ΕΡΕΥΝΕΣ 24.08.2014 • ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ENRI CANAJ, ΜΟΝΤΑΖ: ΓΩΓΩ ΜΠΕΜΠΕΛΟΥ
Η τουριστική κίνηση φέτος αναμένεται να σημειώσει ακόμη μεγαλύτερη άνοδο από τις προηγούμενες
χρονιές. Όμως το μέλλον για έναν σημαντικό τομέα του τουρισμού, που τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες, - σύμφωνα με ειδικούς - μπορεί και να κινδυνεύει. Ταξιδιωτικοί και ναυτικοί πράκτορες, αιρετοί άρχοντες, επιχειρηματίες και άλλοι επαγγελματίες που ασχολούνται εδώ και χρόνια με την εξυπηρέτηση των επισκεπτών της Κρουαζιέρας συμφωνούν πως η επιτυχία μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε εφιάλτη, αν η διαχείριση των τουριστικών ροών και οι προσφερόμενες υποδομές δεν ανέλθουν σε τέτοια επίπεδα που θα καταφέρουν να ικανοποιήσουν τους απαιτητικούς τουρίστες που σήμερα επιλέγουν την Ελλάδα ως προορισμό, αλλά αύριο ενδέχεται να αναζητήσουν κάτι άλλο. Η «Κ» ταξίδεψε σε δύο από τους προορισμούς κρουαζιερόπλοιων «χωρίς έναν από τους οποίους, ή χωρίς και τους δύο, καμία εταιρεία δεν μπορεί να πουλήσει Ελλάδα» για να ερευνήσει πώς η έλλειψη οργάνωσης και υποδομών μπορεί να γίνει δυσφήμηση ακόμη και για κορυφαίους ελληνικούς προορισμούς αλλά και ποιες υποδομές λειτουργούν προς όφελος τόσο των επισκεπτών της κρουαζιέρας όσο και των τοπικών κοινωνιών που τους υποδέχονται.
Ο Γιάννης, ο Θίο, ο Στήβεν, η Κατερίνα και η Κάιλι λίγο πριν επιβιβαστούν στο τελεφερίκ για τα Φηρά αποφασισμένοι να εξερευνήσουν τις παραλίες της Σαντορίνης.
Οι πέντε φίλοι έφτασαν στη Σαντορίνη από τη Μελβούρνη της Αυστραλίας ένα πρωί Τετάρτης, στα τέλη Ιουλίου. Με τα σύγχρονα πλοιάρια της Ένωσης Λεμβούχων Σαντορίνης βρέθηκαν από το κρουαζιερόπλοιο «Celebrity Silhouette» στον μικρό όρμο των Φηρών, λίγο μετά τις 8 το πρωί. Και οι πέντε κάτω των τριάντα και εφοδιασμένοι με πολύχρωμα αθλητικά παπούτσια, ήταν αποφασισμένοι να εξερευνήσουν το νησί, παρά το μεθύσι της προηγούμενης νύχτας που τους είχε ξαγρυπνήσει μέχρι τις τρεις.
Για τον Θίο, τον Γιάννη και την Κατερίνα, ξαδέλφια με οικογενειακή καταγωγή από τη Λάρισα, αυτή δεν θα ήταν η πρώτη φορά στην Ελλάδα. Για τους φίλους τους Κάιλι και Στίβεν όμως, η εκδρομή εκείνης της ημέρας ήταν μοναδική.
«Είναι το πρώτο λιμάνι στο οποίο χρειάστηκε να κατέβουμε με λέμβους από το πλοίο», λέει ο Στίβεν για τη Σαντορίνη, στην οποία η μορφολογία του βυθού επιβάλλει στα κρουαζιερόπλοια να παραμένουν τις περισσότερες φορές στα ανοιχτά, με αναμμένες τις μηχανές, καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα προσέγγισης σε λιμάνι. Η παρέα στέκεται σε μια ουρά 50 μέτρων για να ανεβεί στο τελεφερίκ που μεταφέρει τους επιβάτες στην πρωτεύουσα του νησιού, τα Φηρά.
Το τελεφερίκ της Σαντορίνης κατασκευάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 για να μεταφέρει 200 χιλιάδες επιβάτες ανά έτος. Από το 2007 όμως, επιβιβάζει σταθερά πάνω από ένα εκατομμύριο το χρόνο. Μοναδική εναλλακτική λύση για την ανάβαση στα Φηρά, εκτός από την πεζοπορία, αποτελούν τα παραδοσιακά γαϊδουράκια.
Το τελεφερίκ που κατασκευάστηκε πριν από τρεις δεκαετίες από το Ίδρυμα Λούλας και Ευάγγελου Νομικού έχει τη δυνατότητα μεταφοράς μόνο 660 επιβατών ανά ώρα. Τα κρουαζιερόπλοια που φτάνουν στη Σαντορίνη φέρνουν από 4.000 έως 20.000 επισκέπτες την ημέρα.
Η μόνη εναλλακτική λύση είναι η 15λεπτη ανάβαση με τα παραδοσιακά γαϊδουράκια, που επιλέγει σύμφωνα με υπολογισμούς μόνο το 10% των τουριστών, και η οποία δεν αποδεικνύεται πάντα ο πιο ασφαλής ή ευχάριστος τρόπος.
«Έλα μωρέ, δεν ήταν τίποτε», λέει ο Γιάννης μειδιώντας ειρωνικά, καθώς η παρέα επιβιβάζεται στο τελεφερίκ μετά από 32 λεπτά αναμονής. Λίγο μετά τις 10 το πρωί, η ουρά ξεπερνά πια τα 150 μέτρα.
«Ενώ η κρουαζιέρα μέχρι τώρα λειτουργούσε θετικά, να προβληθεί το νησί, να μείνουν ευχαριστημένοι οι επισκέπτες της, τώρα έχει πάρει αντίστροφη πορεία», λέει ο πρόεδρος των λεμβούχων Σαντορίνης Γεράσιμος Κανακάρης.
«Όταν περιμένει κάποιος δύο και τρεις ώρες να ανεβεί στην πόλη, και αντίστοιχα περιμένει άλλες 2-3 ώρες να κατεβεί από την πόλη προς το πλοίο -και με την αγωνία μη τυχόν το χάσει- δεν θα έχει διάθεση μετά», λέει ο πρόεδρος των λεμβούχων Σαντορίνης Γεράσιμος Κανακάρης.
Ανά τακτά χρονικά διαστήματα τον κ. Κανακάρη διακόπτει το αίτημα -μέσω ασυρμάτου- κάποιου καπετάνιου να αράξει στον μικρό όρμο, καθώς ελλείψει άλλου οργάνου εκτελεί και χρέη άτυπου πλοηγού. Γύρω από το γραφείο του και πίσω από πάγκους, που θυμίζουν ταξιδιωτικό πρακτορείο, στέκονται τουλάχιστον επτά από τους συνολικά 90 υπαλλήλους της δυναμικής ένωσης, οι οποίοι δίνουν οδηγίες σε Γερμανούς, Ιταλούς, Άγγλους και Αμερικανούς που αναρωτιούνται αν περιμένουν στη σωστή ουρά για το τελεφερίκ. Κάποιοι από αυτούς, υπολογίζοντας τη μεγάλη αναμονή, παραιτούνται από κάθε προσπάθεια να ανεβούν στα Φηρά και ζητούν πληροφορίες για τα δρομολόγια με λέμβους γύρω από το ηφαίστειο.
«Ενώ η κρουαζιέρα μέχρι τώρα λειτουργούσε θετικά, να προβληθεί το νησί, να μείνουν ευχαριστημένοι οι επισκέπτες της, τώρα έχει πάρει αντίστροφη πορεία», λέει ο κ. Κανακάρης.
Για να μειωθεί ο χρόνος αναμονής των τουριστών, τόσο ο κ. Κανακάρης, που πρόκειται να αναλάβει σε λίγες μέρες τη θέση του προέδρου στο τελεφερίκ, όσο και ο Δήμος Σαντορίνης, που αποκομίζει μέρος των εσόδων του, έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν τις διαδικασίες κατασκευής δεύτερου τελεφερίκ, τις οποίες λένε ότι μπορούν να χρηματοδοτήσουν από τα ήδη υπάρχοντα έσοδα.
Όμως δεν συμφωνούν όλοι στη Σαντορίνη με αυτή την προοπτική, καθώς φοβούνται ότι θα αποτελέσει περισσότερο μια κερκόπορτα για την άναρχη άφιξη ακόμη περισσότερων επισκεπτών παρά έναν τρόπο ορθολογικής διαχείρισης των υπαρχουσών τουριστικών ροών.
«Μικρά νησιά όπως η Σαντορίνη δεν σηκώνουν τόση εκμετάλλευση από την κρουαζιέρα», λέει ο πρώτος διευθύνων σύμβουλος του τελεφερίκ, οικονομολόγος Λευτέρης Γύζης, που παρακολουθεί την τουριστική κίνηση στο νησί από τη δεκαετία του 1970.
Αφίξεις και εισπράξεις
Η κρουαζιέρα, που για τη Σαντορίνη ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1940 με τα «λόρδικα» κρουαζιερόπλοια που κατέβαζαν Άγγλους ευγενείς στο νησί, έχει αναγορευτεί την τελευταία τετραετία σε φορέα ελπίδας για τον ελληνικό τουρισμό. Ιδίως μετά την άρση του καμποτάζ και την έλευση κρουαζιερόπλοιων με σημαία εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα δρομολόγια και οι αφίξεις επισκεπτών κρουαζιέρας είδαν αύξηση στη χώρα μας, χωρίς όμως, όπως σημειώνει ο κ. Γύζης, να υπάρξει ανάλογη αύξηση των εισπράξεων από τους επιβάτες αυτούς.
Ο Ανδρέας Στυλιανόπουλος είναι Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του τουριστικού οργανισμού Navigator και υπεύθυνος του ΣΕΤΕ για την Κρουαζιέρα
Για να μεγιστοποιηθούν τα κέρδη από τον τουρισμό της κρουαζιέρας, χρειάζεται οργάνωση, προβολή αλλά και «πολύ καλύτερες υποδομές και ποιοτική παροχή υπηρεσιών», εξηγεί ο υπεύθυνος του ΣΕΤΕ για την Κρουαζιέρα, Ανδρέας Στυλιανόπουλος, που σημειώνει ότι υπάρχουν και μεγέθη κρουαζιερόπλοιων που λόγω υποδομών δεν μπορούν καν να εξυπηρετηθούν αυτή τη στιγμή από την Ελλάδα.
Μύκονος
«Δεν έχουμε πού να δέσουμε»
Πριν ακόμη πολλοί στη Μύκονο πέσουν για ύπνο, μέλη του τοπικού σωματείου λεμβούχων βρίσκονται στο πόδι για να βοηθήσουν στην πρόσδεση των κρουαζιερόπλοιων.
Λίγο μετά τις πέντε, ένα πρωινό του Ιουλίου, ο πρώην πλοίαρχος και πλοηγός του υπουργείου Ναυτιλίας, Στράτος Κανάς, μπαίνει σε μία από τις βάρκες τους για να φέρει το κρουαζιερόπλοιο «Celebrity Reflection» και τους 3.000 επιβάτες του με ασφάλεια στο λιμάνι. Ο κ. Κανάς βρίσκεται εκεί με απόσπαση από τον Πειραιά, καλύπτοντας για ένα μήνα το κενό μόνιμου πλοηγού που εδώ και καιρό υπάρχει στο «νησί των ανέμων», οι ιδιαιτερότητες του οποίου ξεκινούν -αλλά δεν τελειώνουν- στους «καιρούς που βγάζει το νησί» αλλά και στο «νέο λιμάνι» του, που κατασκευάστηκε με λάθος προσανατολισμό.
Κάθε πρωί μέλη του σωματείου λεμβούχων μεταφέρουν με τις βάρκες τους τον πλοηγό στα κρουαζιερόπλοια. Στη συνέχεια βοηθούν στις καβοδετικές εργασίες για την πρόσδεση του καραβιού.
Ο βραχίονας 360 μέτρων που διαθέτει το λιμάνι αυτό μπορεί να φιλοξενήσει μόνο ένα μεγάλο κρουαζιερόπλοιο ή δύο μεσαίου μεγέθους, ενώ τα υπόλοιπα κρουαζιερόπλοια που καταπλέουν καθημερινά στη Μύκονο -από ένα έως και πέντε- καλούνται να αγκυροβολήσουν στα ανοιχτά και να βγάλουν τους επιβάτες τους στη στεριά με τις λέμβους του σωματείου.
Οι εταιρείες κρουαζιέρας διαθέτουν και στέλνουν πρόγραμμα αφίξεων των πλοίων τους στα λιμάνια έως και δύο χρόνια νωρίτερα, αλλά σε νησιά όπως η Μύκονος, δεν λαμβάνουν καμία απάντηση για το πού θα δέσουν.
«Οι πράκτορες συνεννοούμαστε μεταξύ μας για το ποιος θα αγκυροβολήσει πού, και μιλάμε τηλεφωνικά την προηγούμενη ημέρα με τον πλοηγό», διαβεβαιώνει ο Κώστας Δάσκας, ναυτικός πράκτορας στο πρακτορείο Delia που διαχειρίζεται το 55-60% των κρουαζιερόπλοιων που φτάνουν στο νησί.
Απάντηση όμως από τις αρμόδιες αρχές, εξηγεί ο κ. Δάσκας, δεν πήραν ποτέ και δύο μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας όταν πρότειναν να συμμετέχουν οικονομικά σε εργασίες αναβάθμισης του λιμανιού, όπως έχουν κάνει αντίστοιχα σε λιμάνια της Τουρκίας ή της Ευρώπης με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών τους.
Λίγο μετά τις οχτώ το πρωί οι επιβάτες του «Celebrity Reflection» βγαίνουν σιγά σιγά από τον χώρο του νέου λιμανιού. Όσοι δεν μπουν σε λεωφορεία για τις ήδη προπληρωμένες εκδρομές, αναζητούν έναν τρόπο να μετακινηθούν. Σήμανση δεν υπάρχει και ο Γιαλός, όπου ξεκινούν τα καταστήματα και η Χώρα του νησιού, βρίσκεται μακριά. Το λεωφορείο του ΚΤΕΛ, σ’ ένα νησί με χιλιάδες επισκέπτες και μόλις 32 ταξί, πρόκειται να έρθει μετά τις 9.
Επιβάτες που έχουν μόλις αποβιβαστεί από κρουαζιερόπλοιο στο νέο λιμάνι της Μυκόνου. Παρά τις προσπάθειες των τουριστικών πρακτόρων, κάποιοι από τους επισκέπτες δεν βρίσκουν εύκολα τρόπο για να μετακινηθούν καθώς ο αριθμός των δρομολογίων του ΚΤΕΛ όπως και ο αριθμός των ταξί στο νησί είναι περιορισμένος.
Πάνω στο χάος
«Το νησί έχει ξεφύγει, βγάζει πολλά λεφτά, οι υπηρεσίες στα ξενοδοχεία είναι top, αλλά βγαίνει ο τουρίστας έξω και πέφτει πάνω στο χάος», εξηγεί η Μαρία Χατζηιωάννου, η εταιρεία της οποίας εκτελεί τα δρομολόγια για Δήλο.
Η ίδια δίνει καθημερινά πληροφορίες σε επιβάτες. «Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, εάν δεν ρωτήσουν εμάς δεν υπάρχει γραφείο πληροφοριών» στο νέο λιμάνι, εξηγεί.
Συνειδητοποιώντας ότι οι ίδιοι τουρίστες δυσκολεύονται να φτάσουν στη Χώρα, ξεκίνησε από πέρυσι τον Ιούλιο μία νέα γραμμή από το νέο λιμάνι στον Γιαλό της Μυκόνου.
Από το ίδιο σημείο στον Γιαλό, οι επιβάτες θα μπουν σε λέμβους το ίδιο απόγευμα για να επιστρέψουν στα κρουαζιερόπλοια. Η τελετουργία ξεκινά με τα πληρώματα που μοιράζουν ζεστές πετσέτες στους επιβάτες για να καθαρίσουν το πρόσωπο και τα χέρια τους. Οι ουρές, όμως, όταν τα πλοία είναι πάνω από δύο, ξεπερνούν κι εδώ τα 100 μέτρα.
«Προσπαθούμε για το καλύτερο, αλλά δεν βγαίνει. Πρέπει να κάνει κάτι και το νησί», λέει ο πρόεδρος των λεμβούχων Ηλίας Αιγινίτης.
Το σωματείο του διαθέτει περισσότερα σκάφη για να εξυπηρετήσει γρηγορότερα τον κόσμο, αλλά δεν έχει τον χώρο που χρειάζεται για να τα χρησιμοποιήσει.
«Πέφτουν μόνο δύο λάντζες. Όταν έχουμε τρία πλοία, όπως είχαμε σήμερα, το ένα δεινοπαθεί να μπει».
Το ίδιο επιβεβαιώνει και ο ναυτικός πράκτορας κ. Δάσκας. «Μιλάμε για υποδομή του 1800 και βρισκόμαστε στο 2014».
Σαντορίνη
Συνωστισμός στο ηλιοβασίλεμα
Λίγο πριν από το ηλιοβασίλεμα, στον παραδοσιακό οικισμό της Οίας κόσμος κάθεται ακόμη και πάνω σε στέγες κτισμάτων. Το μόνο ελεύθερο κομμάτι γης με θέα στο ηλιοβασίλεμα είναι η εντυπωσιακή βεράντα του ισογείου του καπετανόσπιτου της εφοπλιστικής οικογένειας Νομικού.
Μια ξανθιά γυναίκα περνάει την αυλόπορτα του σπιτιού κρατώντας σφιχτά κολλημένα πάνω της τα δύο τρίχρονα παιδιά της.
«Είναι το αγαπημένο της μέρος», εξηγεί αργότερα ο σύζυγος της Γκλεν Φλόιντ, πρώην στέλεχος σε εταιρεία φυσικού αερίου, «και είχε υποσχεθεί στον εαυτό της ότι όταν παντρευτεί θα φέρει τον άνδρα της να του δείξει τη Σαντορίνη».
Ο Φλόιντ μαζί με τη σύζυγό του Κίρμπι, τα τέσσερα παιδιά και τις δύο νταντάδες τους πέρασαν «έξι υπέροχες νύχτες» στο καπετανόσπιτο της Οίας που διαθέτει ιδιωτικό chef και εικοσιτετράωρη εξυπηρέτηση από προσωπικό, με μέση τιμή ενοικίασης που υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ την ημέρα.
Το ηλιοβασίλεμα αποτελούσε ένα ξεχωριστό «συμβάν» στο ημερήσιο πρόγραμμα της οικογένειας, και παρότι ενθουσιασμένοι από την όλη παραμονή τους στο νησί, «θα έλεγα ότι τα πλήθη ήταν μερικές φορές ένα λίγο αρνητικό σημείο», λέει ο Φλόιντ.
«Θα έλεγα ότι τα πλήθη ήταν μερικές φορές ένα λίγο αρνητικό σημείο», λέει στην «Κ» ο Γκλέν Φλόιντ από το Μέμφις του Τενεσί.
Μαζί του συμφωνούν και ξενοδόχοι πολυτελών καταλυμάτων στη Σαντορίνη που έχουν αρχίσει τα τελευταία χρόνια να συλλέγουν παράπονα από πελάτες τους για τον συνωστισμό του ηλιοβασιλέματος. Σε αυτούς προστίθενται έμποροι ειδών τέχνης ή κοσμημάτων, που βλέπουν τα καταστήματά τους άδεια την ίδια στιγμή που χιλιάδες τουρίστες περνούν κάθε απόγευμα -χωρίς να σταματούν- μπροστά από τις προσεκτικά διακοσμημένες βιτρίνες τους.
«Αναγκαστήκαμε να φέρουμε εικόνες με αγίους της Ανατολικής Εκκλησίας για να πουλήσουμε», λέει ο Πάνος, για τις βυζαντινές εικόνες-μαγνητάκια που ξεχωρίζουν ανάμεσα σε αναρίθμητες ακουαρέλες σε γκαλερί της Οίας.
Ο οικονομολόγος Λευτέρης Γύζης αποδίδει την κατάσταση αυτή στη μαζικοποίηση του τουρισμού της κρουαζιέρας και σημειώνει ότι πρέπει να υπάρξει αποτελεσματική διαχείριση των επισκεπτών, μέσα από έναν φορέα που θα μπορεί να απαντά στις εταιρείες της κρουαζιέρας πόσα και ποια κρουαζιερόπλοια θέλει και κυρίως μπορεί να αντέξει το νησί, όπως συμβαίνει στα περισσότερα λιμάνια του κόσμου. Στην Ελλάδα όμως νομοθετικό πλαίσιο για κάτι τέτοιο προς το παρόν δεν υπάρχει και οι δήμοι δεν διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό για να στελεχώσουν λιμενικά ταμεία που θα δουλεύουν με τον επαγγελματισμό ναυτιλιακών εταιρειών.
«Δεν μπορεί το κράτος να έχει αφήσει τον πρώτο προορισμό της χώρας να υπολείπεται σε υποδομές», λέει ο δήμαρχος Σαντορίνης, Αναστάσιος Νικόλαος Ζώρζος.
Στη Σαντορίνη, πράκτορες σε συνεργασία με τον δήμο, τις λιμενικές αρχές και τους λεμβούχους ζητούν κάποιες φορές από τις εταιρείες την τροποποίηση των δρομολογίων κατά τις ημέρες αιχμής.
Ο Χρύσανθος Καραβίας είναι τρίτη γενιά ναυτικός και τουριστικός πράκτορας στη Σαντορίνη.
«Δεν μπορούμε να τους πούμε όμως, στοπ, μην έρθεις», εξηγεί ο τρίτης γενιάς ναυτιλιακός και τουριστικός πράκτορας Χρύσανθος Καραβίας. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει πως τα έσοδα που αποφέρουν στο νησί τόσο οι επταήμερες κρουαζιέρες με αρχική τιμή 300 ευρώ όσο και οι επιβάτες που πληρώνουν για τις ίδιες ημέρες από 2.000 έως 15.000 ευρώ είναι σημαντικά.
«Ολοι αφήνουν στο νησί, δεν υπάρχει περίπτωση. Το μηχανάκι, η “γουρούνα”, το καφέ, τα σουβενίρ. Όλοι δουλεύουν».
Από την πλευρά του πάντως, ο δήμαρχος λέει ότι η επιλογή της Σαντορίνης θα πρέπει να είναι η ποιότητα.
Το νησί δεν αντέχει
Πρόβλημα όμως δεν αποτελούν μόνο τα όποια έσοδα και το αν αποδεικνύονται αναντίστοιχα με την έκρηξη των αφίξεων.
Σύμφωνα με κυκλοφοριακή μελέτη που ανέθεσε πριν από μερικά χρόνια η κοινότητα της Οίας στο γραφείο «Σταύρος Κωνσταντινίδης και Συνεργάτες», οι πεζόδρομοι του γραφικού χωριού μπορούν να αντέξουν μέχρι δύο χιλιάδες ταυτόχρονους επισκέπτες, όταν ο αριθμός των τουριστών που φτάνουν καθημερινά για το ηλιοβασίλεμα ξεπερνά τις 3.000.
«Η κατάσταση αυτή μειώνει σημαντικά την “ελκτικότητα” του οικισμού ενώ εγκυμονεί πολύ σοβαρούς κινδύνους ασφάλειας σε περίπτωση πανικού», σημειώνει η μελέτη. Ακόμη, υπογραμμίζει τη μεγάλη επιβάρυνση που υφίσταται και το οδικό δίκτυο της περιοχής από τα 15μετρα λεωφορεία που μεταφέρουν τους επισκέπτες.
Μετά το ηλιοβασίλεμα πάνω από 50 ξεκινούν σχεδόν ταυτόχρονα, μπλοκάροντας την κυκλοφορία στον στενό δρόμο του τελευταίου σταθμού των τουριστών για την ημέρα.
Συμπτωματικά, την Οία ως τελευταίο σταθμό επέλεξε εκείνη την ημέρα και η παρέα των Ελληνο-αυστραλών που είχε συναντήσει η «Κ» το ίδιο πρωί στον όρμο των Φηρών. Λίγο πριν οι πέντε φίλοι ανεβούν στις «γουρούνες» που νοίκιασαν προς 30 ευρώ τη μία για να επιστρέψουν στο κρουαζιερόπλοιο, εξηγούν ότι πέρασαν την ημέρα τους στις παραλίες, τρώγοντας σουβλάκι και πίνοντας μπίρα. Οταν ερωτώνται αν ψώνισαν κάτι, η απάντηση είναι αρνητική.
«Αν πάρω κι άλλα μαγνητάκια, θα πρέπει να αγοράσω νέο ψυγείο», αστειεύεται ο Θίο, εξηγώντας ότι τα κορίτσια μπορούν να ψωνίσουν στους επόμενους σταθμούς του ταξιδιού, στη Βαρκελώνη ή το Αμστερνταμ.
Αντίθετα, η Κίρμπι Φλόιντ, εκτός από ρούχα, κοσμήματα και είδη τέχνης που ήδη αγόρασε στο νησί, αυτές τις ημέρες διαπραγματεύεται τηλεφωνικά από το Μέμφις του Τενεσί έναν μεγάλο πίνακα.
Ο σύζυγός της Γκλεν, από την άλλη, αναζητεί το τέλειο γυάλινο μπουκαλάκι, για να βάλει μέσα άμμο που μετέφερε στην Αμερική. Θα το τοποθετήσει στη βιβλιοθήκη του σπιτιού της οικογένειας σε περίοπτη θέση. Όπως εξηγεί γεμάτος περηφάνια, ανάμεσα στη συλλογή του με άμμο από παραλίες διαφόρων χωρών σε όλο τον κόσμο, η άμμος από την κόκκινη παραλία της Σαντορίνης, όπως και η εμπειρία του ταξιδιού του στην Ελλάδα, θα είναι πάντα «μοναδική».
Η τουριστική κίνηση φέτος αναμένεται να σημειώσει ακόμη μεγαλύτερη άνοδο από τις προηγούμενες χρονιές. Όμως το μέλλον για έναν σημαντικό τομέα του τουρισμού, που τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες, - σύμφωνα με ειδικούς - μπορεί και να κινδυνεύει. Ταξιδιωτικοί και ναυτικοί πράκτορες, αιρετοί άρχοντες, επιχειρηματίες και άλλοι επαγγελματίες που ασχολούνται εδώ και χρόνια με την εξυπηρέτηση των επισκεπτών της Κρουαζιέρας συμφωνούν πως η επιτυχία μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε εφιάλτη, αν η διαχείριση των τουριστικών ροών και οι προσφερόμενες υποδομές δεν ανέλθουν σε τέτοια επίπεδα που θα καταφέρουν να ικανοποιήσουν τους απαιτητικούς τουρίστες που σήμερα επιλέγουν την Ελλάδα ως προορισμό, αλλά αύριο ενδέχεται να αναζητήσουν κάτι άλλο. Η «Κ» ταξίδεψε σε δύο από τους προορισμούς κρουαζιερόπλοιων «χωρίς έναν από τους οποίους, ή χωρίς και τους δύο, καμία εταιρεία δεν μπορεί να πουλήσει Ελλάδα» για να ερευνήσει πώς η έλλειψη οργάνωσης και υποδομών μπορεί να γίνει δυσφήμηση ακόμη και για κορυφαίους ελληνικούς προορισμούς αλλά και ποιες υποδομές λειτουργούν προς όφελος τόσο των επισκεπτών της κρουαζιέρας όσο και των τοπικών κοινωνιών που τους υποδέχονται.
Ο Γιάννης, ο Θίο, ο Στήβεν, η Κατερίνα και η Κάιλι λίγο πριν επιβιβαστούν στο τελεφερίκ για τα Φηρά αποφασισμένοι να εξερευνήσουν τις παραλίες της Σαντορίνης.
Οι πέντε φίλοι έφτασαν στη Σαντορίνη από τη Μελβούρνη της Αυστραλίας ένα πρωί Τετάρτης, στα τέλη Ιουλίου. Με τα σύγχρονα πλοιάρια της Ένωσης Λεμβούχων Σαντορίνης βρέθηκαν από το κρουαζιερόπλοιο «Celebrity Silhouette» στον μικρό όρμο των Φηρών, λίγο μετά τις 8 το πρωί. Και οι πέντε κάτω των τριάντα και εφοδιασμένοι με πολύχρωμα αθλητικά παπούτσια, ήταν αποφασισμένοι να εξερευνήσουν το νησί, παρά το μεθύσι της προηγούμενης νύχτας που τους είχε ξαγρυπνήσει μέχρι τις τρεις.
Για τον Θίο, τον Γιάννη και την Κατερίνα, ξαδέλφια με οικογενειακή καταγωγή από τη Λάρισα, αυτή δεν θα ήταν η πρώτη φορά στην Ελλάδα. Για τους φίλους τους Κάιλι και Στίβεν όμως, η εκδρομή εκείνης της ημέρας ήταν μοναδική.
«Είναι το πρώτο λιμάνι στο οποίο χρειάστηκε να κατέβουμε με λέμβους από το πλοίο», λέει ο Στίβεν για τη Σαντορίνη, στην οποία η μορφολογία του βυθού επιβάλλει στα κρουαζιερόπλοια να παραμένουν τις περισσότερες φορές στα ανοιχτά, με αναμμένες τις μηχανές, καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα προσέγγισης σε λιμάνι. Η παρέα στέκεται σε μια ουρά 50 μέτρων για να ανεβεί στο τελεφερίκ που μεταφέρει τους επιβάτες στην πρωτεύουσα του νησιού, τα Φηρά.
Το τελεφερίκ της Σαντορίνης κατασκευάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 για να μεταφέρει 200 χιλιάδες επιβάτες ανά έτος. Από το 2007 όμως, επιβιβάζει σταθερά πάνω από ένα εκατομμύριο το χρόνο. Μοναδική εναλλακτική λύση για την ανάβαση στα Φηρά, εκτός από την πεζοπορία, αποτελούν τα παραδοσιακά γαϊδουράκια.Το τελεφερίκ που κατασκευάστηκε πριν από τρεις δεκαετίες από το Ίδρυμα Λούλας και Ευάγγελου Νομικού έχει τη δυνατότητα μεταφοράς μόνο 660 επιβατών ανά ώρα. Τα κρουαζιερόπλοια που φτάνουν στη Σαντορίνη φέρνουν από 4.000 έως 20.000 επισκέπτες την ημέρα.
Η μόνη εναλλακτική λύση είναι η 15λεπτη ανάβαση με τα παραδοσιακά γαϊδουράκια, που επιλέγει σύμφωνα με υπολογισμούς μόνο το 10% των τουριστών, και η οποία δεν αποδεικνύεται πάντα ο πιο ασφαλής ή ευχάριστος τρόπος.
«Έλα μωρέ, δεν ήταν τίποτε», λέει ο Γιάννης μειδιώντας ειρωνικά, καθώς η παρέα επιβιβάζεται στο τελεφερίκ μετά από 32 λεπτά αναμονής. Λίγο μετά τις 10 το πρωί, η ουρά ξεπερνά πια τα 150 μέτρα.
«Ενώ η κρουαζιέρα μέχρι τώρα λειτουργούσε θετικά, να προβληθεί το νησί, να μείνουν ευχαριστημένοι οι επισκέπτες της, τώρα έχει πάρει αντίστροφη πορεία», λέει ο πρόεδρος των λεμβούχων Σαντορίνης Γεράσιμος Κανακάρης.
«Όταν περιμένει κάποιος δύο και τρεις ώρες να ανεβεί στην πόλη, και αντίστοιχα περιμένει άλλες 2-3 ώρες να κατεβεί από την πόλη προς το πλοίο -και με την αγωνία μη τυχόν το χάσει- δεν θα έχει διάθεση μετά», λέει ο πρόεδρος των λεμβούχων Σαντορίνης Γεράσιμος Κανακάρης.
Ανά τακτά χρονικά διαστήματα τον κ. Κανακάρη διακόπτει το αίτημα -μέσω ασυρμάτου- κάποιου καπετάνιου να αράξει στον μικρό όρμο, καθώς ελλείψει άλλου οργάνου εκτελεί και χρέη άτυπου πλοηγού. Γύρω από το γραφείο του και πίσω από πάγκους, που θυμίζουν ταξιδιωτικό πρακτορείο, στέκονται τουλάχιστον επτά από τους συνολικά 90 υπαλλήλους της δυναμικής ένωσης, οι οποίοι δίνουν οδηγίες σε Γερμανούς, Ιταλούς, Άγγλους και Αμερικανούς που αναρωτιούνται αν περιμένουν στη σωστή ουρά για το τελεφερίκ. Κάποιοι από αυτούς, υπολογίζοντας τη μεγάλη αναμονή, παραιτούνται από κάθε προσπάθεια να ανεβούν στα Φηρά και ζητούν πληροφορίες για τα δρομολόγια με λέμβους γύρω από το ηφαίστειο.
«Ενώ η κρουαζιέρα μέχρι τώρα λειτουργούσε θετικά, να προβληθεί το νησί, να μείνουν ευχαριστημένοι οι επισκέπτες της, τώρα έχει πάρει αντίστροφη πορεία», λέει ο κ. Κανακάρης.
Για να μειωθεί ο χρόνος αναμονής των τουριστών, τόσο ο κ. Κανακάρης, που πρόκειται να αναλάβει σε λίγες μέρες τη θέση του προέδρου στο τελεφερίκ, όσο και ο Δήμος Σαντορίνης, που αποκομίζει μέρος των εσόδων του, έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν τις διαδικασίες κατασκευής δεύτερου τελεφερίκ, τις οποίες λένε ότι μπορούν να χρηματοδοτήσουν από τα ήδη υπάρχοντα έσοδα.
Όμως δεν συμφωνούν όλοι στη Σαντορίνη με αυτή την προοπτική, καθώς φοβούνται ότι θα αποτελέσει περισσότερο μια κερκόπορτα για την άναρχη άφιξη ακόμη περισσότερων επισκεπτών παρά έναν τρόπο ορθολογικής διαχείρισης των υπαρχουσών τουριστικών ροών.
«Μικρά νησιά όπως η Σαντορίνη δεν σηκώνουν τόση εκμετάλλευση από την κρουαζιέρα», λέει ο πρώτος διευθύνων σύμβουλος του τελεφερίκ, οικονομολόγος Λευτέρης Γύζης, που παρακολουθεί την τουριστική κίνηση στο νησί από τη δεκαετία του 1970.
Αφίξεις και εισπράξεις
Η κρουαζιέρα, που για τη Σαντορίνη ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1940 με τα «λόρδικα» κρουαζιερόπλοια που κατέβαζαν Άγγλους ευγενείς στο νησί, έχει αναγορευτεί την τελευταία τετραετία σε φορέα ελπίδας για τον ελληνικό τουρισμό. Ιδίως μετά την άρση του καμποτάζ και την έλευση κρουαζιερόπλοιων με σημαία εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα δρομολόγια και οι αφίξεις επισκεπτών κρουαζιέρας είδαν αύξηση στη χώρα μας, χωρίς όμως, όπως σημειώνει ο κ. Γύζης, να υπάρξει ανάλογη αύξηση των εισπράξεων από τους επιβάτες αυτούς.
Ο Ανδρέας Στυλιανόπουλος είναι Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του τουριστικού οργανισμού Navigator και υπεύθυνος του ΣΕΤΕ για την ΚρουαζιέραΓια να μεγιστοποιηθούν τα κέρδη από τον τουρισμό της κρουαζιέρας, χρειάζεται οργάνωση, προβολή αλλά και «πολύ καλύτερες υποδομές και ποιοτική παροχή υπηρεσιών», εξηγεί ο υπεύθυνος του ΣΕΤΕ για την Κρουαζιέρα, Ανδρέας Στυλιανόπουλος, που σημειώνει ότι υπάρχουν και μεγέθη κρουαζιερόπλοιων που λόγω υποδομών δεν μπορούν καν να εξυπηρετηθούν αυτή τη στιγμή από την Ελλάδα.
Μύκονος
«Δεν έχουμε πού να δέσουμε»
Πριν ακόμη πολλοί στη Μύκονο πέσουν για ύπνο, μέλη του τοπικού σωματείου λεμβούχων βρίσκονται στο πόδι για να βοηθήσουν στην πρόσδεση των κρουαζιερόπλοιων.
Λίγο μετά τις πέντε, ένα πρωινό του Ιουλίου, ο πρώην πλοίαρχος και πλοηγός του υπουργείου Ναυτιλίας, Στράτος Κανάς, μπαίνει σε μία από τις βάρκες τους για να φέρει το κρουαζιερόπλοιο «Celebrity Reflection» και τους 3.000 επιβάτες του με ασφάλεια στο λιμάνι. Ο κ. Κανάς βρίσκεται εκεί με απόσπαση από τον Πειραιά, καλύπτοντας για ένα μήνα το κενό μόνιμου πλοηγού που εδώ και καιρό υπάρχει στο «νησί των ανέμων», οι ιδιαιτερότητες του οποίου ξεκινούν -αλλά δεν τελειώνουν- στους «καιρούς που βγάζει το νησί» αλλά και στο «νέο λιμάνι» του, που κατασκευάστηκε με λάθος προσανατολισμό.
Κάθε πρωί μέλη του σωματείου λεμβούχων μεταφέρουν με τις βάρκες τους τον πλοηγό στα κρουαζιερόπλοια. Στη συνέχεια βοηθούν στις καβοδετικές εργασίες για την πρόσδεση του καραβιού.Ο βραχίονας 360 μέτρων που διαθέτει το λιμάνι αυτό μπορεί να φιλοξενήσει μόνο ένα μεγάλο κρουαζιερόπλοιο ή δύο μεσαίου μεγέθους, ενώ τα υπόλοιπα κρουαζιερόπλοια που καταπλέουν καθημερινά στη Μύκονο -από ένα έως και πέντε- καλούνται να αγκυροβολήσουν στα ανοιχτά και να βγάλουν τους επιβάτες τους στη στεριά με τις λέμβους του σωματείου.
Οι εταιρείες κρουαζιέρας διαθέτουν και στέλνουν πρόγραμμα αφίξεων των πλοίων τους στα λιμάνια έως και δύο χρόνια νωρίτερα, αλλά σε νησιά όπως η Μύκονος, δεν λαμβάνουν καμία απάντηση για το πού θα δέσουν.
«Οι πράκτορες συνεννοούμαστε μεταξύ μας για το ποιος θα αγκυροβολήσει πού, και μιλάμε τηλεφωνικά την προηγούμενη ημέρα με τον πλοηγό», διαβεβαιώνει ο Κώστας Δάσκας, ναυτικός πράκτορας στο πρακτορείο Delia που διαχειρίζεται το 55-60% των κρουαζιερόπλοιων που φτάνουν στο νησί.
Απάντηση όμως από τις αρμόδιες αρχές, εξηγεί ο κ. Δάσκας, δεν πήραν ποτέ και δύο μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας όταν πρότειναν να συμμετέχουν οικονομικά σε εργασίες αναβάθμισης του λιμανιού, όπως έχουν κάνει αντίστοιχα σε λιμάνια της Τουρκίας ή της Ευρώπης με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών τους.
Λίγο μετά τις οχτώ το πρωί οι επιβάτες του «Celebrity Reflection» βγαίνουν σιγά σιγά από τον χώρο του νέου λιμανιού. Όσοι δεν μπουν σε λεωφορεία για τις ήδη προπληρωμένες εκδρομές, αναζητούν έναν τρόπο να μετακινηθούν. Σήμανση δεν υπάρχει και ο Γιαλός, όπου ξεκινούν τα καταστήματα και η Χώρα του νησιού, βρίσκεται μακριά. Το λεωφορείο του ΚΤΕΛ, σ’ ένα νησί με χιλιάδες επισκέπτες και μόλις 32 ταξί, πρόκειται να έρθει μετά τις 9.
Επιβάτες που έχουν μόλις αποβιβαστεί από κρουαζιερόπλοιο στο νέο λιμάνι της Μυκόνου. Παρά τις προσπάθειες των τουριστικών πρακτόρων, κάποιοι από τους επισκέπτες δεν βρίσκουν εύκολα τρόπο για να μετακινηθούν καθώς ο αριθμός των δρομολογίων του ΚΤΕΛ όπως και ο αριθμός των ταξί στο νησί είναι περιορισμένος.Πάνω στο χάος
«Το νησί έχει ξεφύγει, βγάζει πολλά λεφτά, οι υπηρεσίες στα ξενοδοχεία είναι top, αλλά βγαίνει ο τουρίστας έξω και πέφτει πάνω στο χάος», εξηγεί η Μαρία Χατζηιωάννου, η εταιρεία της οποίας εκτελεί τα δρομολόγια για Δήλο.
Η ίδια δίνει καθημερινά πληροφορίες σε επιβάτες. «Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, εάν δεν ρωτήσουν εμάς δεν υπάρχει γραφείο πληροφοριών» στο νέο λιμάνι, εξηγεί.
Συνειδητοποιώντας ότι οι ίδιοι τουρίστες δυσκολεύονται να φτάσουν στη Χώρα, ξεκίνησε από πέρυσι τον Ιούλιο μία νέα γραμμή από το νέο λιμάνι στον Γιαλό της Μυκόνου.
Από το ίδιο σημείο στον Γιαλό, οι επιβάτες θα μπουν σε λέμβους το ίδιο απόγευμα για να επιστρέψουν στα κρουαζιερόπλοια. Η τελετουργία ξεκινά με τα πληρώματα που μοιράζουν ζεστές πετσέτες στους επιβάτες για να καθαρίσουν το πρόσωπο και τα χέρια τους. Οι ουρές, όμως, όταν τα πλοία είναι πάνω από δύο, ξεπερνούν κι εδώ τα 100 μέτρα.
«Προσπαθούμε για το καλύτερο, αλλά δεν βγαίνει. Πρέπει να κάνει κάτι και το νησί», λέει ο πρόεδρος των λεμβούχων Ηλίας Αιγινίτης.
Το σωματείο του διαθέτει περισσότερα σκάφη για να εξυπηρετήσει γρηγορότερα τον κόσμο, αλλά δεν έχει τον χώρο που χρειάζεται για να τα χρησιμοποιήσει.
«Πέφτουν μόνο δύο λάντζες. Όταν έχουμε τρία πλοία, όπως είχαμε σήμερα, το ένα δεινοπαθεί να μπει».
Το ίδιο επιβεβαιώνει και ο ναυτικός πράκτορας κ. Δάσκας. «Μιλάμε για υποδομή του 1800 και βρισκόμαστε στο 2014».
Σαντορίνη
Συνωστισμός στο ηλιοβασίλεμα
Λίγο πριν από το ηλιοβασίλεμα, στον παραδοσιακό οικισμό της Οίας κόσμος κάθεται ακόμη και πάνω σε στέγες κτισμάτων. Το μόνο ελεύθερο κομμάτι γης με θέα στο ηλιοβασίλεμα είναι η εντυπωσιακή βεράντα του ισογείου του καπετανόσπιτου της εφοπλιστικής οικογένειας Νομικού.
Μια ξανθιά γυναίκα περνάει την αυλόπορτα του σπιτιού κρατώντας σφιχτά κολλημένα πάνω της τα δύο τρίχρονα παιδιά της.
«Είναι το αγαπημένο της μέρος», εξηγεί αργότερα ο σύζυγος της Γκλεν Φλόιντ, πρώην στέλεχος σε εταιρεία φυσικού αερίου, «και είχε υποσχεθεί στον εαυτό της ότι όταν παντρευτεί θα φέρει τον άνδρα της να του δείξει τη Σαντορίνη».
Ο Φλόιντ μαζί με τη σύζυγό του Κίρμπι, τα τέσσερα παιδιά και τις δύο νταντάδες τους πέρασαν «έξι υπέροχες νύχτες» στο καπετανόσπιτο της Οίας που διαθέτει ιδιωτικό chef και εικοσιτετράωρη εξυπηρέτηση από προσωπικό, με μέση τιμή ενοικίασης που υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ την ημέρα.
Το ηλιοβασίλεμα αποτελούσε ένα ξεχωριστό «συμβάν» στο ημερήσιο πρόγραμμα της οικογένειας, και παρότι ενθουσιασμένοι από την όλη παραμονή τους στο νησί, «θα έλεγα ότι τα πλήθη ήταν μερικές φορές ένα λίγο αρνητικό σημείο», λέει ο Φλόιντ.
«Θα έλεγα ότι τα πλήθη ήταν μερικές φορές ένα λίγο αρνητικό σημείο», λέει στην «Κ» ο Γκλέν Φλόιντ από το Μέμφις του Τενεσί.
Μαζί του συμφωνούν και ξενοδόχοι πολυτελών καταλυμάτων στη Σαντορίνη που έχουν αρχίσει τα τελευταία χρόνια να συλλέγουν παράπονα από πελάτες τους για τον συνωστισμό του ηλιοβασιλέματος. Σε αυτούς προστίθενται έμποροι ειδών τέχνης ή κοσμημάτων, που βλέπουν τα καταστήματά τους άδεια την ίδια στιγμή που χιλιάδες τουρίστες περνούν κάθε απόγευμα -χωρίς να σταματούν- μπροστά από τις προσεκτικά διακοσμημένες βιτρίνες τους.
«Αναγκαστήκαμε να φέρουμε εικόνες με αγίους της Ανατολικής Εκκλησίας για να πουλήσουμε», λέει ο Πάνος, για τις βυζαντινές εικόνες-μαγνητάκια που ξεχωρίζουν ανάμεσα σε αναρίθμητες ακουαρέλες σε γκαλερί της Οίας.
Ο οικονομολόγος Λευτέρης Γύζης αποδίδει την κατάσταση αυτή στη μαζικοποίηση του τουρισμού της κρουαζιέρας και σημειώνει ότι πρέπει να υπάρξει αποτελεσματική διαχείριση των επισκεπτών, μέσα από έναν φορέα που θα μπορεί να απαντά στις εταιρείες της κρουαζιέρας πόσα και ποια κρουαζιερόπλοια θέλει και κυρίως μπορεί να αντέξει το νησί, όπως συμβαίνει στα περισσότερα λιμάνια του κόσμου. Στην Ελλάδα όμως νομοθετικό πλαίσιο για κάτι τέτοιο προς το παρόν δεν υπάρχει και οι δήμοι δεν διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό για να στελεχώσουν λιμενικά ταμεία που θα δουλεύουν με τον επαγγελματισμό ναυτιλιακών εταιρειών.
«Δεν μπορεί το κράτος να έχει αφήσει τον πρώτο προορισμό της χώρας να υπολείπεται σε υποδομές», λέει ο δήμαρχος Σαντορίνης, Αναστάσιος Νικόλαος Ζώρζος.
Στη Σαντορίνη, πράκτορες σε συνεργασία με τον δήμο, τις λιμενικές αρχές και τους λεμβούχους ζητούν κάποιες φορές από τις εταιρείες την τροποποίηση των δρομολογίων κατά τις ημέρες αιχμής.
Ο Χρύσανθος Καραβίας είναι τρίτη γενιά ναυτικός και τουριστικός πράκτορας στη Σαντορίνη.«Δεν μπορούμε να τους πούμε όμως, στοπ, μην έρθεις», εξηγεί ο τρίτης γενιάς ναυτιλιακός και τουριστικός πράκτορας Χρύσανθος Καραβίας. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει πως τα έσοδα που αποφέρουν στο νησί τόσο οι επταήμερες κρουαζιέρες με αρχική τιμή 300 ευρώ όσο και οι επιβάτες που πληρώνουν για τις ίδιες ημέρες από 2.000 έως 15.000 ευρώ είναι σημαντικά.
«Ολοι αφήνουν στο νησί, δεν υπάρχει περίπτωση. Το μηχανάκι, η “γουρούνα”, το καφέ, τα σουβενίρ. Όλοι δουλεύουν».
Από την πλευρά του πάντως, ο δήμαρχος λέει ότι η επιλογή της Σαντορίνης θα πρέπει να είναι η ποιότητα.
Το νησί δεν αντέχει
Πρόβλημα όμως δεν αποτελούν μόνο τα όποια έσοδα και το αν αποδεικνύονται αναντίστοιχα με την έκρηξη των αφίξεων.
Σύμφωνα με κυκλοφοριακή μελέτη που ανέθεσε πριν από μερικά χρόνια η κοινότητα της Οίας στο γραφείο «Σταύρος Κωνσταντινίδης και Συνεργάτες», οι πεζόδρομοι του γραφικού χωριού μπορούν να αντέξουν μέχρι δύο χιλιάδες ταυτόχρονους επισκέπτες, όταν ο αριθμός των τουριστών που φτάνουν καθημερινά για το ηλιοβασίλεμα ξεπερνά τις 3.000.
«Η κατάσταση αυτή μειώνει σημαντικά την “ελκτικότητα” του οικισμού ενώ εγκυμονεί πολύ σοβαρούς κινδύνους ασφάλειας σε περίπτωση πανικού», σημειώνει η μελέτη. Ακόμη, υπογραμμίζει τη μεγάλη επιβάρυνση που υφίσταται και το οδικό δίκτυο της περιοχής από τα 15μετρα λεωφορεία που μεταφέρουν τους επισκέπτες.
Μετά το ηλιοβασίλεμα πάνω από 50 ξεκινούν σχεδόν ταυτόχρονα, μπλοκάροντας την κυκλοφορία στον στενό δρόμο του τελευταίου σταθμού των τουριστών για την ημέρα.
Συμπτωματικά, την Οία ως τελευταίο σταθμό επέλεξε εκείνη την ημέρα και η παρέα των Ελληνο-αυστραλών που είχε συναντήσει η «Κ» το ίδιο πρωί στον όρμο των Φηρών. Λίγο πριν οι πέντε φίλοι ανεβούν στις «γουρούνες» που νοίκιασαν προς 30 ευρώ τη μία για να επιστρέψουν στο κρουαζιερόπλοιο, εξηγούν ότι πέρασαν την ημέρα τους στις παραλίες, τρώγοντας σουβλάκι και πίνοντας μπίρα. Οταν ερωτώνται αν ψώνισαν κάτι, η απάντηση είναι αρνητική.
«Αν πάρω κι άλλα μαγνητάκια, θα πρέπει να αγοράσω νέο ψυγείο», αστειεύεται ο Θίο, εξηγώντας ότι τα κορίτσια μπορούν να ψωνίσουν στους επόμενους σταθμούς του ταξιδιού, στη Βαρκελώνη ή το Αμστερνταμ.
Αντίθετα, η Κίρμπι Φλόιντ, εκτός από ρούχα, κοσμήματα και είδη τέχνης που ήδη αγόρασε στο νησί, αυτές τις ημέρες διαπραγματεύεται τηλεφωνικά από το Μέμφις του Τενεσί έναν μεγάλο πίνακα.
Ο σύζυγός της Γκλεν, από την άλλη, αναζητεί το τέλειο γυάλινο μπουκαλάκι, για να βάλει μέσα άμμο που μετέφερε στην Αμερική. Θα το τοποθετήσει στη βιβλιοθήκη του σπιτιού της οικογένειας σε περίοπτη θέση. Όπως εξηγεί γεμάτος περηφάνια, ανάμεσα στη συλλογή του με άμμο από παραλίες διαφόρων χωρών σε όλο τον κόσμο, η άμμος από την κόκκινη παραλία της Σαντορίνης, όπως και η εμπειρία του ταξιδιού του στην Ελλάδα, θα είναι πάντα «μοναδική».
