύο ψηφιακούς δίσκους, με τίτλο «Στην Ανέμη του Χορού», με επιμέλεια και κείμενα του γράφοντος. Η βοήθεια του καθηγητή Γεωργίου Ηλιάδη και των άλλων συντελεστών του ΤΕΙ, απεδείχθη σωτήρια, συμβάλλοντας στη συλλογική προσπάθεια καταγραφής και ανάδειξης παλιών χοροτράγουδων του νησιού μας.
Θα πρέπει να αναφερθεί πως το συγκεκριμένο τμήμα του ΤΕΙ στο Ληξούρι πέρα από τα σπουδαία κοινωνικά ανοίγματα, πρωτοστατεί μέσα από το έργο που εντάσσεται στην πράξη «ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΩΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΟΛΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ» σε καταγραφές και στα γειτονικά με την Κεφαλονιά νησιά, για τη δημιουργία Ιόνιου Μουσικού Αρχείου.
Εν κατακλείδι, αποδίδοντας ένσημα στην όλη προσπάθεια του καθηγητή Γιώργου Ηλιάδη και των άλλων συντελεστών του προγράμματος για την όλη έως τώρα εξαίρετη πορεία, θα είναι ευχής έργο να συνεχιστεί η διαδικασία καταγραφής, αξιολόγησης και έκδοσης παραδοσιακού μουσικού υλικού της Κεφαλλονιάς και όχι μόνο, για να λειτουργήσει ως βάση για τις γενιές που κάθε μέρα έρχονται στο παρόν. Κρίνεται δε αναγκαία η ύπαρξη του Τμήματος στο νησί, όχι μόνο για λόγους αποκέντρωσης αλλά και βοηθείας, στήριξη της μουσικής μας παράδοσης, που τόσο αναγκαία είναι στην εποχή μας.
Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός
Με πολλή επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων στο Ληξούρι, στις 10 και 11 Φεβρουαρίου 2012, το σεμινάριο κατασκευής παραδοσιακού πνευστού μουσικού οργάνου, του σκορτσάμπουνου (τσαμπούνα). Το σεμινάριο ήταν στα πλαίσια του έργου «ΙΟΝΙΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ: ΔΙΑΣΩΣΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕΣΩ ΕΝΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΙΜΑ-1)». Εντάχθηκε δε στην επί μέρους δράση 9 «Ανακατασκευές μουσικών οργάνων» η οποία επικεντρώθηκε στην ανακατασκευή του κεφαλλονίτικου σκορτσάμπουνου, μουσικού οργάνου το οποίο αποτέλεσε ακέραιο μέρος της τοπικής λαογραφίας και το οποίο συνιστά παραλλαγή της νησιώτικης τσαμπούνας, την οποία πραγματεύτηκε η εν λόγω εκδήλωση.
Το διήμερο σεμινάριο διεξήχθη στο χώρο του ΤΕΙ με εισηγητές τους: Αναστασίου Aναστάσιο, Υπεύθυνος Πολιτιστικών Θεμάτων Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, Σαρρής Χ., Δρ. Εθνομουσικολογίας, Επ. Συνεργάτης ΤΕΙ Ηπείρου, και ο Περικλής Σχοινάς, ερευνητής –ειδικός σε θέματα μουσικολογίας πάνω στο σκορτσάμπουνο.
Οι εισηγητές πέρα από το άφθονο οπτικό υλικό που παρουσίασαν (διαφάνειες και βίντεο) εξήγησαν λεπτομερώς την πορεία εξέλιξης και τις ιδιαιτερότητες που έχει το σκορτσάμπουνο (τσαμπούνα) από τόπο σε τόπο. Συζήτησαν την κάθε λεπτομέρεια και έδειξαν με πρακτικό τρόπο στοιχεία της κατασκευής του οργάνου. Εξεδήλωσαν μεγάλο ενδιαφέρον για να μάθουν πληροφορίες για τη μουσική πορεία του σκορτσάμπουνου στην Κεφαλονιά, που δυστυχώς έχει εκλείψει από την κεφαλλονίτικη λαογραφία.
Το πρόγραμμα το παρακολούθησαν με ενδιαφέρον οι φοιτητές και έδειξαν πως θα πρέπει να συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια πάνω στο συγκεκριμένο θέμα που αφορά τη τσαμπούνα.Η συνεχής παρουσία του καθηγητή και εμπνευστή του σεμιναρίου Γιώργου Ηλιάδη καθώς και του Μηχανικού Ήχου και διδάσκοντα του τμήματος, Γιώργου Μηλιώρη και φοιτητών, βεβαίωσαν πως στο συγκεκριμένο τμήμα, γίνεται αξιόλογη προσπάθεια για ό,τι καλύτερο.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γιώργο Ηλιάδη σκοπός του σεμιναρίου ήταν να έλθουν οι φοιτητές σε πρώτη επαφή με την ιστορία, το παίξιμο και την κατασκευή του συγκεκριμένου οργάνου, του σκορτσάμπουνου ή άσκαυλου, καθώς και την προσπάθεια αναβίωσής του στον κεφαλληνιακό χώρο. Δόθηκε δε η ευκαιρία να ακουστούν παλιές ηχογραφήσεις αυτού του οργάνου από τη συλλογή του γράφοντος, και σχολιάστηκαν μουσικολογικά με πολλές εκπλήξεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα σχετικά ερευνητικά ευρήματα στην πρώτη τους αποτύπωση και συζήτηση κρίνονται ως αξιολογότατα.
Πράγματι, μετά το πέρας του σεμιναρίου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στην οικία του παλιού οργανοπαίκτη φλογέρας και άλλων παρόμοιων παραδοσιακών πνευστών, Δημητρίου Κωνσταντίνου Φουρνιώτη, κατοίκου της Πάστρας Κεφαλλονιάς, ο οποίος απλόχερα κατέθεσε τις εμπειρίες του και τα παλιά κεφαλλονίτικα χορευτικά παιξίματά του.
Στην όλη αυτή διαδικασία ενεργά συμμετείχαν οι φοιτητές του συγκεκριμένου τμήματος του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων και ειλικρινά την επίσκεψη - καταγραφή τη χαρήκαμε όσοι βρεθήκαμε κοντά στον παλιό οργανοπαίχτη
Δεν είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο τμήμα του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων δείχνει εμπράκτως του σκοπούς του, αφού από καιρό έχει προβεί σε κοινωνικά ανοίγματα και πολιτιστικά στηρίγματα στο νησί μας, προς όφελος των φοιτητών του και της τοπικής κοινωνίας. Μέσα από ερευνητικές εργασίες και μουσικές εκδηλώσεις, καθώς και σεμινάρια αξιοποιούνται ποικιλοτρόπως όλοι οι σκοποί, εκπαιδευτικοί και πολιτιστικοί, για το οποίο δημιουργήθηκε αυτό το τμήμα.
Είναι ευχής έργο, που στο Ληξούρι λειτουργεί το Τμήμα Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων, θαυμάσια κίνηση του τότε Κεφαλλονίτη υπουργού Γεράσιμου Αρσένη, και που προσφέρεται για κάθε συνεργασία εσωτερική και εξωτερική, πάνω από όλα να γίνει κέντρο για την στήριξη της κεφαλληνιακής μουσικής παράδοσης. Από τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο ΤΕΙ, θα πρέπει να αναφερθεί, η αξιοποίηση της μουσικής κατάθεσης του παλιού Κεφαλλονίτη βιολιτζή Γεράσιμου Φιλήμονα Χανδρινού, με πρωτοβουλία του καθηγητή Νικολάου Μπούκα και έκδοση σε ψηφιακό δίσκο.
Επίσης στο ΤΕΙ έγινε, η ηχοληψία και η μουσική στήριξη της κασετίνας με δύο ψηφιακούς δίσκους, με τίτλο «Στην Ανέμη του Χορού», με επιμέλεια και κείμενα του γράφοντος. Η βοήθεια του καθηγητή Γεωργίου Ηλιάδη και των άλλων συντελεστών του ΤΕΙ, απεδείχθη σωτήρια, συμβάλλοντας στη συλλογική προσπάθεια καταγραφής και ανάδειξης παλιών χοροτράγουδων του νησιού μας.
Εν κατακλείδι, αποδίδοντας ένσημα στην όλη προσπάθεια του καθηγητή Γιώργου Ηλιάδη και των άλλων συντελεστών του προγράμματος για την όλη έως τώρα εξαίρετη πορεία, θα είναι ευχής έργο να συνεχιστεί η διαδικασία καταγραφής, αξιολόγησης και έκδοσης παραδοσιακού μουσικού υλικού της Κεφαλλονιάς και όχι μόνο, για να λειτουργήσει ως βάση για τις γενιές που κάθε μέρα έρχονται στο παρόν. Κρίνεται δε αναγκαία η ύπαρξη του Τμήματος στο νησί, όχι μόνο για λόγους αποκέντρωσης αλλά και βοηθείας, στήριξη της μουσικής μας παράδοσης, που τόσο αναγκαία είναι στην εποχή μας.
