Κοινή συνέντευξη Τύπου του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο ομόλογό του, Αχμετ Νταβούτογλου
Αχμέτ Ναβούτογλου:
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου στην Ελλάδα και ενώ ήταν ο κ. Τσίπρας αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είχα τη δυνατότητα να συναντηθώ μαζί του. Είχαμε μια άκρως αποδοτική συνομιλία. Επιπλέον, ανταλλάξαμε συγχαρητήρια τηλεφωνήματα και ακολούθησε μια πολύ “περιεκτική” συνομιλία στη Νέα Υόρκη. Η σημερινή επίσκεψη του, έδωσε δύο μηνύματα : ένα περιβαλλοντικό και ένα αθλητικό.
Το πρώτο αφορά τους σεισμούς που σημειώθηκαν ταυτόχρονα στην Ελλάδα και στην Τουρκία, δύο μέρες πριν, ο ένας στη θάλασσα του Μαρμαρά και ο άλλος στη θάλασσα του Ιονίου. Σα να ήθελαν οι ίδιοι οι σεισμοί, πριν την επίσκεψη Τσίπρα, να μας θυμίσουν το εξής : Η μοίρα της Τουρκίας και της Ελλάδας είναι κοινή. Μία κοινή καταστροφή, όπως είναι οι σεισμοί, επηρεάζει και τις δύο χώρες. Ως εκ τούτου, (αυτοί οι οιωνοί) μας υποδεικνύουν να συμπεριφερθούμε λαμβάνοντας οπωσδήποτε υπόψη αυτή την κοινή μοίρα. Χθες, στην Κωνσταντινούπολη, δόθηκε ένα αθλητικό μήνυμα με το φιλικό αγώνα, μεταξύ των εθνικών ομάδων Τουρκίας και Ελλάδος. Η λήξη του αγώνα με σκορ 0-0 δε στενοχώρησε κανέναν, δεν είχε νικητές και ηττημένους. Κι αυτό έδειξε ότι όταν κάτι γίνεται με κοινό πνεύμα και χαρά, και στη χαρά και στη λύπη, οι δύο πλευρές θα είναι στο τέλος ευτυχείς.
Ο λόγος που τα αναφέρω αυτά είναι ο εξής :
Από τις προβληματικές ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να προκύψουν οπαδοί ένθεν κακείθεν, δηλαδή οπαδοί της ομαλότητας και προβοκάτορες. Και μάλιστα, και στην Ευρώπη και στον κόσμο μπορεί να προκύψουν ορισμένοι που θα επιδιώξουν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις σχέσεις προς ίδιον όφελος. Αλλά εμείς ως αρμόδιοι κρατικοί αξιωματούχοι σε Αθήνα και Άγκυρα, αντί να ακολουθήσουμε τις προκαταλήψεις των συγκεκριμένων κύκλων, είμαστε υποχρεωμένοι να οικοδομήσουμε μία φιλία στη βάση των σχέσεων καλής γειτονίας και σταθερής φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Υπό αυτό το πρίσμα, αποδίδω ιδιαίτερη σημασία στην επίσκεψη του κ. Τσίπρα.
Είναι σημαντικό να έχουμε αμοιβαία κατανόηση και να συνομιλούμε με ειλικρίνεια και ευθύτητα για τα υφιστάμενα ζητήματα. Θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου διότι στις συνομιλίες που είχαμε τόσο εμείς όσο και οι αντιπροσωπείες μας, αυτό κατέστη ορατό. Υπήρξε δυνατότητα μιας πολύ καλής επικοινωνίας και διαλόγου. Σε γενικά πλαίσια, ανταλλάξαμε απόψεις για το πώς προσεγγίζουμε τα ζητήματα.
Όπως υπογράμμισα και κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μας οι τομείς συνεργασίας είναι τέσσερεις. Ως δύο γειτονικές χώρες, που μοιράζονται την ίδια ιστορία και γεωγραφία, ακόμα και τον ίδιο καφέ, αποφασίσαμε να οικοδομήσουμε εκ νέου τις σχέσεις μας με θετικό πρόσημο.
Καταλήξαμε ότι θα ήταν ιδανικό να οδηγήσουμε τις σχέσεις των δύο χωρών σε ένα πιο ολοκληρωμένο επίπεδο, σε τομείς, όπως ο τουρισμός, η ενέργεια, το εμπόριο, η οικονομία και βεβαίως οι μεταφορές. Είθε μια μέρα να μπορέσουμε να συνταξιδέψουμε με υπερταχεία από την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη και με φέριμποτ από τη Σμύρνη στη Θεσσαλονίκη.
Στο πλαίσιο αυτό, αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε στην Τουρκία, δεδομένου ότι είναι η σειρά της, την πρώτη εβδομάδα του προσεχούς Φεβρουαρίου την 4η Σύνοδο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας που είχε συσταθεί το 2013. Θα ήθελα επ’ ευκαιρία να το ανακοινώσω στην κοινή γνώμη της Ελλάδας και της Τουρκίας. Τη θάλασσα και τη γη που μνημονεύονται σήμερα λόγω της διέλευσης των προσφύγων, μπορούμε να τις μετατρέψουμε σε μια γεωγραφία, εμπλουτισμένη με τον αμοιβαίο τουρισμό.
Οικοδομώντας τις σχέσεις μας με θετικό πρόσημο, ως προς το δεύτερο τομέα συζητούμε με αμοιβαία κατανόηση τα ζητήματα, που κάποιοι στήριζαν παλαιόθεν και κάποιοι ξεκίνησαν να στηρίζουν πρόσφατα. Τα ζητήματα στο Αιγαίο, το Κυπριακό… Όποια κι αν είναι αυτά τα ζητήματα, ως δύο χώρες με περισσότερα κοινά κέρδη από τα οφέλη των συγκρούσεων, μπορούμε να συζητήσουμε για όλα αυτά, στο πλαίσιο των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπό το βάρος του παρελθόντος των δύο χωρών.
Πριν λίγες μέρες δέχθηκα αντιπροσωπεία από την Ίμβρο. Και κάθε φορά που επισκέπτομαι την Αθήνα συναντώ τους Ρωμιούς πολίτες μας που διατηρούν την τουρκική υπηκοότητα κι έχουν φύγει από την Τουρκία. Συζητήσαμε από κοινού το πλαίσιο των θέσεών μας. Μπορούμε να επιλύσουμε τα προβλήματά μας, το καθένα χωριστά, ως λαοί, δίνοντας προτεραιότητα στις ομορφιές της γειτονίας μας.
Στο σημείο αυτό, οι διερευνητικές συνομιλίες για το Αιγαίο έφθασαν σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Αλλά δε δόθηκε η δυνατότητα να φθάσουμε σε ένα ακόμα καλύτερο σημείο λόγω των εκλογών σε Ελλάδα και Τουρκία.
Σήμερα, θα χρησιμοποιήσω και πάλι τις χθεσινές δηλώσεις του αξιότιμου κ. Τσίπρα. Αντί να ρίχνουμε πάσες ο ένας στον άλλο, όπως έκαναν χθες οι εθνικές μας ομάδες, θα πρέπει να δοκιμάσουμε να καταλήξουμε από κοινού σε ένα σκορ, σε ένα αποτέλεσμα. Πρέπει να καλύψουμε τις αποστάσεις σε όλα αυτά τα ζητήματα. Στην Κύπρο, υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας. Οι συνομιλίες συνεχίζονται εντατικά. Ως Τουρκία και Ελλάδα, κοινή μας θέση είναι η θετική συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις.
Ως προς το τρίτο τομέα συνεργασίας, Τουρκία και Ελλάδα έχουν κοινή στάση ως προς το μέλλον της ευρωπαϊκής ηπείρου και ως προς την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκία στην ΕΕ. Η Ελλάδα υποστηρίζει την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, τους ευχαριστώ. Τα τελευταία χρόνια σε αρκετά θέματα υπήρξαν καθοδηγητές των εξελίξεων. Στο κρίσιμο αυτό στάδιο, πιστεύουμε ότι η Ελλάδα θα ενισχύσει την υποστήριξή της, ως προς την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Διότι η ευρωπαϊκή ήπειρος είναι κοινή ήπειρος όλων μας και η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ θα ενισχύσει τη δύναμη της τελευταίας στη Μεσόγειο και κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε κοινή προσέγγιση με την Ελλάδα, στο να υπάρξει μια σοβαρή συνεργασία σε σχέση με τα προβλήματα της Ευρώπης.
Σχετικά με τον τέταρτο τομέα, αυτός αφορά διεθνή και περιφερειακά προβλήματα. Τα περιφερειακά ζητήματα που συζητήσαμε αφορούν τα Βαλκάνια, που είναι η κοινή μας περιφέρεια. Για να είναι τα Βαλκάνια μια ήσυχη, ειρηνική περιοχή, και να μη ζήσουν εκ νέου τα δεινά της δεκαετίας του 1990, είμαστε της άποψης ότι πρέπει να υπάρξει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ένα πεδίο διαβουλεύσεων. Μοιραζόμαστε μια κοινή μοίρα, όσον αφορά τα θέματα που μπορεί να προκύψουν για ολόκληρη την Ευρώπη, και ειδικότερα την Ελλάδα και την Τουρκία από τις περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου, όπως η προσφυγική κρίση που προέκυψε τελευταία.
Πραγματοποιούμε πολλές συζητήσεις για το προσφυγικό ζήτημα. Στην πραγματικότητα δεν είναι προσφυγικό το ζήτημα. Επρόκειτο για ζήτημα της Συρίας – της πίεσης των τρομοκρατικών ομάδων που προέκυψαν με το τρομοκρατικό καθεστώς στη Συρία. Αν δεν υπήρχαν αυτοί, οι πρόσφυγες δεν θα αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους. Συνεπώς, το μεγάλο αυτό ανθρωπιστικό ζήτημα που επιβεβαιώνεται με την άψυχη σορό του μικρού Αϊλάν και απασχολεί την παγκόσμια επικαιρότητα σήμερα, δεν είναι πρόβλημα της Τουρκίας. Και δεν είναι πρόβλημα ούτε της Ελλάδας. Ούτε η Τουρκία ούτε και η Ελλάδα φέρουν καμία ευθύνη για το προσφυγικό πρόβλημα. Κανείς δεν μπορεί να περάσει το πρόβλημα στους ώμους της Τουρκίας και της Ελλάδος για την τραγωδία που συμβαίνει στο Αιγαίο, λησμονώντας τις ευθύνες των Ηνωμένων Εθνών, τους Συμβουλίου Ασφαλείας.
Όσο το θέμα αφορά τους πρόσφυγες, το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεσμεύει και την Τουρκία αλλά και την Ευρώπη. Όταν γίνεται λόγος για οικουμενικά δικαιώματα, κανείς δεν έχει δικαίωμα να λέει “Αφού τα υπερασπιστούμε, το βάρος να το αναλάβει η Τουρκία και εμείς να εμείς απλά να μιλάμε γι’ αυτά ως εκπρόσωποί τους”.
Η Τουρκία, ομοίως και η Ελλάδα είναι θύματα του προβλήματος της Συρίας, όπως και οι Σύροι πρόσφυγες, και όχι δημιουργοί του. Κι εμείς ως θύματα, δηλαδή ως πλευρά που επηρεάζεται από όλα αυτά τα προβλήματα, θα συντονίσουμε μια διμερή τεχνική ομάδα στο πλαίσιο των αποφάσεων που λάβαμε σήμερα. Επιπλέον, στο διμερή αυτό μηχανισμό, με τη συμμετοχή των αρμοδίων Υπουργείων, θα συστήσουμε μια ομάδα εργασίας. Ακολούθως, αφού εξετάσουμε τα βήματα που θα γίνουν, θα καταβάλλουμε μεγάλη προσπάθεια για να παρεμποδίσουμε την ανθρώπινη τραγωδία.
Ως προς το προσφυγικό, η Γερμανίδα Καγκελάριος, κα Μέρκελ έχει διαμηνύσει και στον κ. Τσίπρα και σε μένα, την επιθυμία της να έχουμε μια τριμερή συνάντηση Γερμανίας, Τουρκίας και Ελλάδος. Θυμόμαστε πολύ καλά ότι ο πρώτος που έθεσε το θέμα ότι η Τουρκία έχει να διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο στο προσφυγικό ήταν ο ίδιος ο κ Τσίπρας και θα έλεγα, αξιότιμα μέλη του Τύπου, ότι η Ελλάδα και η Τουρκία είναι αποφασισμένες να προχωρήσουν σε μια συνεργασία μέσα σε ένα πολύ θετικό κλίμα και οι διμερείς μας συνομιλίες έχουν διεξαχθεί με το θετικότερο δυνατό τρόπο.
Στη σύνοδο του 4ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, που θα πραγματοποιηθεί τον προσεχή Φεβρουάριο. Εάν χρειαστεί, μετά χαράς να επισκεφτούμε την Ελλάδα και θα συζητήσουμε εκ νέου τα ζητήματα αυτά.
Ο Αλέξης μας απηύθυνε μια ενδιαφέρουσα πρόσκληση, να επισκεφτούμε τη Σύμη. Ίσως τις προσεχείς μέρες των συναντήσεων αυτών να μπορέσουμε να επισκεφτούμε μαζί, ή τη Σμύρνη, ή τα νησιά του Αιγαίου, ή οποιαδήποτε άλλη περιοχή. Ευχαριστώ τον Τσίπρα για την επίσκεψη και εύχομαι όλες οι συνεργίες να τελειώνουν φιλικά. Και διαβιβάζω τις ευχές μου στην Ελλάδα για τον πρόσφατο σεισμό.
Αλέξης Τσίπρας:
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Π/Θ της Τουρκίας, κ. Νταβούτογλου, για την πρόσκλησή του να επισκεφθώ την Τουρκία. Είναι γεγονός ότι οι πολιτικές εξελίξεις το προηγούμενο διάστημα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία, δεν επέτρεψαν να ανταποκριθώ στην πρόσκληση αυτή, που είναι γεγονός ότι υπήρχε εδώ και καιρό. Όμως νομίζω ότι η επίσκεψή μου αυτή διεξάγεται σε μία κρίσιμη στιγμή, με ενδιαφέρουσες αλλά και ανησυχητικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, που αφορούν όμως την Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο.
Θα αναφερθώ σ’ αυτές τις εξελίξεις, όμως επιτρέψτε μου να πω ότι η επίσκεψη αυτή σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου, ελπιδοφόρου, θα έλεγα, κύκλου στις σχέσεις των δύο χωρών, όπου, ευελπιστούμε, μέσα από τον ουσιαστικό εποικοδομητικό διάλογο να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της εποχής μας. Και πιστεύω ότι Ελλάδα και Τουρκία, ως γείτονες, έχουν κάθε συμφέρον να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τις προκλήσεις αυτές, να αναδείξουν τις μεγάλες δυνατότητες της ευρύτερης περιοχής και να έχουν οφέλη για τους δύο λαούς.
Και θα έλεγα ότι αυτή η ουσιαστική συνεργασία μπορεί να μετατρέψει και την ισορροπία στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. Έχουμε κοινά συμφέροντα, τα οποία πρέπει να αξιοποιήσουμε. Ωστόσο πρέπει να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν και ανοιχτά θέματα. Ανοιχτά θέματα, όμως, που πρέπει να συζητούνται με ειλικρίνεια και να υπάρχει σύνθεση. Πριν από λίγο, Αχμέτ, αναφέρθηκες στο χθεσινό ποδοσφαιρικό αγώνα. Ήταν ένα ενδιαφέρον παιχνίδι. Όμως δεν είχε σκορ. Μπορεί κάποιοι να λένε ότι το ισόπαλο αποτέλεσμα ήταν ενταγμένο στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών. Ωστόσο, πρέπει να ομολογήσω, ότι τόσο εγώ, όσο και ο Αχμέτ είμαστε λάτρεις του επιθετικού, δημιουργικού, εμπνευσμένου ποδοσφαίρου και θέλουμε οι σχέσεις των δύο χωρών να μην έχουν αυτόν τον χαρακτήρα της ανταλλαγής πασών, για να αλλάξουμε και να ροκανίσουμε το χρόνο, αλλά να έχουμε και την ιδιαιτερότητα και την τόλμη να παίρνουμε πρωτοβουλίες. Πρωτοβουλίες προς όφελος των δύο λαών.
Έλεγα ότι το ταξίδι μου αυτό διεξάγεται σε μία κρίσιμη περίοδο. Σε μια περίοδο που οι προσφυγικές μεταναστευτικές ροές έχουν δημιουργήσει συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης στη θάλασσά μας, στο Αιγαίο, όσο όμως και σε μία περίοδο που ο θρησκευτικός φανατισμός, η τρομοκρατία, δημιουργούν ένα εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή. Έχουμε λοιπόν κάθε λόγο να συνεργαστούμε προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτές τις απειλές και αυτές τις προκλήσεις.
Η Τουρκία είναι μία χώρα που τα τελευταία χρόνια έχει σηκώσει ένα δυσβάσταχτο βάρος, εξαιτίας των προσφυγικών ροών, που οφείλονται στις πολεμικές συγκρούσεις στη Συρία, που οφείλονται στις βόμβες, στις επεμβάσεις, στην τρομοκρατία. Και πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να αντιμετωπίσουμε από κοινού ένα πρόβλημα το οποίο δεν είναι τουρκικό, αλλά ούτε και ελληνικό
Ταυτόχρονα η Ελλάδα, τους τελευταίους οχτώ μήνες, έχει δεχθεί τεράστιες ροές προσφύγων στα ελληνικά νησιά, οι οποίοι έχουν σαν κεντρικό στόχο όχι να μείνουν σ’ αυτά, όχι να μείνουν στην Ελλάδα, αλλά να πάνε και στην Κεντρική Ευρώπη. Η Τουρκία έχει σηκώσει το βάρος της φιλοξενίας περίπου 2,5 εκατ. Σύρων προσφύγων. Από την Ελλάδα τους τελευταίους μήνες έχουν εισέλθει περίπου 650.000 πρόσφυγες. Οι λαοί μας, οι αρχές μας, υποδέχθηκαν αυτούς τους ανθρώπους με φιλότιμο και γενναιοδωρία.
Ωστόσο, χρειαζόμαστε περισσότερα βήματα συντονισμού, συνεννόησης, προκειμένου να χτυπήσουμε αποτελεσματικά τα δίκτυα των διακινητών, αυτών δηλαδή που διαπράττουν μία ύβρη απέναντι στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Προκειμένου να κερδίσουν χρήματα, θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, Δεν διστάζουν να θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και δυστυχώς η πρώτη υποχρέωση που έχουμε, τόσο η Ελλάδα, όσο και η Τουρκία, είναι να σταματήσει αυτό το ανθρώπινο δράμα, η ανθρωποθυσία στα νερά του Αιγαίου. Είναι η ανθρωπιστική μας υποχρέωση και σ’ αυτήν την υποχρέωση πρέπει να ανταποκριθούμε.
Επαναλαμβάνω ότι η κρίση αυτή είναι σαφώς μια διεθνής κρίση. Καμιά χώρα δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνη της. Γι’ αυτό οι συνομιλίες Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας για ένα συγκροτημένο σχέδιο δράσης, διαχείρισης των προσφυγικών ροών, έχουν καίρια σημασία για όλους μας. Τόσο για τη διαχείριση των ροών εντός της τουρκικής ενδοχώρας, πριν φτάσουν στις ακτές, όσο και για τη νόμιμη επανεγκατάσταση των προσφύγων σε τρίτες χώρες. Πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες για μια συμφωνία η οποία θα έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Και καμία συμφωνία δε θα έχει βεβαίως ουσιαστικό αποτέλεσμα αν και η Ευρώπη δε θελήσει να αναλογιστεί την ευθύνη της και να αναλάβει μέρος του βάρους, διότι η διαδικασία της μετεγκατάστασης θα πρέπει να είναι μια διαδικασία αξιόπιστη και αποτελεσματική, ώστε να δοθούν κίνητρα στους πρόσφυγες να αποφεύγουν τη διαδικασία της μετάβασής τους μέσα από παράνομα κανάλια και διόδους, -δηλαδή την εκμετάλλευσή τους από τους διακινητές- και να τους δώσουμε την ελπίδα ότι θα έχουν τη δυνατότητα , αργά ή γρήγορα, μιας νόμιμης οδού μετάβασης προς τις χώρες προορισμού.
Από πλευράς μας, στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο της συνεργασίας Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης και των διμερών μας σχέσεων, αποφασίσαμε να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας σε επίπεδο Υπουργείων Εξωτερικών, Μετανάστευσης και Προστασίας του Πολίτη, διαμορφώνοντας επιτροπές που θα αρχίσουν συναντήσεις άμεσα. Σήμερα άλλωστε είναι εδώ στην Τουρκία ο Αρχηγός του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος, ο οποίος με τον Τούρκο ομόλογό του συμφώνησε σε νέα μέτρα για ενίσχυση της επικοινωνίας και του συντονισμού των δύο Αρχών.
Συζητήσαμε παράλληλα για την ανάγκη εντατικής εφαρμογής του διμερούς πρωτοκόλλου επανεισδοχής και την προώθηση της συμφωνίας επανεισδοχής Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος μας δεν μπορεί να είναι παρά να αντιμετωπίσουμε τα εγκληματικά αυτά δίκτυα και να μπορέσουμε να βρούμε μία λύση, μία λύση ουσιαστικής αντιμετώπισης των ροών και του προσφυγικού προβλήματος.
Ασφαλώς και στη διάρκεια των συζητήσεών μας κουβεντιάσαμε και τα, για πολλά χρόνια, ανοιχτά θέματα ανάμεσα στις δύο χώρες. Το γεγονός ότι ο Αχμέτ επανεξελέγη πριν από λίγες ημέρες και, στην Ελλάδα, η κυβέρνηση επανεξελέγη πριν από λίγους μήνες, μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε έναν κοινό ορίζοντα 4 χρόνων μπροστά μας. Συμφωνήσαμε λοιπόν ότι έχουμε πολύ χρόνο μπροστά μας, γι’ αυτό πρέπει να κάνουμε γρήγορα. Γιατί όταν κανείς έχει χρόνο μπροστά του, μπορεί να φαντάζεται, να οραματίζεται με μεγαλύτερη άνεση τα επόμενα βήματα, Ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να καθυστερήσει.
Θα προχωρήσουμε λοιπόν στις προσπάθειες να ενθαρρύνουμε τις δύο κοινότητες, ώστε να υπάρχει μία δίκαιη και βιώσιμη λύση στο κυπριακό πρόβλημα. Και θέλω να σας πως ότι εγώ είμαι 41 ετών και τα τελευταία 41 χρόνια, απ’ όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, ακούω στις ειδήσεις ότι πρέπει να βρούμε μία δίκαιη και βιώσιμη λύση στο κυπριακό πρόβλημα. Πιστεύω ότι είμαστε μπροστά σε μία ευκαιρία. Δε θέλω να είμαι περισσότερο αισιόδοξος από όσο θα έπρεπε. Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος. Πιστεύω όμως ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε στην κατεύθυνση της λύσης. Μιας λύσης που για να είναι δίκαιη πρέπει να είναι βάσει των αποφάσεων του ΟΗΕ και εντός του πλαισίου του ευρωπαϊκού κεκτημένου. που θα επιτρέπει στην επανενωμένη ομοσπονδιακή Κύπρο να κατοχυρώνει την ασφάλεια όλου του λαού της, των ελληνοκυπρίων, των τουρκοκυπρίων και των άλλων κοινοτήτων, με σύγχρονους όρους. Μία λύση, που για να είναι βιώσιμη, επίσης. και να γίνει αποδεκτή από όλους και κυρίως από τον κυπριακό λαό, πρέπει να είναι λύση χωρίς τρίτους εγγυητές. Βεβαίως μέσα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας, που όλοι έχουν υποχρέωση να συνδιαμορφώσουμε.
Βεβαίως και συζητήσαμε και το θέμα των αυξημένων παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου τα τελευταία δύο χρόνια και για τη συχνή μη τήρηση κανόνων ασφαλούς διέλευσης από τουρκικά πλοία. Άκουσα τον Τούρκο Π/Θ, άκουσα τις απόψεις του, υποσχέθηκα να τα ξανασυζητήσουμε αυτά, έχοντας και πιο συγκεκριμένα στοιχεία. Μόνο μέσα από το διάλογο και την αληθινή αντιπαράθεση θέσεων θα μπορούσαμε αυτά τα θέματα να τα αντιμετωπίσουμε, έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι στόχος είναι να βρούμε λύσεις. Λύσεις που δεν μπορεί παρά να έχουν σα στόχο την ασφάλεια και τη συνεργασία στο Αιγαίο.
Παράλληλα, συμφωνήσαμε να εντείνουμε τις προσπάθειες μας στο δίαυλο για ευρύτερα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, πέρα από το να έρχονται ισόπαλα τα ποδοσφαιρικά παιχνίδια ανάμεσα στις ομάδες μας. Μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ουσιαστικές αποφάσεις για την ανάπτυξη του εμπορίου, των μεταφορών, των συγκοινωνιών, γιατί όχι μιας ταχείας σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινούπολης, γιατί όχι μιας ακτοπλοϊκής σύνδεσης Σμύρνης-Θεσσαλονίκης, γιατί όχι και μέτρα πολύ συγκεκριμένα σε ότι αφορά τον ενεργειακό τομέα.
Η κοινή μας αντίληψη είναι πως το Αιγαίο πρέπει να είναι μία θάλασσα εμπορίου, τουρισμού, πολιτιστικών και μορφωτικών ανταλλαγών. Το Αιγαίο πρέπει να είναι μία θάλασσα συνεργασίας. Οι δύο λαοί έχουν μόνο να κερδίσουν αν εντείνουμε την προσπάθεια για μια ειλικρινή και γόνιμη συνεργασία.
Σ’ αυτά τα πλαίσια βεβαίως θα χαρώ να ξανάρθω σύντομα στην Τουρκία, στο πλαίσιο της 4ης Διακυβερνητικής Συνάντησης, που θα γίνει τις πρώτες μέρες του Φλεβάρη, αλλά βεβαίως θα χαρώ πολύ να συναντήσω τον ομόλογό μου Αχμέτ, τόσο στις Βρυξέλλες, στη συνάντηση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας, σε μια συζήτηση που πρέπει να γίνει και η Ελλάδα θα μπει αρωγός στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, όσο όμως και στην Ελλάδα, οποτεδήποτε το θελήσει, είτε στην Αθήνα, είτε σε κάποιο άλλο μέρος που θα θελήσει να βρει χρόνο για διακοπές. Και μου εκμυστηρεύτηκε ότι ένα από τα αγαπημένα του μέρη για διακοπές είναι η Σύμη. Τον καλωσόρισα λοιπόν να έρθει και του ευχήθηκα να μπορέσει να βρει χρόνο και θα είναι καλοδεχούμενος και αυτός και η οικογένειά του. Η Ελλάδα είναι μία φιλόξενη χώρα και ο ελληνικός λαός είναι ένας λαός που τρέφει αισθήματα φιλίας και αδελφοσύνης για τον τουρκικό λαό και πιστεύω ότι και ο τούρκικος λαός τρέφει αντίστοιχα συναισθήματα για τους Έλληνες. Έχουμε λοιπόν κάθε λόγο αυτά τα αισθήματα να τα ενισχύσουμε το επόμενο διάστημα
Ερωτήσεις
Ερώτηση της δημοσιογράφου Σεμά Τσετίν από το κανάλι Haberturk TV
Η ερώτηση αφορά τον φιλοξενούμενο Πρωθυπουργό. Στις σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ θα ξεκινήσει μια νέα εποχή.
Το πρώτο ερώτημά μου είναι σχετικά με το άνοιγμα των κεφαλαίων για την Τουρκία και το μπλοκάρισμα από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Εσείς, ως Ελλάδα θα αναλάβετε να διαμεσολαβήσετε;
Όσον για το δεύτερο ερώτημα : Από τους Τούρκους της δυτικής Θράκης εδώ και πολύ καιρό σας έχουν γίνει κάποια αιτήματα. Για την ακρίβεια, αναμένεται να διαδραματίσετε πιο ενεργό μετά την εκλογή σας για το άνοιγμα ενός τζαμιού. Θα τους δώσετε τουλάχιστον μια καλή είδηση από την Τουρκία;
Η ερώτησή μου προς τον κ. Νταβούτογλου : Θα μεσολαβήσετε για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για τη διαμόρφωση της νέας κυβέρνησης; Στη δημόσια ατζέντα βρίσκεται από χθες το απόγευμα το ερώτημα πότε θα ανακοινωθεί η σύσταση της 64ης κυβέρνησης. Αυτή ήταν η πρώτη ερώτηση.
Πάμε στη δεύτερη… Χθες βγήκε μια ανακοίνωση και ξεκίνησε μια συζήτηση σχετικά με το αν θα γίνει χερσαία επιχείρηση στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας. Το ερώτημα είναι αν τη χερσαία επιχείρηση θα την αναλάβει η Τουρκία ή ο συνασπισμός.
Απάντηση Έλληνα Π/Θ:
Ομολογώ ότι το πρώτο σκέλος της ερώτησης σχετικά με την 24η κυβέρνηση δεν το κατάλαβα. Παρακαλώ να το επαναλάβετε αμέσως μετά την απάντηση.
Σε ότι αφορά στο θέμα της Θράκης, θα πρέπει να σας πω ότι η Θράκη είναι ένα δείγμα ειρηνικής συνύπαρξης των διαφορετικών πολιτισμών και πολιτισμικών παραδόσεων. Ως εκ τούτου πρέπει να σας πω ότι στη Θράκη υπάρχουν δεκάδες τεμένη όπου οι Έλληνες μουσουλμάνοι πολίτες έχουν να εξασκούν τις θρησκευτικές τους επιθυμίες. Αυτό για το οποίο, αν θεωρείται είδηση θετική να σας πω, αλλά δε νομίζω ότι έχει να κάνει με τη συζήτησή μας εδώ, είναι μία απόφαση την οποία η κυβέρνηση έχει λάβει και αφορά τους Έλληνες πολίτες μουσουλμάνους αλλά και επισκέπτες, αλλά και νόμιμα διαμένοντες μετανάστες που μένουν στην Ελλάδα και είναι δεκάδες χιλιάδες, είναι η δημιουργία και ενός τεμένους στην Αθήνα. Αλλά νομίζω ότι αυτό δεν έχει καθόλου να κάνει με τη Θράκη και τους Έλληνες μουσουλμάνους που ζουν εκεί και έχουν κάθε δικαίωμα στη θρησκευτική επιλογή και θρησκευτική ελευθερία.
Απάντηση Τούρκου Π/Θ :
Εμείς κάθε φορά που τίθεται ζήτημα οποιαδήποτε κατάστασης που απειλεί την ασφάλεια της Τουρκίας, όπως αναφέραμε εξαρχής, λαμβάνουμε κάθε είδους μέτρα. Είναι εμφανείς ορισμένοι σημαντικοί κίνδυνοι που προέρχονται από το καθεστώς της Συρίας και από τρομοκρατικές οργανώσεις, όχι μόνο από την Daesh (ISIS), αλλά από όλες τις τρομοκρατικές οργανώσεις που απειλούν σήμερα την ασφάλεια της χώρας στα σύνορά της. Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία, προβαίνει στα απαραίτητα βήματα και στη λήψη των απαραίτητων μέτρων, όπως έχει κάνει, ενίοτε συμμετέχοντας σε αεροπορικές επιχειρήσεις με άλλες χώρες στο πλαίσιο του Συνασπισμού και ενίοτε μονομερώς, όπως είχε πράξει στις 23 Ιουλίου για τις θέσεις της Daesh. Αν δεν επιλυθεί η κρίση στη Συρία, δεν είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν άλλα ζητήματα και κυρίως το προσφυγικό. Συνεπώς, χάνουμε τον απαραίτητο χρόνο για βήματα που μπορούν να γίνουν στο πλαίσιο του διεθνούς συνασπισμού αλλά και μονομερώς. Οι επικείμενες ανακοινώσεις μας θα θέσουν τις βάσεις. Αυτή τη στιγμή δεν είναι σωστό να ανακοινωθεί ότι πρόκειται να γίνει ένα τέτοιο βήμα.
Σχετικά με το ερώτημά σας πότε θα σχηματιστεί κυβέρνηση, χθες έλαβα την εντολή από τον αξιότιμο ΠτΔ για την τελετή ορκωμοσίας. Ελπίζω ότι σύντομα θα ολοκληρωθούν οι διεργασίες για το σχηματισμό κυβέρνησης. Σήμερα κάλεσα σε σύσκεψη την κεντρική εκτελεστική επιτροπή (ΚΕΕ) του κόμματος, και μετά τη συνάντηση με τον αξιότιμο κ. Τσίπρα θα συναντηθώ με την ΚΕΕ. Θα ανακοινώσουμε στην κοινή γνώμη την κυβέρνησή μας μετά τις διαβουλεύσεις μου αρχικά με την ΚΕΕ και κατόπιν τον ΠτΔ. Ελπίζω να ολοκληρωθεί η διαδικασία σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Ερώτηση δημοσιογράφου της ΕΡΤ, Γιάννη Φασουλά
Κύριε Πρωθυπουργέ της Τουρκίας η ελληνική πλευρά έχει θέσει πολλές φορές το θέμα της δημιουργίας hotspots μέσα στο τουρκικό έδαφος καθώς και το θέμα της μετανάστευσης. Αν συμφωνείτε κατ’ αρχήν με αυτήν την θέση προκειμένου οι πρόσφυγες που έρχονται από τη Συρία, μεγάλο το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα σας, να ταυτοποιούνται στη χώρα σας και στη συνέχεια θα αντιμετωπίσετε και το θέμα της μετεγκατάστασης.
Και το άλλο θέμα για το οποίο θα ήθελα να σας ρωτήσω είναι το θέμα της διακίνησης. Αδυνατώ να πιστέψω ότι η Τουρκική Ακτοφυλακή δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτούς τους ανθρώπους που κάνουν εμπορία ανθρώπων, στην ουσία και φθάσαμε προχθές στο σημείο να διακινούν, να μετακινούν για την ακρίβεια πρόσφυγες με πολυτελείς θαλαμηγούς στη Λέσβο. Ποια λοιπόν θα είναι τα επιπλέον μέτρα που θα λάβετε για να αντιμετωπισθεί αυτό το φαινόμενο για να μη βλέπουμε να πνίγονται καθημερινά στο Αιγαίο άνθρωποι και επίσης μικρά παιδιά?
Για τον Έλληνα Π/Θ θα ήθελα να ρωτήσω αν στη Σύνοδο Ε.Ε. – Τουρκίας θα θέσει το θέμα της ουσιαστικής ενίσχυσης της FRONTEX προκειμένου να έχουμε αποτελέσματα στο θέμα της φύλαξης?
Απάντηση Έλληνα Π/Θ:
Πρώτα απ’ όλα μου δίνετε την ευκαιρία να πω σε ότι αφορά στο πρώτο σκέλος της ερώτησης που απευθύνεται στον ομόλογό μου, ότι αυτή η έννοια που έχουμε δώσει στα κέντρα ταυτοποίησης και στα κέντρα φιλοξενίας εμείς εδώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η έννοια hotspot δεν είναι μία έννοια που τη θεωρώ, μια ορολογία μάλλον, που εγώ τη θεωρώ πολιτικά ορθή. Καταρχάς όταν δίνεις την έννοια του ενός ζεστού σημείου, καυτού σημείου, δηλαδή, τι θέλουμε να πούμε. Ότι εδώ έχουμε κάποιο σημείο όπου έρχονται κάποιοι άνθρωποι που είναι επικίνδυνοι, ή κάποιοι άνθρωποι που αποτελούν απειλή. Δε νομίζω ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούμε αυτήν την ορολογία. Οι γλώσσες μας και η ελληνική και η τουρκική, αλλά και οι ευρωπαϊκές, η αγγλική γλώσσα, για παράδειγμα, που χρησιμοποιούμε στις συνομιλίες μας, είναι αρκετά πλούσιες γλώσσες για να βρούμε την κατάλληλη ορολογία. Κέντρα φιλοξενίας, κέντρα διαπίστευσης, κέντρα ταυτοποίησης.
Εν πάση περιπτώσει. Έρχομαι στο ερώτημά σας. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, ένα πρόβλημα ροής εκατομμύριων ανθρώπων από τις εστίες τους, δεν είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να λυθεί με όρους καταστολής. Όσο ανεπτυγμένες και αν ήταν οι μέθοδοι καταστολής δε θα μπορούσαμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα, που στην ουσία είναι ένα πολιτικό πρόβλημα. Όταν έχουμε αυτήν τη στιγμή στην Τουρκία 2,5 εκατ. Πρόσφυγες, άλλους τόσους περίπου σε Λίβανο και Ιορδανία, πρέπει να αναλογιστούμε, όχι μόνο το γεγονός της ύπαρξης αυτών των ανθρώπων στην Τουρκία ή της μεταφοράς των ροών προς τα ελληνικά νησιά. Να αναλογιστούμε το πολύ απλό πράγμα. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι φεύγουν από τα σπίτια τους. Τι είναι αυτό που κάνει αυτούς τους ανθρώπους να αφήνουν τις εστίες τους, να αφήνουν τα σπίτια τους και να θέλουν να διακινδυνέψουν να πνιγούν στα νερά του Αιγαίου, να μείνουν σε ξένες χώρες, να περάσουν όλη αυτήν τη δραματική ταλαιπωρία για να φτάσουν κάποια στιγμή στον προορισμό που επιθυμούν, την Κεντρική Ευρώπη. Αυτό που τους κάνει να φεύγουν από τα σπίτια τους είναι ο πόλεμος, είναι οι επεμβάσεις, είναι η τρομοκρατία, είναι οι βόμβες που πέφτουν στα σπίτια τους. Αν δε βρούμε πολιτική λύση, διπλωματική λύση στο συριακό πρόβλημα, ότι και να κάνουμε με τη Frontex που είπατε ή με το συντονισμό, -που ούτως ή άλλως πρέπει να έχουμε συντονισμό και, ήδη, έχουμε και θα έχουμε ακόμα καλύτερο, γι’ αυτό αποφασίσαμε άλλωστε να φτιάξουμε αυτήν τη μόνιμη επιτροπή, τις ομάδες εργασίας, να είμαστε σε διαρκή και άμεση επικοινωνία- αλλά, ότι και να κάνουμε, σας διαβεβαιώ ότι αν δε λύσουμε την αιτία που γεννά το πρόβλημα, δε θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Από εκεί και πέρα είναι προφανές ότι, σε ότι αφορά την εν εξελίξει διαπραγμάτευση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας, πιστεύω ότι εκεί που πρέπει να εστιάσουμε, πέρα από την αναγκαία ενίσχυση και της Ακτοφυλακής, των συντονισμένων ενεργειών, τηςFrontex, της υλικοτεχνικής υποδομής στα κέντρα ταυτοποίησης, εκεί που πρέπει κυρίως να εστιάσουμε, είναι στη δυνατότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εν συνόλω, και δεν εξαιρώ την Ελλάδα διότι είναι μέρος των 28, να μοιραστούμε το βάρος με την Τουρκία. Και αυτό σημαίνει μία αποτελεσματική και αξιόπιστη διαδικασία μετεγκατάστασης, ώστε ένας ουσιαστικός αριθμός προσφύγων να έχει τη δυνατότητα, με το νόμιμο τρόπο, να πάει προς την Ευρώπη και να μην επιλέγει τα δίχτυα των διακινητών. Και ταυτόχρονα, εκεί πράγματι χρειάζεται ενίσχυση της αστυνόμευσηw. Να χτυπήσουμε τα δίχτυα των διακινητών. Αυτή πρέπει να είναι μια κοινή μας επιλογή, ένας κοινός μας στόχος. Και πιστεύω ότι αν συνεργαστούμε καλά, μπορούμε να το πετύχουμε.
Απάντηση Τούρκου Π/Θ:
Αγαπητέ μου φίλε κ. Τσίπρα συμμερίζομαι πλήρως την άποψη που μόλις εξέφρασες. Πρέπει να εξετάσουμε τις ρίζες του προβλήματος και να σταθούμε σε αυτές. Επειδή δεν έκανε τα αναγκαία το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, εδώ και τέσσερα έτη, εκατομμύρια άνθρωποι, νηστικοί και διψασμένοι, έχουν πάρει τους δρόμους και προσπαθούν να φθάσουν μια ώρα νωρίτερα σε μια ασφαλή περιοχή, να περάσουν στην Τουρκία και μετά ένα τμήμα εξ αυτών να μπορέσει να περάσει στην Ευρώπη. Κανείς δεν εγκαταλείπει, χωρίς λόγο, την εστία του. Σίγουρα κανείς δε θέλει να κουβαλήσει το μωρό του, έναν τρίχρονο Αιλάν και να ανοιχτεί στο Αιγαίο. Συνεπώς, ως Τουρκία και Ελλάδα, από κοινού, πρέπει να ρωτήσουμε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών «γιατί γυρίσατε τις πλάτες στην εμφάνιση του προβλήματος;» και, ως Τουρκία, να λάβουμε απαντήσεις στο ερώτημα «Αυτούς τους πρόσφυγες πώς θα τους προστατεύσετε στην Τουρκία;». Το τίμημα των αποφάσεων που δεν μπόρεσαν να ληφθούν, το πληρώνουν, όχι μόνο οι αδύναμοι, Σύροι πρόσφυγες, ως θύματα, αλλά και οι χώρες που επηρεάζονται από τα προσφυγικά προβλήματα, όπως η Ελλάδα και η Τουρκία. Η Τουρκία, η οποία φέρει το βάρος, απευθύνει έκκληση για την επίλυση του προβλήματος. Σε μια στιγμή που ατονούν οι διεθνείς οργανισμοί, όλο αυτό το βάρος πέφτει στους ώμους της Τουρκίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με αγώνα που θα διεξάγουμε κυρίως εναντίον της Daesh και με αγώνα που θα δώσουμε μαζί κατά της τρομοκρατίας και της συριακής κυβέρνησης.
Είναι σημαντικό να έχουμε αμοιβαία κατανόηση και να συνομιλούμε με ειλικρίνεια και ευθύτητα για τα υφιστάμενα ζητήματα. Θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου διότι στις συνομιλίες που είχαμε τόσο εμείς όσο και οι αντιπροσωπείες μας, αυτό κατέστη ορατό. Υπήρξε δυνατότητα μιας πολύ καλής επικοινωνίας και διαλόγου. Σε γενικά πλαίσια, ανταλλάξαμε απόψεις για το πώς προσεγγίζουμε τα ζητήματα.
Όπως υπογράμμισα και κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μας οι τομείς συνεργασίας είναι τέσσερεις. Ως δύο γειτονικές χώρες, που μοιράζονται την ίδια ιστορία και γεωγραφία, ακόμα και τον ίδιο καφέ, αποφασίσαμε να οικοδομήσουμε εκ νέου τις σχέσεις μας με θετικό πρόσημο.
Καταλήξαμε ότι θα ήταν ιδανικό να οδηγήσουμε τις σχέσεις των δύο χωρών σε ένα πιο ολοκληρωμένο επίπεδο, σε τομείς, όπως ο τουρισμός, η ενέργεια, το εμπόριο, η οικονομία και βεβαίως οι μεταφορές. Είθε μια μέρα να μπορέσουμε να συνταξιδέψουμε με υπερταχεία από την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη και με φέριμποτ από τη Σμύρνη στη Θεσσαλονίκη.
Στο πλαίσιο αυτό, αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε στην Τουρκία, δεδομένου ότι είναι η σειρά της, την πρώτη εβδομάδα του προσεχούς Φεβρουαρίου την 4η Σύνοδο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας που είχε συσταθεί το 2013. Θα ήθελα επ’ ευκαιρία να το ανακοινώσω στην κοινή γνώμη της Ελλάδας και της Τουρκίας. Τη θάλασσα και τη γη που μνημονεύονται σήμερα λόγω της διέλευσης των προσφύγων, μπορούμε να τις μετατρέψουμε σε μια γεωγραφία, εμπλουτισμένη με τον αμοιβαίο τουρισμό.
Οικοδομώντας τις σχέσεις μας με θετικό πρόσημο, ως προς το δεύτερο τομέα συζητούμε με αμοιβαία κατανόηση τα ζητήματα, που κάποιοι στήριζαν παλαιόθεν και κάποιοι ξεκίνησαν να στηρίζουν πρόσφατα. Τα ζητήματα στο Αιγαίο, το Κυπριακό… Όποια κι αν είναι αυτά τα ζητήματα, ως δύο χώρες με περισσότερα κοινά κέρδη από τα οφέλη των συγκρούσεων, μπορούμε να συζητήσουμε για όλα αυτά, στο πλαίσιο των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπό το βάρος του παρελθόντος των δύο χωρών.
Πριν λίγες μέρες δέχθηκα αντιπροσωπεία από την Ίμβρο. Και κάθε φορά που επισκέπτομαι την Αθήνα συναντώ τους Ρωμιούς πολίτες μας που διατηρούν την τουρκική υπηκοότητα κι έχουν φύγει από την Τουρκία. Συζητήσαμε από κοινού το πλαίσιο των θέσεών μας. Μπορούμε να επιλύσουμε τα προβλήματά μας, το καθένα χωριστά, ως λαοί, δίνοντας προτεραιότητα στις ομορφιές της γειτονίας μας.
Στο σημείο αυτό, οι διερευνητικές συνομιλίες για το Αιγαίο έφθασαν σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Αλλά δε δόθηκε η δυνατότητα να φθάσουμε σε ένα ακόμα καλύτερο σημείο λόγω των εκλογών σε Ελλάδα και Τουρκία.
Σήμερα, θα χρησιμοποιήσω και πάλι τις χθεσινές δηλώσεις του αξιότιμου κ. Τσίπρα. Αντί να ρίχνουμε πάσες ο ένας στον άλλο, όπως έκαναν χθες οι εθνικές μας ομάδες, θα πρέπει να δοκιμάσουμε να καταλήξουμε από κοινού σε ένα σκορ, σε ένα αποτέλεσμα. Πρέπει να καλύψουμε τις αποστάσεις σε όλα αυτά τα ζητήματα. Στην Κύπρο, υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας. Οι συνομιλίες συνεχίζονται εντατικά. Ως Τουρκία και Ελλάδα, κοινή μας θέση είναι η θετική συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις.
Ως προς το τρίτο τομέα συνεργασίας, Τουρκία και Ελλάδα έχουν κοινή στάση ως προς το μέλλον της ευρωπαϊκής ηπείρου και ως προς την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκία στην ΕΕ. Η Ελλάδα υποστηρίζει την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, τους ευχαριστώ. Τα τελευταία χρόνια σε αρκετά θέματα υπήρξαν καθοδηγητές των εξελίξεων. Στο κρίσιμο αυτό στάδιο, πιστεύουμε ότι η Ελλάδα θα ενισχύσει την υποστήριξή της, ως προς την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Διότι η ευρωπαϊκή ήπειρος είναι κοινή ήπειρος όλων μας και η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ θα ενισχύσει τη δύναμη της τελευταίας στη Μεσόγειο και κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε κοινή προσέγγιση με την Ελλάδα, στο να υπάρξει μια σοβαρή συνεργασία σε σχέση με τα προβλήματα της Ευρώπης.
Σχετικά με τον τέταρτο τομέα, αυτός αφορά διεθνή και περιφερειακά προβλήματα. Τα περιφερειακά ζητήματα που συζητήσαμε αφορούν τα Βαλκάνια, που είναι η κοινή μας περιφέρεια. Για να είναι τα Βαλκάνια μια ήσυχη, ειρηνική περιοχή, και να μη ζήσουν εκ νέου τα δεινά της δεκαετίας του 1990, είμαστε της άποψης ότι πρέπει να υπάρξει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ένα πεδίο διαβουλεύσεων. Μοιραζόμαστε μια κοινή μοίρα, όσον αφορά τα θέματα που μπορεί να προκύψουν για ολόκληρη την Ευρώπη, και ειδικότερα την Ελλάδα και την Τουρκία από τις περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου, όπως η προσφυγική κρίση που προέκυψε τελευταία.
Πραγματοποιούμε πολλές συζητήσεις για το προσφυγικό ζήτημα. Στην πραγματικότητα δεν είναι προσφυγικό το ζήτημα. Επρόκειτο για ζήτημα της Συρίας – της πίεσης των τρομοκρατικών ομάδων που προέκυψαν με το τρομοκρατικό καθεστώς στη Συρία. Αν δεν υπήρχαν αυτοί, οι πρόσφυγες δεν θα αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους. Συνεπώς, το μεγάλο αυτό ανθρωπιστικό ζήτημα που επιβεβαιώνεται με την άψυχη σορό του μικρού Αϊλάν και απασχολεί την παγκόσμια επικαιρότητα σήμερα, δεν είναι πρόβλημα της Τουρκίας. Και δεν είναι πρόβλημα ούτε της Ελλάδας. Ούτε η Τουρκία ούτε και η Ελλάδα φέρουν καμία ευθύνη για το προσφυγικό πρόβλημα. Κανείς δεν μπορεί να περάσει το πρόβλημα στους ώμους της Τουρκίας και της Ελλάδος για την τραγωδία που συμβαίνει στο Αιγαίο, λησμονώντας τις ευθύνες των Ηνωμένων Εθνών, τους Συμβουλίου Ασφαλείας.
Όσο το θέμα αφορά τους πρόσφυγες, το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεσμεύει και την Τουρκία αλλά και την Ευρώπη. Όταν γίνεται λόγος για οικουμενικά δικαιώματα, κανείς δεν έχει δικαίωμα να λέει “Αφού τα υπερασπιστούμε, το βάρος να το αναλάβει η Τουρκία και εμείς να εμείς απλά να μιλάμε γι’ αυτά ως εκπρόσωποί τους”.
Η Τουρκία, ομοίως και η Ελλάδα είναι θύματα του προβλήματος της Συρίας, όπως και οι Σύροι πρόσφυγες, και όχι δημιουργοί του. Κι εμείς ως θύματα, δηλαδή ως πλευρά που επηρεάζεται από όλα αυτά τα προβλήματα, θα συντονίσουμε μια διμερή τεχνική ομάδα στο πλαίσιο των αποφάσεων που λάβαμε σήμερα. Επιπλέον, στο διμερή αυτό μηχανισμό, με τη συμμετοχή των αρμοδίων Υπουργείων, θα συστήσουμε μια ομάδα εργασίας. Ακολούθως, αφού εξετάσουμε τα βήματα που θα γίνουν, θα καταβάλλουμε μεγάλη προσπάθεια για να παρεμποδίσουμε την ανθρώπινη τραγωδία.
Ως προς το προσφυγικό, η Γερμανίδα Καγκελάριος, κα Μέρκελ έχει διαμηνύσει και στον κ. Τσίπρα και σε μένα, την επιθυμία της να έχουμε μια τριμερή συνάντηση Γερμανίας, Τουρκίας και Ελλάδος. Θυμόμαστε πολύ καλά ότι ο πρώτος που έθεσε το θέμα ότι η Τουρκία έχει να διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο στο προσφυγικό ήταν ο ίδιος ο κ Τσίπρας και θα έλεγα, αξιότιμα μέλη του Τύπου, ότι η Ελλάδα και η Τουρκία είναι αποφασισμένες να προχωρήσουν σε μια συνεργασία μέσα σε ένα πολύ θετικό κλίμα και οι διμερείς μας συνομιλίες έχουν διεξαχθεί με το θετικότερο δυνατό τρόπο.
Στη σύνοδο του 4ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, που θα πραγματοποιηθεί τον προσεχή Φεβρουάριο. Εάν χρειαστεί, μετά χαράς να επισκεφτούμε την Ελλάδα και θα συζητήσουμε εκ νέου τα ζητήματα αυτά.
Ο Αλέξης μας απηύθυνε μια ενδιαφέρουσα πρόσκληση, να επισκεφτούμε τη Σύμη. Ίσως τις προσεχείς μέρες των συναντήσεων αυτών να μπορέσουμε να επισκεφτούμε μαζί, ή τη Σμύρνη, ή τα νησιά του Αιγαίου, ή οποιαδήποτε άλλη περιοχή. Ευχαριστώ τον Τσίπρα για την επίσκεψη και εύχομαι όλες οι συνεργίες να τελειώνουν φιλικά. Και διαβιβάζω τις ευχές μου στην Ελλάδα για τον πρόσφατο σεισμό.
Αλέξης Τσίπρας:
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Π/Θ της Τουρκίας, κ. Νταβούτογλου, για την πρόσκλησή του να επισκεφθώ την Τουρκία. Είναι γεγονός ότι οι πολιτικές εξελίξεις το προηγούμενο διάστημα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία, δεν επέτρεψαν να ανταποκριθώ στην πρόσκληση αυτή, που είναι γεγονός ότι υπήρχε εδώ και καιρό. Όμως νομίζω ότι η επίσκεψή μου αυτή διεξάγεται σε μία κρίσιμη στιγμή, με ενδιαφέρουσες αλλά και ανησυχητικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, που αφορούν όμως την Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο.
Θα αναφερθώ σ’ αυτές τις εξελίξεις, όμως επιτρέψτε μου να πω ότι η επίσκεψη αυτή σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου, ελπιδοφόρου, θα έλεγα, κύκλου στις σχέσεις των δύο χωρών, όπου, ευελπιστούμε, μέσα από τον ουσιαστικό εποικοδομητικό διάλογο να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της εποχής μας. Και πιστεύω ότι Ελλάδα και Τουρκία, ως γείτονες, έχουν κάθε συμφέρον να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τις προκλήσεις αυτές, να αναδείξουν τις μεγάλες δυνατότητες της ευρύτερης περιοχής και να έχουν οφέλη για τους δύο λαούς.
Και θα έλεγα ότι αυτή η ουσιαστική συνεργασία μπορεί να μετατρέψει και την ισορροπία στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. Έχουμε κοινά συμφέροντα, τα οποία πρέπει να αξιοποιήσουμε. Ωστόσο πρέπει να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν και ανοιχτά θέματα. Ανοιχτά θέματα, όμως, που πρέπει να συζητούνται με ειλικρίνεια και να υπάρχει σύνθεση. Πριν από λίγο, Αχμέτ, αναφέρθηκες στο χθεσινό ποδοσφαιρικό αγώνα. Ήταν ένα ενδιαφέρον παιχνίδι. Όμως δεν είχε σκορ. Μπορεί κάποιοι να λένε ότι το ισόπαλο αποτέλεσμα ήταν ενταγμένο στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών. Ωστόσο, πρέπει να ομολογήσω, ότι τόσο εγώ, όσο και ο Αχμέτ είμαστε λάτρεις του επιθετικού, δημιουργικού, εμπνευσμένου ποδοσφαίρου και θέλουμε οι σχέσεις των δύο χωρών να μην έχουν αυτόν τον χαρακτήρα της ανταλλαγής πασών, για να αλλάξουμε και να ροκανίσουμε το χρόνο, αλλά να έχουμε και την ιδιαιτερότητα και την τόλμη να παίρνουμε πρωτοβουλίες. Πρωτοβουλίες προς όφελος των δύο λαών.
Έλεγα ότι το ταξίδι μου αυτό διεξάγεται σε μία κρίσιμη περίοδο. Σε μια περίοδο που οι προσφυγικές μεταναστευτικές ροές έχουν δημιουργήσει συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης στη θάλασσά μας, στο Αιγαίο, όσο όμως και σε μία περίοδο που ο θρησκευτικός φανατισμός, η τρομοκρατία, δημιουργούν ένα εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή. Έχουμε λοιπόν κάθε λόγο να συνεργαστούμε προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτές τις απειλές και αυτές τις προκλήσεις.
Η Τουρκία είναι μία χώρα που τα τελευταία χρόνια έχει σηκώσει ένα δυσβάσταχτο βάρος, εξαιτίας των προσφυγικών ροών, που οφείλονται στις πολεμικές συγκρούσεις στη Συρία, που οφείλονται στις βόμβες, στις επεμβάσεις, στην τρομοκρατία. Και πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να αντιμετωπίσουμε από κοινού ένα πρόβλημα το οποίο δεν είναι τουρκικό, αλλά ούτε και ελληνικό
Ταυτόχρονα η Ελλάδα, τους τελευταίους οχτώ μήνες, έχει δεχθεί τεράστιες ροές προσφύγων στα ελληνικά νησιά, οι οποίοι έχουν σαν κεντρικό στόχο όχι να μείνουν σ’ αυτά, όχι να μείνουν στην Ελλάδα, αλλά να πάνε και στην Κεντρική Ευρώπη. Η Τουρκία έχει σηκώσει το βάρος της φιλοξενίας περίπου 2,5 εκατ. Σύρων προσφύγων. Από την Ελλάδα τους τελευταίους μήνες έχουν εισέλθει περίπου 650.000 πρόσφυγες. Οι λαοί μας, οι αρχές μας, υποδέχθηκαν αυτούς τους ανθρώπους με φιλότιμο και γενναιοδωρία.
Ωστόσο, χρειαζόμαστε περισσότερα βήματα συντονισμού, συνεννόησης, προκειμένου να χτυπήσουμε αποτελεσματικά τα δίκτυα των διακινητών, αυτών δηλαδή που διαπράττουν μία ύβρη απέναντι στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Προκειμένου να κερδίσουν χρήματα, θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, Δεν διστάζουν να θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και δυστυχώς η πρώτη υποχρέωση που έχουμε, τόσο η Ελλάδα, όσο και η Τουρκία, είναι να σταματήσει αυτό το ανθρώπινο δράμα, η ανθρωποθυσία στα νερά του Αιγαίου. Είναι η ανθρωπιστική μας υποχρέωση και σ’ αυτήν την υποχρέωση πρέπει να ανταποκριθούμε.
Επαναλαμβάνω ότι η κρίση αυτή είναι σαφώς μια διεθνής κρίση. Καμιά χώρα δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνη της. Γι’ αυτό οι συνομιλίες Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας για ένα συγκροτημένο σχέδιο δράσης, διαχείρισης των προσφυγικών ροών, έχουν καίρια σημασία για όλους μας. Τόσο για τη διαχείριση των ροών εντός της τουρκικής ενδοχώρας, πριν φτάσουν στις ακτές, όσο και για τη νόμιμη επανεγκατάσταση των προσφύγων σε τρίτες χώρες. Πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες για μια συμφωνία η οποία θα έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Και καμία συμφωνία δε θα έχει βεβαίως ουσιαστικό αποτέλεσμα αν και η Ευρώπη δε θελήσει να αναλογιστεί την ευθύνη της και να αναλάβει μέρος του βάρους, διότι η διαδικασία της μετεγκατάστασης θα πρέπει να είναι μια διαδικασία αξιόπιστη και αποτελεσματική, ώστε να δοθούν κίνητρα στους πρόσφυγες να αποφεύγουν τη διαδικασία της μετάβασής τους μέσα από παράνομα κανάλια και διόδους, -δηλαδή την εκμετάλλευσή τους από τους διακινητές- και να τους δώσουμε την ελπίδα ότι θα έχουν τη δυνατότητα , αργά ή γρήγορα, μιας νόμιμης οδού μετάβασης προς τις χώρες προορισμού.
Από πλευράς μας, στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο της συνεργασίας Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης και των διμερών μας σχέσεων, αποφασίσαμε να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας σε επίπεδο Υπουργείων Εξωτερικών, Μετανάστευσης και Προστασίας του Πολίτη, διαμορφώνοντας επιτροπές που θα αρχίσουν συναντήσεις άμεσα. Σήμερα άλλωστε είναι εδώ στην Τουρκία ο Αρχηγός του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος, ο οποίος με τον Τούρκο ομόλογό του συμφώνησε σε νέα μέτρα για ενίσχυση της επικοινωνίας και του συντονισμού των δύο Αρχών.
Συζητήσαμε παράλληλα για την ανάγκη εντατικής εφαρμογής του διμερούς πρωτοκόλλου επανεισδοχής και την προώθηση της συμφωνίας επανεισδοχής Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος μας δεν μπορεί να είναι παρά να αντιμετωπίσουμε τα εγκληματικά αυτά δίκτυα και να μπορέσουμε να βρούμε μία λύση, μία λύση ουσιαστικής αντιμετώπισης των ροών και του προσφυγικού προβλήματος.
Ασφαλώς και στη διάρκεια των συζητήσεών μας κουβεντιάσαμε και τα, για πολλά χρόνια, ανοιχτά θέματα ανάμεσα στις δύο χώρες. Το γεγονός ότι ο Αχμέτ επανεξελέγη πριν από λίγες ημέρες και, στην Ελλάδα, η κυβέρνηση επανεξελέγη πριν από λίγους μήνες, μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε έναν κοινό ορίζοντα 4 χρόνων μπροστά μας. Συμφωνήσαμε λοιπόν ότι έχουμε πολύ χρόνο μπροστά μας, γι’ αυτό πρέπει να κάνουμε γρήγορα. Γιατί όταν κανείς έχει χρόνο μπροστά του, μπορεί να φαντάζεται, να οραματίζεται με μεγαλύτερη άνεση τα επόμενα βήματα, Ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να καθυστερήσει.
Θα προχωρήσουμε λοιπόν στις προσπάθειες να ενθαρρύνουμε τις δύο κοινότητες, ώστε να υπάρχει μία δίκαιη και βιώσιμη λύση στο κυπριακό πρόβλημα. Και θέλω να σας πως ότι εγώ είμαι 41 ετών και τα τελευταία 41 χρόνια, απ’ όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, ακούω στις ειδήσεις ότι πρέπει να βρούμε μία δίκαιη και βιώσιμη λύση στο κυπριακό πρόβλημα. Πιστεύω ότι είμαστε μπροστά σε μία ευκαιρία. Δε θέλω να είμαι περισσότερο αισιόδοξος από όσο θα έπρεπε. Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος. Πιστεύω όμως ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε στην κατεύθυνση της λύσης. Μιας λύσης που για να είναι δίκαιη πρέπει να είναι βάσει των αποφάσεων του ΟΗΕ και εντός του πλαισίου του ευρωπαϊκού κεκτημένου. που θα επιτρέπει στην επανενωμένη ομοσπονδιακή Κύπρο να κατοχυρώνει την ασφάλεια όλου του λαού της, των ελληνοκυπρίων, των τουρκοκυπρίων και των άλλων κοινοτήτων, με σύγχρονους όρους. Μία λύση, που για να είναι βιώσιμη, επίσης. και να γίνει αποδεκτή από όλους και κυρίως από τον κυπριακό λαό, πρέπει να είναι λύση χωρίς τρίτους εγγυητές. Βεβαίως μέσα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας, που όλοι έχουν υποχρέωση να συνδιαμορφώσουμε.
Βεβαίως και συζητήσαμε και το θέμα των αυξημένων παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου τα τελευταία δύο χρόνια και για τη συχνή μη τήρηση κανόνων ασφαλούς διέλευσης από τουρκικά πλοία. Άκουσα τον Τούρκο Π/Θ, άκουσα τις απόψεις του, υποσχέθηκα να τα ξανασυζητήσουμε αυτά, έχοντας και πιο συγκεκριμένα στοιχεία. Μόνο μέσα από το διάλογο και την αληθινή αντιπαράθεση θέσεων θα μπορούσαμε αυτά τα θέματα να τα αντιμετωπίσουμε, έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι στόχος είναι να βρούμε λύσεις. Λύσεις που δεν μπορεί παρά να έχουν σα στόχο την ασφάλεια και τη συνεργασία στο Αιγαίο.
Παράλληλα, συμφωνήσαμε να εντείνουμε τις προσπάθειες μας στο δίαυλο για ευρύτερα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, πέρα από το να έρχονται ισόπαλα τα ποδοσφαιρικά παιχνίδια ανάμεσα στις ομάδες μας. Μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ουσιαστικές αποφάσεις για την ανάπτυξη του εμπορίου, των μεταφορών, των συγκοινωνιών, γιατί όχι μιας ταχείας σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινούπολης, γιατί όχι μιας ακτοπλοϊκής σύνδεσης Σμύρνης-Θεσσαλονίκης, γιατί όχι και μέτρα πολύ συγκεκριμένα σε ότι αφορά τον ενεργειακό τομέα.
Η κοινή μας αντίληψη είναι πως το Αιγαίο πρέπει να είναι μία θάλασσα εμπορίου, τουρισμού, πολιτιστικών και μορφωτικών ανταλλαγών. Το Αιγαίο πρέπει να είναι μία θάλασσα συνεργασίας. Οι δύο λαοί έχουν μόνο να κερδίσουν αν εντείνουμε την προσπάθεια για μια ειλικρινή και γόνιμη συνεργασία.
Σ’ αυτά τα πλαίσια βεβαίως θα χαρώ να ξανάρθω σύντομα στην Τουρκία, στο πλαίσιο της 4ης Διακυβερνητικής Συνάντησης, που θα γίνει τις πρώτες μέρες του Φλεβάρη, αλλά βεβαίως θα χαρώ πολύ να συναντήσω τον ομόλογό μου Αχμέτ, τόσο στις Βρυξέλλες, στη συνάντηση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας, σε μια συζήτηση που πρέπει να γίνει και η Ελλάδα θα μπει αρωγός στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, όσο όμως και στην Ελλάδα, οποτεδήποτε το θελήσει, είτε στην Αθήνα, είτε σε κάποιο άλλο μέρος που θα θελήσει να βρει χρόνο για διακοπές. Και μου εκμυστηρεύτηκε ότι ένα από τα αγαπημένα του μέρη για διακοπές είναι η Σύμη. Τον καλωσόρισα λοιπόν να έρθει και του ευχήθηκα να μπορέσει να βρει χρόνο και θα είναι καλοδεχούμενος και αυτός και η οικογένειά του. Η Ελλάδα είναι μία φιλόξενη χώρα και ο ελληνικός λαός είναι ένας λαός που τρέφει αισθήματα φιλίας και αδελφοσύνης για τον τουρκικό λαό και πιστεύω ότι και ο τούρκικος λαός τρέφει αντίστοιχα συναισθήματα για τους Έλληνες. Έχουμε λοιπόν κάθε λόγο αυτά τα αισθήματα να τα ενισχύσουμε το επόμενο διάστημα
Ερωτήσεις
Ερώτηση της δημοσιογράφου Σεμά Τσετίν από το κανάλι Haberturk TV
Η ερώτηση αφορά τον φιλοξενούμενο Πρωθυπουργό. Στις σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ θα ξεκινήσει μια νέα εποχή.
Το πρώτο ερώτημά μου είναι σχετικά με το άνοιγμα των κεφαλαίων για την Τουρκία και το μπλοκάρισμα από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Εσείς, ως Ελλάδα θα αναλάβετε να διαμεσολαβήσετε;
Όσον για το δεύτερο ερώτημα : Από τους Τούρκους της δυτικής Θράκης εδώ και πολύ καιρό σας έχουν γίνει κάποια αιτήματα. Για την ακρίβεια, αναμένεται να διαδραματίσετε πιο ενεργό μετά την εκλογή σας για το άνοιγμα ενός τζαμιού. Θα τους δώσετε τουλάχιστον μια καλή είδηση από την Τουρκία;
Η ερώτησή μου προς τον κ. Νταβούτογλου : Θα μεσολαβήσετε για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για τη διαμόρφωση της νέας κυβέρνησης; Στη δημόσια ατζέντα βρίσκεται από χθες το απόγευμα το ερώτημα πότε θα ανακοινωθεί η σύσταση της 64ης κυβέρνησης. Αυτή ήταν η πρώτη ερώτηση.
Πάμε στη δεύτερη… Χθες βγήκε μια ανακοίνωση και ξεκίνησε μια συζήτηση σχετικά με το αν θα γίνει χερσαία επιχείρηση στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας. Το ερώτημα είναι αν τη χερσαία επιχείρηση θα την αναλάβει η Τουρκία ή ο συνασπισμός.
Απάντηση Έλληνα Π/Θ:
Ομολογώ ότι το πρώτο σκέλος της ερώτησης σχετικά με την 24η κυβέρνηση δεν το κατάλαβα. Παρακαλώ να το επαναλάβετε αμέσως μετά την απάντηση.
Σε ότι αφορά στο θέμα της Θράκης, θα πρέπει να σας πω ότι η Θράκη είναι ένα δείγμα ειρηνικής συνύπαρξης των διαφορετικών πολιτισμών και πολιτισμικών παραδόσεων. Ως εκ τούτου πρέπει να σας πω ότι στη Θράκη υπάρχουν δεκάδες τεμένη όπου οι Έλληνες μουσουλμάνοι πολίτες έχουν να εξασκούν τις θρησκευτικές τους επιθυμίες. Αυτό για το οποίο, αν θεωρείται είδηση θετική να σας πω, αλλά δε νομίζω ότι έχει να κάνει με τη συζήτησή μας εδώ, είναι μία απόφαση την οποία η κυβέρνηση έχει λάβει και αφορά τους Έλληνες πολίτες μουσουλμάνους αλλά και επισκέπτες, αλλά και νόμιμα διαμένοντες μετανάστες που μένουν στην Ελλάδα και είναι δεκάδες χιλιάδες, είναι η δημιουργία και ενός τεμένους στην Αθήνα. Αλλά νομίζω ότι αυτό δεν έχει καθόλου να κάνει με τη Θράκη και τους Έλληνες μουσουλμάνους που ζουν εκεί και έχουν κάθε δικαίωμα στη θρησκευτική επιλογή και θρησκευτική ελευθερία.
Απάντηση Τούρκου Π/Θ :
Εμείς κάθε φορά που τίθεται ζήτημα οποιαδήποτε κατάστασης που απειλεί την ασφάλεια της Τουρκίας, όπως αναφέραμε εξαρχής, λαμβάνουμε κάθε είδους μέτρα. Είναι εμφανείς ορισμένοι σημαντικοί κίνδυνοι που προέρχονται από το καθεστώς της Συρίας και από τρομοκρατικές οργανώσεις, όχι μόνο από την Daesh (ISIS), αλλά από όλες τις τρομοκρατικές οργανώσεις που απειλούν σήμερα την ασφάλεια της χώρας στα σύνορά της. Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία, προβαίνει στα απαραίτητα βήματα και στη λήψη των απαραίτητων μέτρων, όπως έχει κάνει, ενίοτε συμμετέχοντας σε αεροπορικές επιχειρήσεις με άλλες χώρες στο πλαίσιο του Συνασπισμού και ενίοτε μονομερώς, όπως είχε πράξει στις 23 Ιουλίου για τις θέσεις της Daesh. Αν δεν επιλυθεί η κρίση στη Συρία, δεν είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν άλλα ζητήματα και κυρίως το προσφυγικό. Συνεπώς, χάνουμε τον απαραίτητο χρόνο για βήματα που μπορούν να γίνουν στο πλαίσιο του διεθνούς συνασπισμού αλλά και μονομερώς. Οι επικείμενες ανακοινώσεις μας θα θέσουν τις βάσεις. Αυτή τη στιγμή δεν είναι σωστό να ανακοινωθεί ότι πρόκειται να γίνει ένα τέτοιο βήμα.
Σχετικά με το ερώτημά σας πότε θα σχηματιστεί κυβέρνηση, χθες έλαβα την εντολή από τον αξιότιμο ΠτΔ για την τελετή ορκωμοσίας. Ελπίζω ότι σύντομα θα ολοκληρωθούν οι διεργασίες για το σχηματισμό κυβέρνησης. Σήμερα κάλεσα σε σύσκεψη την κεντρική εκτελεστική επιτροπή (ΚΕΕ) του κόμματος, και μετά τη συνάντηση με τον αξιότιμο κ. Τσίπρα θα συναντηθώ με την ΚΕΕ. Θα ανακοινώσουμε στην κοινή γνώμη την κυβέρνησή μας μετά τις διαβουλεύσεις μου αρχικά με την ΚΕΕ και κατόπιν τον ΠτΔ. Ελπίζω να ολοκληρωθεί η διαδικασία σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Ερώτηση δημοσιογράφου της ΕΡΤ, Γιάννη Φασουλά
Κύριε Πρωθυπουργέ της Τουρκίας η ελληνική πλευρά έχει θέσει πολλές φορές το θέμα της δημιουργίας hotspots μέσα στο τουρκικό έδαφος καθώς και το θέμα της μετανάστευσης. Αν συμφωνείτε κατ’ αρχήν με αυτήν την θέση προκειμένου οι πρόσφυγες που έρχονται από τη Συρία, μεγάλο το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα σας, να ταυτοποιούνται στη χώρα σας και στη συνέχεια θα αντιμετωπίσετε και το θέμα της μετεγκατάστασης.
Και το άλλο θέμα για το οποίο θα ήθελα να σας ρωτήσω είναι το θέμα της διακίνησης. Αδυνατώ να πιστέψω ότι η Τουρκική Ακτοφυλακή δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτούς τους ανθρώπους που κάνουν εμπορία ανθρώπων, στην ουσία και φθάσαμε προχθές στο σημείο να διακινούν, να μετακινούν για την ακρίβεια πρόσφυγες με πολυτελείς θαλαμηγούς στη Λέσβο. Ποια λοιπόν θα είναι τα επιπλέον μέτρα που θα λάβετε για να αντιμετωπισθεί αυτό το φαινόμενο για να μη βλέπουμε να πνίγονται καθημερινά στο Αιγαίο άνθρωποι και επίσης μικρά παιδιά?
Για τον Έλληνα Π/Θ θα ήθελα να ρωτήσω αν στη Σύνοδο Ε.Ε. – Τουρκίας θα θέσει το θέμα της ουσιαστικής ενίσχυσης της FRONTEX προκειμένου να έχουμε αποτελέσματα στο θέμα της φύλαξης?
Απάντηση Έλληνα Π/Θ:
Πρώτα απ’ όλα μου δίνετε την ευκαιρία να πω σε ότι αφορά στο πρώτο σκέλος της ερώτησης που απευθύνεται στον ομόλογό μου, ότι αυτή η έννοια που έχουμε δώσει στα κέντρα ταυτοποίησης και στα κέντρα φιλοξενίας εμείς εδώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η έννοια hotspot δεν είναι μία έννοια που τη θεωρώ, μια ορολογία μάλλον, που εγώ τη θεωρώ πολιτικά ορθή. Καταρχάς όταν δίνεις την έννοια του ενός ζεστού σημείου, καυτού σημείου, δηλαδή, τι θέλουμε να πούμε. Ότι εδώ έχουμε κάποιο σημείο όπου έρχονται κάποιοι άνθρωποι που είναι επικίνδυνοι, ή κάποιοι άνθρωποι που αποτελούν απειλή. Δε νομίζω ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούμε αυτήν την ορολογία. Οι γλώσσες μας και η ελληνική και η τουρκική, αλλά και οι ευρωπαϊκές, η αγγλική γλώσσα, για παράδειγμα, που χρησιμοποιούμε στις συνομιλίες μας, είναι αρκετά πλούσιες γλώσσες για να βρούμε την κατάλληλη ορολογία. Κέντρα φιλοξενίας, κέντρα διαπίστευσης, κέντρα ταυτοποίησης.
Εν πάση περιπτώσει. Έρχομαι στο ερώτημά σας. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, ένα πρόβλημα ροής εκατομμύριων ανθρώπων από τις εστίες τους, δεν είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να λυθεί με όρους καταστολής. Όσο ανεπτυγμένες και αν ήταν οι μέθοδοι καταστολής δε θα μπορούσαμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα, που στην ουσία είναι ένα πολιτικό πρόβλημα. Όταν έχουμε αυτήν τη στιγμή στην Τουρκία 2,5 εκατ. Πρόσφυγες, άλλους τόσους περίπου σε Λίβανο και Ιορδανία, πρέπει να αναλογιστούμε, όχι μόνο το γεγονός της ύπαρξης αυτών των ανθρώπων στην Τουρκία ή της μεταφοράς των ροών προς τα ελληνικά νησιά. Να αναλογιστούμε το πολύ απλό πράγμα. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι φεύγουν από τα σπίτια τους. Τι είναι αυτό που κάνει αυτούς τους ανθρώπους να αφήνουν τις εστίες τους, να αφήνουν τα σπίτια τους και να θέλουν να διακινδυνέψουν να πνιγούν στα νερά του Αιγαίου, να μείνουν σε ξένες χώρες, να περάσουν όλη αυτήν τη δραματική ταλαιπωρία για να φτάσουν κάποια στιγμή στον προορισμό που επιθυμούν, την Κεντρική Ευρώπη. Αυτό που τους κάνει να φεύγουν από τα σπίτια τους είναι ο πόλεμος, είναι οι επεμβάσεις, είναι η τρομοκρατία, είναι οι βόμβες που πέφτουν στα σπίτια τους. Αν δε βρούμε πολιτική λύση, διπλωματική λύση στο συριακό πρόβλημα, ότι και να κάνουμε με τη Frontex που είπατε ή με το συντονισμό, -που ούτως ή άλλως πρέπει να έχουμε συντονισμό και, ήδη, έχουμε και θα έχουμε ακόμα καλύτερο, γι’ αυτό αποφασίσαμε άλλωστε να φτιάξουμε αυτήν τη μόνιμη επιτροπή, τις ομάδες εργασίας, να είμαστε σε διαρκή και άμεση επικοινωνία- αλλά, ότι και να κάνουμε, σας διαβεβαιώ ότι αν δε λύσουμε την αιτία που γεννά το πρόβλημα, δε θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Από εκεί και πέρα είναι προφανές ότι, σε ότι αφορά την εν εξελίξει διαπραγμάτευση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας, πιστεύω ότι εκεί που πρέπει να εστιάσουμε, πέρα από την αναγκαία ενίσχυση και της Ακτοφυλακής, των συντονισμένων ενεργειών, τηςFrontex, της υλικοτεχνικής υποδομής στα κέντρα ταυτοποίησης, εκεί που πρέπει κυρίως να εστιάσουμε, είναι στη δυνατότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εν συνόλω, και δεν εξαιρώ την Ελλάδα διότι είναι μέρος των 28, να μοιραστούμε το βάρος με την Τουρκία. Και αυτό σημαίνει μία αποτελεσματική και αξιόπιστη διαδικασία μετεγκατάστασης, ώστε ένας ουσιαστικός αριθμός προσφύγων να έχει τη δυνατότητα, με το νόμιμο τρόπο, να πάει προς την Ευρώπη και να μην επιλέγει τα δίχτυα των διακινητών. Και ταυτόχρονα, εκεί πράγματι χρειάζεται ενίσχυση της αστυνόμευσηw. Να χτυπήσουμε τα δίχτυα των διακινητών. Αυτή πρέπει να είναι μια κοινή μας επιλογή, ένας κοινός μας στόχος. Και πιστεύω ότι αν συνεργαστούμε καλά, μπορούμε να το πετύχουμε.
Απάντηση Τούρκου Π/Θ:
Αγαπητέ μου φίλε κ. Τσίπρα συμμερίζομαι πλήρως την άποψη που μόλις εξέφρασες. Πρέπει να εξετάσουμε τις ρίζες του προβλήματος και να σταθούμε σε αυτές. Επειδή δεν έκανε τα αναγκαία το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, εδώ και τέσσερα έτη, εκατομμύρια άνθρωποι, νηστικοί και διψασμένοι, έχουν πάρει τους δρόμους και προσπαθούν να φθάσουν μια ώρα νωρίτερα σε μια ασφαλή περιοχή, να περάσουν στην Τουρκία και μετά ένα τμήμα εξ αυτών να μπορέσει να περάσει στην Ευρώπη. Κανείς δεν εγκαταλείπει, χωρίς λόγο, την εστία του. Σίγουρα κανείς δε θέλει να κουβαλήσει το μωρό του, έναν τρίχρονο Αιλάν και να ανοιχτεί στο Αιγαίο. Συνεπώς, ως Τουρκία και Ελλάδα, από κοινού, πρέπει να ρωτήσουμε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών «γιατί γυρίσατε τις πλάτες στην εμφάνιση του προβλήματος;» και, ως Τουρκία, να λάβουμε απαντήσεις στο ερώτημα «Αυτούς τους πρόσφυγες πώς θα τους προστατεύσετε στην Τουρκία;». Το τίμημα των αποφάσεων που δεν μπόρεσαν να ληφθούν, το πληρώνουν, όχι μόνο οι αδύναμοι, Σύροι πρόσφυγες, ως θύματα, αλλά και οι χώρες που επηρεάζονται από τα προσφυγικά προβλήματα, όπως η Ελλάδα και η Τουρκία. Η Τουρκία, η οποία φέρει το βάρος, απευθύνει έκκληση για την επίλυση του προβλήματος. Σε μια στιγμή που ατονούν οι διεθνείς οργανισμοί, όλο αυτό το βάρος πέφτει στους ώμους της Τουρκίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με αγώνα που θα διεξάγουμε κυρίως εναντίον της Daesh και με αγώνα που θα δώσουμε μαζί κατά της τρομοκρατίας και της συριακής κυβέρνησης.
Αλλά αυτό που με ικανοποιεί είναι ότι και με τον αξιότιμο κ. Τσίπρα έχουμε την ίδια προσέγγιση ως προς την επίλυση του ζητήματος. Επιπλέον, το Αιγαίο πρέπει να γίνει θάλασσα ειρήνης και ηρεμίας. Αντί να προβαίνουμε σε αμοιβαίες ανακοινώσεις σχετικά με παραβιάσεις και παρενοχλήσεις στο θαλάσσιο και εναέριο χώρο, κοινό μας καθήκον είναι να καταστήσουμε το Αιγαίο κυριολεκτικά μια θάλασσα ειρήνης και σταθερότητας, αναδεικνύοντας τις ομορφιές που βλέπουν σ’ αυτή όλοι όσοι έρχονται. Είθε να τα επιτύχουμε αυτά από κοινού. Εμείς διαθέτουμε ισχυρή θέληση.
Ας το ξαναπώ, «Καλωσήρθατε κ. Τσίπρα» και ελπίζω να συναντηθούμε πολύ σύντομα στην Κωνσταντινούπολη, ίσως στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη, ίσως και στη Σύμη. Γιατί όχι; Καλωσήρθατε λοιπόν.
