Μεγαλύτερη του προβλεπόμενου θα είναι η ύφεση το 2012 στην Ελλάδα όπως εκτιμά ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος στην ετήσια έκθεσή του για το 2011 που δημοσιοποιήθηκε σήμερα, Τρίτη. Συγκεκριμένα, ο κ. Προβόπουλος, στην έκθεσή του, αναφέρει ότι η ύφεση στην Ελλάδα θα ξεπεράσει το αρχικά προβλεπόμενο ποσοστό του 4,5% και αναμένεται εν τέλει να κυμανθεί περί το 5%.
Ο κ. Προβόπουλος τονίζει ότι η έξοδος από την κρίση θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από τη βούληση και την ικανότητα της χώρας να αντιμετωπίσει την ιστορική πρόκληση και κάνει λόγο για διαρθρωτικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν άμεσα.
Μάλιστα, αναφέρεται και στις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαΐου, υποστηρίζοντας ότι «η τρέχουσα προεκλογική περίοδος έχει εκ των πραγμάτων επιβραδύνει την υλοποίηση των προγραμματισμένων αλλαγών» και προειδοποιεί ότι «αν μετά τις εκλογές τεθεί εν αμφιβόλω η βούληση της νέας κυβέρνησης και της κοινωνίας να εφαρμοστεί το πρόγραμμα, οι σημερινές ευνοϊκές προοπτικές θα αντιστραφούν και η χώρα κινδυνεύει να περιέλθει γρήγορα σε κατάσταση ιδιαίτερα δυσχερή με αρνητικό αντίκτυπο και στην ψυχολογία των πολιτών».
Μάλιστα, αναφέρεται και στις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαΐου, υποστηρίζοντας ότι «η τρέχουσα προεκλογική περίοδος έχει εκ των πραγμάτων επιβραδύνει την υλοποίηση των προγραμματισμένων αλλαγών» και προειδοποιεί ότι «αν μετά τις εκλογές τεθεί εν αμφιβόλω η βούληση της νέας κυβέρνησης και της κοινωνίας να εφαρμοστεί το πρόγραμμα, οι σημερινές ευνοϊκές προοπτικές θα αντιστραφούν και η χώρα κινδυνεύει να περιέλθει γρήγορα σε κατάσταση ιδιαίτερα δυσχερή με αρνητικό αντίκτυπο και στην ψυχολογία των πολιτών».
Επίσης, αναφέρει ότι απαιτείται «πλήρης ετοιμότητα» από την πρώτη κιόλας ημέρα της μετεκλογικής περιόδου, «ώστε να κερδηθεί ο πόλεμος σε όλα τα μέτωπα, αρχίζοντας από την οικοδόμηση ενός αποτελεσματικού και ευέλικτου κράτους, που θα υπηρετεί ταυτόχρονα την ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών και την κοινωνική συνοχή».
Ο κ. Προβόπουλος, εκτιμά ότι η οικονομία θα μπορέσει να μπει στο δρόμο της ανάκαμψης από τα τέλη του 2013 και αναφέρει ότι το ιστορικό διακύβευμα είναι η προσπάθεια για την ανασυγκρότηση της οικονομίας εντός της ζώνης του ευρώ με τη συμπαράσταση των εταίρων μας ή η άτακτη οπισθοδρόμηση, οικονομική και κοινωνική, δεκαετίες πίσω, που θα οδηγούσε τελικά τη χώρα εκτός της ζώνης του ευρώ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε ό,τι έχει να κάνει με το Μνημόνιο 1, ο κ. Προβόπουλος υποστηρίζει ότι «αντιμετωπίστηκε αμυντικά, θεωρούμενο ως έξωθεν επιβολή», τακτική που «πολλαπλασίασε το κόστος, βάθυνε και παρέτεινε την ύφεση» της οικονομίας.
Αντίστοιχα, για το Μνημόνιο 2 και την αναδιάρθρωση του χρέους, ο κ. Προβόπουλος εκτιμά ότι «κερδήθηκε μια μάχη, όχι όμως ο πόλεμος, ο οποίος συνεχίζεται» και γι' αυτό, σημειώνει, «δεν δικαιολογείται καμία χαλάρωση ή εφησυχασμός. Αντίθετα, επιβάλλονται συνεχής επαγρύπνηση, ένταση της προσπάθειας, ταχύτεροι ρυθμοί».
Επισημαίνει ακόμη ότι «για να προχωρήσουν οι αλλαγές αυτές, απαιτείται η μέγιστη δυνατή συναίνεση στην κοινωνία και τις πολιτικές δυνάμεις» και προσθέτει ότι «οι πολιτικές δυνάμεις ευκταίο είναι να συμφωνήσουν πάνω σε αυτά που τις ενώνουν, δηλαδή την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και την ανάπτυξη, διασφαλίζοντας τη συνέχεια του κράτους».
Βαθιά ύφεση και αύξηση ανεργίας
Πιο συγκεκριμένα, η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης του ΑΕΠ θα πλησιάσει το 5%, δηλαδή η ύφεση θα είναι λιγότερο έντονη από ό,τι το 2011, υπό την προϋπόθεση, όπως τονίζει, ότι τα μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα θα εφαρμοστούν χωρίς καθυστέρηση.
Ακόμη, προβλέπει ότι το μέσο ποσοστό ανεργίας θα αυξηθεί σε σύγκριση με το 2011 και θα υπερβεί το 19%, έναντι 17,7% πέρυσι.
Η αναμενόμενη το 2012-13 μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, σε συνδυασμό και με την προβλεπόμενη εξέλιξη των τιμών, οδηγεί σε αισθητή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, που θα συμβάλει σε άνοδο των εξαγωγών και υποκατάσταση των εισαγωγών. Ειδικότερα, εκτιμάται ότι έως το τέλος του 2012 θα έχουν ανακτηθεί τα 2/3 έως 3/4 της συνολικής απώλειας της ανταγωνιστικότητας κόστους της περιόδου 2001-2009. Επιπλέον, εντός του 2013 θα έχει ανακτηθεί πιθανόν ολόκληρη η απώλεια.
Στην έκθεση αναφέρεται επίσης ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται να υποχωρήσει από 9,8% του ΑΕΠ το 2011 στο 7,5% περίπου το 2012, ενώ η υποχώρηση θα συνεχιστεί και τα επόμενα έτη. Εκτιμάται ακόμη ότι κατά το 2012 θα συνεχιστεί και η πτωτική τάση του πληθωρισμού και πως ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί γύρω στο 1,2%, ενώ το 2013 ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω, ενδεχομένως και κάτω από το 0,5%.
Προτάσεις για την ανάπτυξη
Η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεσή της, κάνει επίσης λόγο για την ανάγκη να θεσπιστεί ένα σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη, το οποίο να βαδίζει παράλληλα με τη δημοσιονομική προσαρμογή και να εξειδικεύει τις διαρθρωτικές πολιτικές, παρέχοντας ένα πλαίσιο για το συντονισμό των δράσεων των δημόσιων φορέων που ενισχύουν την ανάπτυξη, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τους δημοσιονομικούς στόχους.
Ένα τέτοιο σχέδιο απαιτείται κατ’ εξοχήν σήμερα, με τις ακόλουθες επιδιώξεις:
• Μεταρρυθμίσεις που θα συμβάλουν στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, όπως είναι η αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και η ελάφρυνση του διοικητικού βάρους των επιχειρήσεων, η απλοποίηση του κανονιστικού-ρυθμιστικού πλαισίου και η αποκατάσταση του ανταγωνισμού στις αγορές.
• Επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, οι οποίες, πέραν των εσόδων που μειώνουν το χρέος, δημιουργούν πρόσθετες επενδύσεις, ώστε να αξιοποιηθούν τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται. Οι αποκρατικοποιήσεις δημιουργούν ευκαιρίες για ξένες άμεσες επενδύσεις, οι οποίες συνεπάγονται μεταφορά τεχνολογίας και βελτίωση της παραγωγικότητας.
• Ταχύτερη αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ και εξασφάλιση πόρων από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για την επανεκκίνηση σημαντικών έργων υποδομής που έχουν διακοπεί.
Επίσης, προτείνεται μια σειρά από διαρθρωτικές αλλαγές που αποσκοπούν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματικότητα και στην προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων. Συγκεκριμένα:
• η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές αγαθών, υπηρεσιών και παραγωγικών συντελεστών,
• η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές αγαθών, υπηρεσιών και παραγωγικών συντελεστών,
• ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης,
• η εξασφάλιση σταθερού φορολογικού συστήματος, φιλικού προς την ανάπτυξη,
• η επιτάχυνση των διαδικασιών απονομής της δικαιοσύνης,
• ο εξορθολογισμός και η απλοποίηση του κανονιστικού-ρυθμιστικού περιβάλλοντος,
• η ενθάρρυνση της καινοτομίας, της έρευνας και της εξωστρέφειας και
• η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης.
Ρευστότητα στην οικονομία
Σε ό,τι έχει να κάνει με τη χρηματοδότηση της οικονομίας, ο κ. Προβόπουλος, αναφέρει στην έκθεση μια σειρά από τρόπους με τους οποίους μπορεί να βελτιωθεί αυτή η δυνατότητα:
Σε ό,τι έχει να κάνει με τη χρηματοδότηση της οικονομίας, ο κ. Προβόπουλος, αναφέρει στην έκθεση μια σειρά από τρόπους με τους οποίους μπορεί να βελτιωθεί αυτή η δυνατότητα:
Πρώτον, με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η οποία θα μπορούσε σε πρώτη φάση να επαναφέρει στις τραπεζικές καταθέσεις αποθησαυρισμένα τραπεζογραμμάτια ύψους 10-15 δισ. ευρώ και ακολούθως να ενθαρρύνει τον επαναπατρισμό κεφαλαίων.
Δεύτερον, με την προσέλκυση χρηματοδοτικών πόρων από πηγές πέραν του τραπεζικού συστήματος. Δύο είναι οι πηγές που πρέπει να αναφερθούν σχετικά:
Οι ιδιωτικοποιήσεις, οι οποίες θα αποφέρουν 19 δισ. ευρώ έως το 2015, κυρίως με εισροή κεφαλαίων από το εξωτερικό, εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε πολύ μεγαλύτερες συνολικές εισροές, αν συνυπολογιστούν και οι πρόσθετες επενδύσεις που θα απαιτηθούν για την αξιοποίηση των αποκτώμενων περιουσιακών στοιχείων. Επιπλέον, η ροή χρηματοδοτικών πόρων προς τις επιχειρήσεις μπορεί να ενισχυθεί με ποσά 15 περίπου δισ. ευρώ, εφόσον βελτιωθεί η απορροφητικότητα των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Τέλος, θα πρέπει να προστεθούν και τα διαθέσιμα κεφάλαια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Ανασυγκρότηση τραπεζών
Στην έκθεση αναφέρεται επίσης ότι ο κύριος παράγοντας που θα επιτρέψει τη βελτίωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών είναι η ισχυροποίηση και ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, ήδη από τις αρχές του 2011, διαβλέποντας τις προκλήσεις, άρχισε να σχεδιάζει, σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σειρά ενεργειών για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Οι ενέργειες αυτές περιλαμβάνουν κυρίως τα εξής:
• κάλυψη των βραχυχρόνιων αναγκών ρευστότητας μέσω του Ευρωσυστήματος,
• διαμόρφωση, σε συνεργασία με την Πολιτεία, νομικού πλαισίου εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης πιστωτικών ιδρυμάτων και εφαρμογή του όπου χρειάστηκε,
• εξασφάλιση μέσω του Προγράμματος Στήριξης πόρων ύψους 50 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος.
Ο τραπεζικός τομέας μετά την ανασυγκρότησή του θα έχει απαλλαγεί από βάρη του παρελθόντος, θα είναι πιο υγιής, πιο αποτελεσματικός, πιο εύρωστος, λέει ο ο κ. Προβόπουλος.
«Με την αποσαφήνιση των κεφαλαιακών αναγκών θα επιτευχθεί σημαντική ενίσχυση της διαφάνειας, η οποία εκτιμάται ότι θα συμβάλει στη σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών και των καταθετών. Θα διευκολυνθούν έτσι οι τράπεζες να επιτελέσουν το βασικό διαμεσολαβητικό τους ρόλο και να συμβάλουν στην επάνοδο της οικονομίας σε τροχιά διατηρήσιμης οικονομικής ανάπτυξη» αναφέρει.
