Πρωθυπουργό
Μέγαρο Μαξίμου
Ηρώδου Αττικού 19
106 74 Αθήνα
Αθήνα, 30 Απριλίου 2015
Αγαπητέ μου Πρόεδρε,
ΣΚΟΠΟΣ – ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΟΜΙΛΗΤΕΣ
Όταν με φίλους από όλη την Ελλάδα αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε τις Ομάδες Διαλόγου Ενεργών Πολιτών, είχαμε ως αποκλειστικό στόχο να κεφαλαιοποιήσουμε τη προσωπική πορεία, τις εμπειρίες, την εξειδίκευση, τα δίκτυα και τις προσβάσεις του καθενός ώστε να συνθέσουμε ρεαλιστικές και βιώσιμες προτάσεις με στόχο την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, που αναδεικνύουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, τη δυναμική, τις αξίες και τις προοπτικές της Ελλάδος.
Είναι ξεκάθαρο σήμερα ότι τα τεκτονικά κοινωνικό-οικονομικά προβλήματα που αναδείχθηκαν μέσα από τη διεθνή οικονομική κρίση ανέδειξαν και τη καθολική αδυναμία διαχείρισής τους από τα παραδοσιακά κέντρα εξουσίας. Σε πολύ μεγάλο βαθμό η αδυναμία αυτή φάνηκε στην Ελλάδα και επιβάρυνε την οικονομική κρίση που νομοτελειακά έπληξε την χώρα.
Υπάρχει μία σαφής και ξεκάθαρη έλλειψη κατεύθυνσης και προορισμού την κρίσιμη αυτή περίοδο, ενώ η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων γίνεται αποσπασματικά, απαντώντας σε τρέχουσες επιταγές και ανάγκες, χωρίς να αντανακλά έναν ολοκληρωμένο και στρατηγικό σχεδιασμό.
Πιστεύουμε ότι σήμερα είμαστε παγιδευμένοι σε μία αδιέξοδη κατάσταση, όπου οι πολιτικές λύσεις δεν αρκούν απέναντι σε ένα αμιγώς οικονομικό πρόβλημα. Χρειάζονται πρακτικές, ουσιαστικές και βιώσιμες λύσεις που θα είναι τεκμηριωμένες και θα απαντούν άμεσα στις οικονομικές ανάγκες του τόπου μας αλλά και στη δυναμική της παγκόσμιας κοινότητας.
Στο πλαίσιο των παραπάνω προχωρήσαμε σε μία ενδελεχή ανάλυση όλων των πρόσφατων προτάσεων και προγραμμάτων που έχουν παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια, όπως αυτά της Boston Consulting Group, της McKinsey, του ΙΟΒΕ, του ΟΟΣΑ, αλλά και εθνικών επαγγελματικών και επιχειρηματικών ενώσεων. Λάβαμε επίσης υπόψη όλα τα αναπτυξιακού τύπου μέτρα και μεταρρυθμίσεις που εμπεριέχονται στο ισχύον 2ο Μνημόνιο.
Τα αποτελέσματα αυτής της ανάλυσης διαμόρφωσαν ένα ολοκληρωμένο μοντέλο οικονομικής ανάκαμψης και διαχείρισης των διαχρονικών προκλήσεων της Ελληνικής οικονομίας, το οποίο και αξιοποιώντας προσωπικές επαφές που απορρέουν από την μακροχρόνια επαγγελματική πορεία όσων συμμετέχουμε στις Ομάδες Διαλόγου Ενεργών Πολιτών, επιλέξαμε να παρουσιάσουμε αρχικά σε αξιωματούχους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, σε μέλη του Κογκρέσου και της Γερουσίας, σε διαμορφωτές της αμερικανικής κοινής γνώμης, σε αμερικανικά ΜΜΕ καθώς και σε προσωπικότητες από διεθνή think tanks και στελέχη διεθνών επενδυτικών οργανισμών.
Θέσαμε ως αρχική προτεραιότητα να ακούσουμε και να κατανοήσουμε τις θέσεις και τις προτάσεις των συνομιλητών μας. Όλοι ανεξαιρέτως επιβεβαίωσαν την πεποίθησή μας ότι δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να περιμένουμε, τονίζοντας ότι η έλλειψη μίας ξεκάθαρης στρατηγικής υλοποίησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ενός αποτελεσματικού συστήματος δικαιοσύνης, διαφάνειας, ισονομίας και ευνομίας, αλλά και η αδυναμία ή ανικανότητα να δημιουργήσουμε και κυρίως να εφαρμόσουμε ένα σύγχρονο, σταθερό νομικό πλαίσιο επιχειρηματικότητας και φορολογίας, μας οδηγούν σε ένα καταστροφικό αδιέξοδο, συνθλίβοντας την όποια προστιθεμένη αξία της Ελλάδας σε γεωπολιτικό, γεωοικονομικό και γεωστρατηγικό επίπεδο.
Ειδικότερα εισπράξαμε τα ακόλουθα κυρίως μηνύματα:
Όσον αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, υπογραμμίστηκε από όλους τους συνομιλητές μας ότι είναι αναγκαία η δέσμευση και η αξιόπιστη τήρηση των όποιων συμφωνηθέντων μέτρων από πλευράς Ελλάδας.
Οφείλουμε να ξεπεράσουμε τη λογική μίας αποσπασματικής προσπάθειας και να υπάρχει σε αυτό που θα επιλέξουμε συνέχεια και συνέπεια ώστε η χώρα μας να αποκτήσει ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο.
Οι συνομιλητές μας υπογράμμισαν ότι σε μία περίοδο όπου οι ΗΠΑ καλούνται να στηρίξουν αρκετές συμμάχους χώρες με προγράμματα και παρεμβάσεις, η διατήρηση της σημαντικής στήριξης προς την Ελλάδα, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συνέπεια της χώρας μας και την αξιοπιστία της να εφαρμόσει και να αξιοποιήσει τελικά τις αναγκαίες λύσεις – εργαλεία.
Τονίστηκε ότι θα πρέπει να μην διαταραχτούν οι γεωπολιτικές ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή και να διατηρηθούν οι διαχρονικές συνεργασίες και συμμαχίες, ενώ σημειώθηκε η ανάγκη εξασφάλισης της ενεργειακής «ανεξαρτησίας» της χώρας μας μέσα από τη στρατηγική εξασφάλισης εναλλακτικών πηγών προμήθειας.
Τέλος, όλοι συμφώνησαν και υπογράμμισαν την σημασία που αποδίδουν στην συνεργασία και την πολύ-επίπεδη σχέση των ΗΠΑ με την Ελλάδα, χαρακτηρίζοντας την χώρα μας ως πολύτιμο σύμμαχο στην ευρύτερη περιοχή.
Στο πλαίσιο αυτό, τονίσαμε ότι είναι αναγκαίο να αναβιώσει ο διακρατικός διάλογος μέσα από την ενίσχυση του «Economic and Commercial Cooperation Committee» για οικονομική και εμπορική συνεργασία, μέσα από το οποίο οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να παράσχουν τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα σε θέματα ενεργειακής πολιτικής και αποδοτικότητας (energy policy & efficiency), ψηφιακής οικονομίας, πάταξης της διαφθοράς, αναδιοργάνωσης του φορολογικού συστήματος και αναδιάρθρωσης της φορολογικής διοίκησης.
ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Το Οικονομικό Πρόγραμμα που είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε αντανακλά όλα όσα ως χώρα έχουμε πετύχει, τα αίτια όσων μέτρων δεν έχουν αποδώσει, τις στρεβλώσεις που είναι απολύτως αναγκαίο να αντιμετωπίσουμε και τις πρακτικές – τακτικές κινήσεις ώστε να ξεπεράσουμε τις απόψεις που μπορεί να έχει ο οποιοσδήποτε για κάθε ειδικό τομέα της οικονομίας, προχωρώντας σε μία ολιστική στρατηγική προς όφελος όλης της οικονομίας.
Με την εφαρμογή των προηγούμενων μνημονίων, οι κυβερνήσεις επέβαλαν μέτρα λιτότητας που δεν άφηναν κανένα περιθώριο για ανάπτυξη. Βαθιά μας πεποίθηση είναι ότι η λιτότητα μπορεί να συνυπάρξει με την ανάπτυξη, εφόσον η εφαρμογή και τήρηση των μέτρων γίνει με ορθολογικό τρόπο “νοικοκυρέματος” που να μην κανιβαλίζει τελικά την ανάπτυξη. Μπορεί και πρέπει να καταρριφθεί η αντίληψη ότι η λιτότητα και η ανάπτυξη είναι αντικρουόμενες έννοιες. Βασικός άξονας του προτεινόμενου προγράμματος είναι συνεπώς η εξισορρόπηση μέτρων δημοσιονομικής ανάκαμψης και ανάπτυξης.
Το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που συζητήσαμε χωρίζεται σε δύο βασικές κατευθύνσεις: τα βραχυπρόθεσμα και μέσο-μακροπρόθεσμα μέτρα.
Πιο αναλυτικά, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα θα υλοποιηθούν μέσα σε ένα πρόγραμμα 100 ημερών που θα αποτελέσει ένα «ηλεκτροσόκ κινήτρων», που περιλαμβάνει ανάμεσα σε άλλα:
Μηδενικό φορολογικό συντελεστή για νεοφυείς επιχειρήσεις (tax holiday) για διάστημα 5 ετών και αναλογικές με τα όποια έσοδα ασφαλιστικές εισφορές
Φόρος 12,5% για όλες τις επιχειρήσεις – με κατάργηση της φορολογίας μερίσματος
Εφαρμογή αναπτυξιακού νόμου που θα εστιάζει σε κρατικές επιχορηγήσεις – “grants”, ώστε να παρέχει επενδυτικά κίνητρα με έμφαση στις ευαίσθητες περιοχές όπως την Ήπειρο και την Δυτική Μακεδονία
Άμεση απλοποίηση των διαδικασιών για την έναρξη μίας επιχείρησης
Άνοιγμα όλως των επαγγελμάτων με διάταξη νόμου
Για να εφαρμοστούν ορισμένα από τα παραπάνω, θα πρέπει να υπάρξει άμεση διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να συζητηθεί η άρση περιορισμών για τον ανταγωνισμό και την κρατική βοήθεια.
Το πακέτο μεταρρυθμίσεων που αφορά τα μέσο-μακροπρόθεσμα μέτρα θα είναι μέρος μίας δανειακής σύμβασης η οποία θα προβλέπει ένα δανεισμό της τάξεως των 30-50 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα αφορούν την κάλυψη των σημερινών αναπτυξιακών αναγκών της Ελλάδος (δημόσιες επενδύσεις, εργαλεία για την παροχή κινήτρων σε επιχειρηματίες και προγράμματα επανένταξης ανέργων) και θα αποτελέσουν καταλύτη πραγματικής ανάπτυξης – ικανής να αποπληρώσει με συνέπεια τις δανειακές υποχρεώσεις σε βάθος χρόνου.
Για να το πετύχουμε αυτό, είναι αναγκαία η επιμήκυνση της ωρίμανσης των δανείων για 50 χρόνια, καθώς και το πάγωμα αποπληρωμής επιτοκίων (grace period) για 8 έτη. Θα πρέπει να υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα κάθε χρόνο, αλλά με μεγαλύτερη επιείκεια για τα πρώτα 2 χρόνια λόγω των ειδικών συνθηκών της οικονομίας.
Προϋπόθεση θα είναι σαφώς η σύμφωνη γνώμη των θεσμών αλλά και της πλειοψηφίας όλων των πολιτικών κομμάτων της χώρας μας που θα πρέπει να εγγυηθούν την τήρηση μιας τέτοιας συμφωνίας έτσι ώστε αυτή να καταλήξει σε μία ουσιαστική και μακρόπνοη συνεργασία μέσα σε πνεύμα εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας.
Η υλοποίηση του νέου μοντέλου οικονομικής ανάκαμψης περιλαμβάνει τον ορισμό εξειδικευμένων και υπερκομματικών υπευθύνων, οι οποίοι και θα αποτελέσουν το κεντρικό όργανο παρακολούθησης και συντονισμού του έργου. Παράλληλα, κάθε Υπουργείο θα φιλοξενεί μία ανεξάρτητη ομάδα τεχνοκρατών που θα βοηθούν τους δημόσιους λειτουργούς στην διεκπεραίωση του έργου τους για όση περίοδο χρειάζεται να υλοποιηθεί το νέο οικονομικό μοντέλο. Στο σημείο αυτό είναι ανάγκη να τονισθεί ότι όλα τα επιμέρους μέτρα και ρυθμίσεις θα πρέπει να στηρίζονται στην εμπειρία του δημόσιου προσωπικού και στην παροχή σ’ αυτό αξιακών κινήτρων για την ενεργοποίηση και συμμετοχή του ώστε να εξασφαλισθεί και η απαραίτητη συναίνεσή του στο συνολικό έργο.
Πιστεύουμε ότι το προτεινόμενο Οικονομικό Πρόγραμμα μπορεί να αποτελέσει βάση μίας νέας διαπραγμάτευσης αλλά και μίας εκ βάθρων δίκαιης και ουσιαστικής οικονομικής ανάπτυξης ικανής να οδηγήσει σε κοινωνική πρόοδο και ασφάλεια.
Βαθιά μας πεποίθηση είναι ότι μόνο ένα τέτοιο αξιόπιστο και ολοκληρωμένο πρόγραμμα μπορεί να αποφέρει τη μέγιστη δυνατή ευελιξία από πλευρά των θεσμών, ώστε να προχωρήσει επιτέλους η χώρα μας μπροστά, αφήνοντας βαρίδια και κόκκινες γραμμές που τελικά προστατεύουν ιδεοληψίες του χθες και όχι το αύριο της κοινωνίας μας.
Γιάννος Γραμματίδης
Προϋπόθεση θα είναι σαφώς η σύμφωνη γνώμη των θεσμών αλλά και της πλειοψηφίας όλων των πολιτικών κομμάτων της χώρας μας που θα πρέπει να εγγυηθούν την τήρηση μιας τέτοιας συμφωνίας έτσι ώστε αυτή να καταλήξει σε μία ουσιαστική και μακρόπνοη συνεργασία μέσα σε πνεύμα εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας.
Η υλοποίηση του νέου μοντέλου οικονομικής ανάκαμψης περιλαμβάνει τον ορισμό εξειδικευμένων και υπερκομματικών υπευθύνων, οι οποίοι και θα αποτελέσουν το κεντρικό όργανο παρακολούθησης και συντονισμού του έργου. Παράλληλα, κάθε Υπουργείο θα φιλοξενεί μία ανεξάρτητη ομάδα τεχνοκρατών που θα βοηθούν τους δημόσιους λειτουργούς στην διεκπεραίωση του έργου τους για όση περίοδο χρειάζεται να υλοποιηθεί το νέο οικονομικό μοντέλο. Στο σημείο αυτό είναι ανάγκη να τονισθεί ότι όλα τα επιμέρους μέτρα και ρυθμίσεις θα πρέπει να στηρίζονται στην εμπειρία του δημόσιου προσωπικού και στην παροχή σ’ αυτό αξιακών κινήτρων για την ενεργοποίηση και συμμετοχή του ώστε να εξασφαλισθεί και η απαραίτητη συναίνεσή του στο συνολικό έργο.
Πιστεύουμε ότι το προτεινόμενο Οικονομικό Πρόγραμμα μπορεί να αποτελέσει βάση μίας νέας διαπραγμάτευσης αλλά και μίας εκ βάθρων δίκαιης και ουσιαστικής οικονομικής ανάπτυξης ικανής να οδηγήσει σε κοινωνική πρόοδο και ασφάλεια.
Βαθιά μας πεποίθηση είναι ότι μόνο ένα τέτοιο αξιόπιστο και ολοκληρωμένο πρόγραμμα μπορεί να αποφέρει τη μέγιστη δυνατή ευελιξία από πλευρά των θεσμών, ώστε να προχωρήσει επιτέλους η χώρα μας μπροστά, αφήνοντας βαρίδια και κόκκινες γραμμές που τελικά προστατεύουν ιδεοληψίες του χθες και όχι το αύριο της κοινωνίας μας.
Γιάννος Γραμματίδης
